Meisje achter afbrokkelende muur
Met haar jongste pennenvrucht ”Kom niet dichterbij” begeeft Liesbeth van Binsbergen zich voor het eerst op het terrein van oudere lezers.
Van Binsbergen –moeder, juf en kinderboekenauteur uit Rouveen– heeft als schrijfster voor beginnende lezers haar sporen verdiend. Met teksten bij de bekende Basboekjes en met diverse leesboeken bewees ze talloze zesplussertjes (en hun ouders) inmiddels een dienst. Van Binsbergen laat keer op keer zien dat ook en juist voor kinderen uit groep 1 lezen leuk moet zijn en dat een sterke plot van belang is.In ”Kom niet dichterbij” is de hoofdpersoon echter een meisje van elf jaar. Haar ouders zijn gescheiden, ze werd op haar vorige school gepest en neemt zich voor dat het op de nieuwe school –waar ze na een verhuizing belandt– niet nog eens zover komt. Fieke geeft niemand de kans om dichtbij te komen. In gedachten bouwt ze een muur om zich heen waarachter ze zich verschanst.
De nieuwe school is christelijk. Gelukkig betekent dat meer dan dat de meeste meisjes rokken dragen. Meester Janus voelt goed aan wat er speelt in zijn klas. En onbewust draagt ook een aantal leerlingen eraan bij dat de muur rond Fieke langzaam maar zeker afbrokkelt. De versregel die ze op school leert –„De Heer zal als een muur rondom je leven zijn”– krijgt betekenis in haar leven.
Het verhaal is mooi opgebouwd. In een afwijkend lettertype lees je tot vijf keer toe stukjes uit Fiekes dagboek, geschreven op dag 34, de op een na laatste dag van de hele geschiedenis. Deze passages zorgen voor extra spanning, omdat de ontknoping daarin dichtbij is.
In de rest van het boek vertelt Fieke haar belevenissen als een doorlopend verhaal in de ik-vorm en in de verleden tijd. Een knappe compositie die niet standaard is voor deze doelgroep.
Toch had het boek misschien nóg meer vaart en overtuigingskracht gehad als het helemaal in dagboekvorm was geschreven. Een schoolmeisje dat ’s avonds op papier haar hart lucht, dat is uit het leven gegrepen. Nu zijn de terugblikkende zinnen wel érg mooi voor een 11-jarige. Fieke weet alle gebeurtenissen zo goed te formuleren en zo gedetailleerd uit te tekenen dat je soms meer de schrijfster-van-niveau dan het kind-uit-de-klas hoort vertellen.
Wat mij betreft is dit het enige kleine(!) minpuntje. De plot is origineel en alle ontwikkelingen vormen daarmee een samenhangend geheel. De zinnen zijn vaak erg mooi, de beelden sprekend. De lezer leert de hoofdpersoon goed kennen en begrijpen en het reilen en zeilen op de basisschool komt echt tot leven.
Veel kinderen zullen zichzelf of klasgenoten herkennen in de problemen van Fieke. Dat nodigt uit tot nadenken. En het is mooi dat er oplossingen blijken te zijn, die niet goedkoop aandoen.
N.a.v. ”Kom niet dichterbij”, door Liesbeth van Binsbergen; uitg. Columbus, Heerenveen, 2009; ISBN 978 90 8543 119 0; 95 blz.; € 8,50.