Willem Weijs van GMB Rioleringstechnieken trekt net de hogedrukslang met water terug uit het riool, ergens in het buitengebied bij Opheusden. Vanuit het gapende gat verspreidt zich een onaangename geur.„De slang bleef tijdens de reiniging van de binnenkant van de rioolbuis hangen. Ik denk dat het foute boel is, want de waterdruk is ook weggevallen.”

Weijs’ vrees wordt bewaarheid. De slang blijkt gescheurd te zijn door iets wat in het riool ligt. „Sommige mensen mikken er allerlei troep in. Nu valt het hier in het buitengebied van het platteland wel mee, maar in stedelijk gebied loopt het soms de spuigaten uit.”

Bedrijfsleider van GMB Rioleringstechnieken, Frank de Wildt, beaamt de lezing van Weijs. „Je wilt niet weten wat mensen allemaal door de wc-pot of door de gootsteen van de keuken spoelen. Oliën, chemicaliën, jus, frituurvet en verf. Het kost een vermogen om het afvalwater daarvan te zuiveren.”

Aardig is volgens De Wildt dat soms precies is te zien welke leef- en eetgewoonten mensen erop nahouden. „Kom je in nieuwe woonwijken met tweeverdieners, dan kun je ervan op aan dat je veel frituurvet aantreft. Ook in wijken met relatief veel allochtonen komen we veel vet tegen in het riool. Kennelijk is het een gewoonte geworden voor mensen om alles waar ze snel vanaf willen door de gootsteen of door de toiletpot te spoelen.”

Oorzaak van dergelijk gedrag is volgens De Wildt een combinatie van onwetendheid en gemakzucht. „Zeker 98 procent van de mensen realiseert zich niet welke gevolgen hun gemakzucht heeft voor het stelsel van 100.000 kilometer riool dat in Nederland in de grond ligt.”

Bestanddelen in vetten tasten volgens De Wildt de betonnen rioolbuizen aan.

„De kans op schade wordt groter als de buizen poreus worden. Vervanging van het riool in een stedelijke omgeving is een duur grapje.

Bovendien leidt een verstopping bij een flat van twintig verdiepingen hoog tot een ravage bij degene die op het laagste punt woont. Je moet er niet aan denken dat die prut met grote kracht je toilet binnen spuit. Daar wil je dan niet wonen.”

De burger zou volgens hem veel meer voorlichting moeten krijgen over de schade die hij aan het riool kan berokkenen.

„Op de lagere school leren we al dat we de elektriciteitsleiding niet kunnen gebruiken voor het water en andersom. Net zo belangrijk is dat we al in een vroeg stadium leren waarvoor een riool is bedoeld.”

De Wildt heeft twintig jaar ervaring in het vak en kan putten uit een serie, soms schokkende, anekdotes. Zo vonden zijn werknemers vorig jaar bij werkzaamheden aan het riool in Almere het lichaam van een jongeman die al sinds een paar weken was vermist.

„In Nijmegen stuitten we op een compleet winkelwagentje die via de openingen van de putdeksels technisch gezien nooit in het riool terecht kan komen. Een raadsel. Ooit vond ik een overall die iemand door de wc had gepropt.”

Wapens en documenten behoren ook tot het arsenaal gevonden rioolvoorwerpen. „In Brabant vonden we het rijbewijs en het paspoort van iemand die later in België vermoord bleek te zijn.”

nederlandleeftmetwater.nl.