Na de WW
”De bijstand”, het begrip hangt als het zwaard van Damocles boven het hoofd van meneer Groen. Jaren heeft hij gewerkt, tot zijn werkgever failliet ging. Nu ontvangt hij een WW-uitkering, maar die houdt over een jaar op.
En dan? Kloppen geruchten over ”het opeten van je huis”? Betekent dit dat Groen zijn huis moet verkopen voordat hij in aanmerking komt voor een bijstandsuitkering?Groen is 53 jaar oud op het moment dat hij werkloos raakt. Dit betekent voor hem dat hij, na afloop van zijn WW-uitkering, niet in de bijstand terecht zal komen. Er is namelijk een andere regeling voor werknemers die 50 jaar of ouder zijn op het moment dat ze hun baan kwijtraken: de IOAW. IOAW staat voor Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers. Werknemers ouder dan 50 jaar met een recht op een WW-uitkering dat langer duurt dan drie maanden, komen na de WW in de IOAW terecht.
Het grote verschil tussen de IOAW en de bijstand is dat de IOAW geen vermogenstoets kent. Dit houdt in dat oudere werklozen niet eerst hun eigen vermogen, zoals spaargeld, en bezit, zoals een eigen huis, hoeven aan te spreken voordat ze recht hebben op een uitkering. De uitkering bedraagt op dit moment voor gehuwden 1494,52 euro per maand, inclusief vakantietoeslag.
Het aanvragen van een IOAW-uitkering kan bij het UWV WERKbedrijf. Groen moet hem samen met zijn vrouw aanvragen. Vervolgens wordt de aanvraag naar de sociale dienst van de gemeente gestuurd. De gemeente beslist of de uitkering wordt toegekend. Eventuele inkomsten van de partner worden dan meegerekend.
Mevrouw Groen heeft een baan voor twee dagen per week als secretaresse. Hiermee verdient zij 1000 euro bruto per maand. In de situatie van het echtpaar Groen komt slechts een gedeelte van de IOAW-uitkering tot uitbetaling. De IOAW vult namelijk het eigen inkomen aan tot het uitkeringsbedrag. De gemeente verwacht van meneer en mevrouw Groen dat zij zich inspannen om (meer) te gaan werken, zodat ze zelf in hun bestaansonderhoud kunnen voorzien.
Was meneer Groen ouder geweest dan 60 jaar toen hij werkloos werd, dan was hij na de WW in de IOW (Wet inkomensvoorziening oudere werklozen) terechtgekomen. Het verschil met de IOAW is dat de IOW geen rekening houdt met het inkomen van de partner. De IOW is een tijdelijke regeling en is van toepassing op werknemers die tussen 1 oktober 2006 en 1 juli 2011 werkloos worden en die langer dan drie maanden recht hebben op WW. De IOW wordt verstrekt na afloop van de WW-periode. Als het recht op een IOW-uitkering bestaat, houden oudere werklozen dat tot zij 65 jaar worden. De IOW vervalt per 1 juli 2016.
Als meneer Groen jonger zou zijn geweest dan 50 jaar, dan had hij na afloop van de WW een bijstandsuitkering moeten aanvragen. De bijstand houdt rekening met het eigen vermogen. Het echtpaar Groen heeft spaargeld en een eigen huis. Van het spaargeld wordt 10.910 euro buiten beschouwing gelaten, dit bedrag hoeven ze niet te gebruiken voordat ze in aanmerking komen voor de bijstand. Van de waarde van het huis wordt 46.100 euro buiten beschouwing gelaten. Als de waarde van het huis van meneer en mevrouw Groen –verminderd met de al afgeloste hypotheek– meer is dan 46.100 euro, kan de gemeente hun een bijstandsuitkering toekennen op basis van een lening met hun huis als onderpand. De gemeente sluit in dit geval een zogeheten krediethypotheek af. Het echtpaar Groen moeten de ontvangen uitkering later terugbetalen aan de gemeente.
Kortom, of het zwaard van Damocles werkelijk valt, is afhankelijk van de leeftijd op het moment van ontslag.
De auteur is werkzaam bij de RMU als juridisch medewerker individuele belangenbehartiging.