Prijs JSF blijft onzeker
DEN HAAG (ANP) – De Amerikaanse vliegtuigfabrikant Lockheed Martin zal volgend jaar een prijsaanbod doen voor het nieuwe gevechtsvliegtuig Joint Strike Fighter (JSF/F–35). Dat zei Lockheed–directeur Tom Burbage dinsdag tegen het ANP.
Berichten dat de onderhandelingen over een zogeheten consortium buy zijn stukgelopen, sprak Burbage tegen. Via die koopvorm krijgen landen die met de ontwikkeling van de JSF meedoen, een speciale prijs voor een aantal vliegtuigen. De partnerlanden zijn Groot–Brittannië, Australië, Italië, Denemarken, Nederland, Noorwegen, Canada en Turkije.Volgens Burbage was het tot nu toe nog te vroeg om zo’n gemeenschappelijke prijs vast te stellen wegens onzekere factoren. Hij noemt de prijzen die toeleveranciers zullen rekenen en de onzekerheid over het aantal toestellen dat besteld gaat worden.
De deelnemende landen betwijfelen juist door de onzekerheid over de kosten nog steeds of ze de JSF/F–35 gaan kopen. Politieke besluiten daarover zijn allemaal uitgesteld. In Nederland gebeurde dat onder druk van het parlement, van 2010 naar 2012. Nederland bestelde wel een testtoestel maar kocht dat nog niet. Alleen de Britten kochten al twee testvliegtuigen.
Tot nu toe heeft alleen de VS aangegeven dat zij de JSF/F–35 kopen. De vraag is alleen hoeveel toestellen. Het geplande aantal van 2443 staat volgens Burbage nog recht overeind. De VS hebben ondanks de druk op de begroting van Defensie hun verbondenheid met het JSF–project onlangs bevestigd, zei majoor–generaal C.D. Moore dinsdag in Den Haag. Hij is de JSF–projectleider van het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie.
Ook blijven beiden bij de schatting dat er vijf– tot zesduizend F–35’s van de band kunnen rollen. „Dat is een geloofwaardig aantal", zei Burbage. Hij heeft er alle vertrouwen in dat de landen die in het JSF–project stapten, ook gaan kopen. Het aantal te bouwen toestellen is van groot belang voor de prijs en voor de bedrijven die onderdelen maken. Hoe meer toestellen worden gebouwd, hoe lager de aanschafprijs wordt.
De Nederlandse overheid heeft als uitgangspunt 4500 te bouwen vliegtuigen en stak tot dusver 1 miljard euro in de ontwikkeling van de JSF. In een maandag gepubliceerd rapport noemt extern deskundige Johan Boeder dit aantal een luchtkasteel. Hij wijst erop dat de JSF is vertraagd en dat de budgetten onder druk staan, maar dat het beoogde aantal niet is aangepast.
In ruil voor de overheidsinvestering zou de Nederlandse industrie in aanmerking komen voor JSF–orders. De bedrijven moeten dan wel een percentage van hun JSF–omzet afdragen aan de overheid. Over de hoogte van die afdracht loopt al meer dan een jaar een arbitragezaak.
Burbage zegt zich niet in die kwestie te willen mengen, maar waarschuwt opnieuw dat Nederland zich niet uit de markt moet prijzen door een te hoge afdracht.