„De vrouwenbeweging heeft niets te maken met geluk.” Deze uitspraak, toegeschreven aan de Amerikaanse feministe Susan Faludi, lijkt op de instemming van veel vrouwen te kunnen rekenen. Tal van recente onderzoeken wijzen namelijk uit dat een opmerkelijk groot percentage vrouwen zichzelf als steeds ongelukkiger beschouwt.Deze kwestie kwam vorige maand voor het voetlicht in een fascinerend artikel van Maureen Dowd in The New York Times. Dowd, van wie de columns vaak de Amerikaanse tijdgeest laten zien, verwijst naar een aantal prominente onderzoeken dat laat zien dat „vrouwen somberder worden en mannen gelukkiger.” Ze stelt de vraag: „Heeft de feministische revolutie mannen meer voordeel gebracht dan vrouwen?”

Soortgelijke vragen rijzen naar aanleiding van het omslagartikel over ”De staat van de Amerikaanse vrouw” vorige week in het tijdschrift Time. De omslag van het tijdschrift legt uit: „Een nieuw onderzoek laat zien waarom ze machtiger zijn – maar minder gelukkig’.”

Journaliste Nancy Gibbs geeft diverse voorbeelden van de enorme veranderingen als gevolg van de feministische revolutie. Op hogescholen bijvoorbeeld was de verhouding man-vrouw vroeger 60-40, nu precies het omgekeerde. Bijna de helft van de diploma’s in rechten of medicijnen gaat nu naar vrouwen, tegen minder dan 10 procent in 1970. Drie van de vier laatste Amerikaanse ministers van Buitenlandse Zaken waren vrouw.

Transformatie

Maar Gibbs wijst ook op fundamentelere veranderingen, waarbij ze „het losmaken van het moederschap van het huwelijk” noemt. „Vrouwen zien het getrouwd zijn niet langer als een noodzakelijk tussenstation op de weg naar financiële zekerheid of het ouderschap”, aldus Gibbs.

Echter, „een van de meest verwarrende veranderingen is de aanwijzing uit tal van onderzoeken dat terwijl vrouwen meer vrijheid en economische macht hebben en hoger opgeleid zijn, ze nu minder gelukkig zijn.” In de jaren 70 scoorden vrouwen hoger op gevoel van geluk dan mannen. Nu is het omgekeerde het geval.

De grote vraag die uit deze onderzoeken oprijst, is: Heeft het feminisme vrouwen ongelukkiger gemaakt? De grote verandering van de maatschappij als gevolg van het feminisme vond pas plaats na de jaren 70. Als een politieke en sociale beweging is het feminisme verbazend succesvol geweest. In de tijd van één generatie heeft de maatschappij een ingrijpende transformatie ondergaan. Maar over dezelfde tijdspanne geven vrouwen aan dat ze zich –vooral vergeleken met mannen– minder gelukkig voelen.

Gail Collins, eveneens columniste voor The New York Times, concludeert in een nieuwe boek over de vrouwenbeweging in Amerika: „Het feminisme creëerde een nieuw Amerika waarin vrouwen meedongen naar het presidentschap, vochten voor hun land, hartoperaties uitvoerden en op ruimtevaart gingen. Maar het loste het probleem niet op hoe je een baan kunt hebben en tegelijk kinderen kunt opvoeden.”

De artikelen van Maureen Dowd en Nancy Gibbs werpen een fundamentele vraag op over het feminisme: Heeft het vrouwen ongelukkiger gemaakt? Dowd en Gibbs blijven toegewijde feministes. Desondanks –zoals Dowd opmerkt– heeft het feminisme een zwaardere last opgelegd, terwijl het beloofde deuren te openen.

Rekenschap

Helaas lijken de meeste feministen gezien hun ideologische vooroordelen niet in staat om de moeilijkste vragen te stellen. „Vooruitgang is zelden eenvoudig”, legt Gibbs uit, „ze brengt kosten en ongelukken met zich mee, en zelfs prangende vragen of bijvoorbeeld een verandering een vooruitgang of een stap terug betekent.”

In werkelijkheid had het feminisme nooit alleen maar te maken met het openen van deuren voor vrouwen. Om de grote veranderingen te bewerkstelligen streefde de beweging naar niets minder dan een algehele sociale, morele en culturele revolutie. In dat proces herdefinieerde het feminisme vrouw-zijn, het huwelijk, het moederschap en de rol van zowel mannen als vrouwen.

De feministische beweging moet zich nu rekenschap geven van het feit dat vrouwen in plaats van een geluksexplosie mee te maken, zelf aangeven minder gelukkig te zijn. De reden hiervoor is waarschijnlijk eenvoudig. Vrouwen kunnen het beste beoordelen wat het feminisme niet alleen heeft gewonnen, maar ook verloren. Wellicht heeft Susan Faludi gelijk: de vrouwenbeweging had niets te maken met geluk.

De auteur is president van het Southern Baptist Theological Seminary in Louisville, Kentucky.

www.albertmohler.com voor de Engelse versie van dit artikel.