Al sinds zijn studententijd -in de jaren zeventig studeerde hij internationaal recht in Leiden- verbaast Vermaat zich over de somtijds verwrongen linkse gewetensvorming. Destijds werd zijn onbegrip gewekt door het revisionisme, dat de VS aanwees als werkelijke agressor van de Koude Oorlog, nu is het de stelling dat Amerika de schuld zou dragen van het internationaal terrorisme.

Toenemend antiamerikanisme? Als om Vermaats gelijk te bewijzen, presenteerde opiniepeiler Maurice de Hond gisteren cijfers die suggereren dat bijna de helft van de Nederlanders niet Irak of Noord-Korea, maar Amerika als grootste bedreiging van de wereldvrede ziet. „Het is een trend”, zegt Vermaat. „In de Arabische wereld is zelfs sprake van een hetze onder de bevolking. Doordat die naar het Westen wordt geëxporteerd, moeten wij nu bang zijn voor aanslagen.”

Is dat voor u de concrete aanleiding om dit boek te publiceren?

„De concrete aanleiding was Gretta Duisenberg. De manier waarop zij zich ging inzetten voor de Palestijnse zaak, maakte me ongerust. Net als uitlatingen van Peter Edel was het op het antisemitische af. Kijk, je kunt best een hoop kritiek hebben op wat Israël doet in de bezette gebieden, maar dat kun je Joden hier in het Westen niet aanrekenen. En dat gebeurt wel. Sterker: overal in Europa is antisemitisme, verpakt als antizionisme, in opmars. Heel griezelig.”

De Nederlandse anti’s, noemt u ze: Duisenberg en Edel, maar ook journalist Willem Oltmans en historicus Maarten van Rossem.

„Ik bekritiseer Van Rossem omdat hij als commentator in een tv-programma allerlei kritiek heeft op de VS en president Bush consequent neerzet als een niet al te snuggere provinciaal, terwijl hij sinds de aanslagen van 11 september 2001 niet in Amerika is geweest. Oltmans heeft wat mij betreft veel te weinig kritische aandacht gekregen voor drie Engelstalige boekjes die hij na die elfde september schreef. Op de voorkant van het boekje ”New Nazis” zijn Bush en Sharon afgebeeld, terwijl Bin Laden wordt beschreven als vrijheidsstrijder.”

U bekritiseert ook theologen en filosofen. Waarom?

„Ik constateer dat raden van kerken, linkse theologen en filosofen vanuit comfortabele parochies en studeerkamers bijna met leedvermaak vaststellen dat het in hun ogen zo machtige en hoogmoedige Amerika toch maar eens met de neus op de feiten is gedrukt. In het Nederlands Dagblad toonden filosoof Hoogland en de Kampense zendingsdocent dr. Haak begrip voor de motieven van de daders. Daar komen nu in de kwestie Irak allerlei figuren bij die het wel over vrede hebben, maar de gerechtigheid ongenoemd laten. Predikanten moeten oppassen dat ze niet te veel studeerkamergeleerden worden. Buitenlandse politiek is ook een zaak van veel reizen en veel met mensen spreken.”

Krijg je daardoor een ander zicht op bijvoorbeeld Irak?

„Je zult dan in ieder geval moeten constateren dat de Iraakse bevolking op dit moment zwaar te lijden heeft onder een despotisch man. Dat volk heeft het recht om vrij te zijn. Ook Israël zal opgelucht ademhalen als Saddam er niet meer is. Net zoals de Ugandezen opgelucht konden ademhalen toen Tanzania ze in april 1979 bevrijdde van het regime van Idi Amin. Dat gebeurde overigens zonder toestemming van de VN-Veiligheidsraad.”

Waarmee u zegt dat Amerika het recht heeft om Saddam desnoods alleen aan te pakken?

„Zoiets mag geen regel zijn. Maar soms moet er gewoon ingegrepen worden, ook als bijvoorbeeld een verdeeld Europa dat blokkeert. Een primeur in mijn boek is dat de Amerikaanse luchtmacht al in het najaar van 1992 bezig was met plannen om in te grijpen in Bosnië, met medeweten van president Clinton. Op dat moment was Europa nog mordicus tegen. En natuurlijk hebben de Amerikanen fouten gemaakt, maar ze hebben in 1995 wel een einde gemaakt aan de bezetting van Sarajevo en ze hebben ook Milosevic een halt toegeroepen in Kosovo.”

Hoe komt het dat de Amerikaanse buitenlandse politiek soms moreel superieur lijkt aan die van Europa?

„Misschien heeft dat te maken met het realisme, een school die sterk is vertegenwoordigd in de Amerikaanse politiek. Er is daar minder de neiging tot utopisme. Bovendien is de Amerikaanse buitenlandse politiek nogal ethisch, gedreven door een sterk vrijheidsideaal. Trouwens, de Europese tegenstanders -Frankrijk, Duitsland en België- hebben in dit conflict eigenlijk maar weinig recht van spreken. Uitgerekend de industrieën van die drie landen hebben Saddam Hussein in de jaren tachtig aan zijn wapens, zijn chemische fabrieken en zijn kernreactor geholpen.”

Mede n.a.v. ”Het is allemaal de schuld van Joden en Amerikanen”, door drs. Emerson Vermaat; uitg. Aspekt, Soeterberg, 2003; ISBN 90 5911 406 X; 144 blz.; € 14,98.