DSB trilt op zijn grondvesten
De onrust rond DSB neemt toe. Gisteren riep Pieter Lakeman, belangenbehartiger van gedupeerde klanten, op spaargeld weg te halen zodat de bank failliet zou gaan. Klanten leken gisteren massaal geld op te nemen, waardoor de site van DSB plat ging. Vanmorgen zou 1 procent van het spaargeld inderdaad zijn opgenomen, aldus DSB. Politiek en banken roepen op tot kalmte.
Wat is DSB voor een bank?De DSB Bank is in 1975 door Dirk Scheringa opgericht als belastingadvieskantoor Buro Frisia. De bank met het hoofdkantoor in het Noord-Hollandse Wognum is gespecialiseerd in hypotheken, consumptieve kredieten en spaarproducten en is bekend van de merken Frisia Financieringen, lenen.nl en Postkrediet. De bank zegt 17 procent van de markt van consumptief krediet in handen te hebben.
Welke gevolgen heeft de oproep van Pieter Lakeman?
Lakeman, voorzitter van de Stichting Hypotheekleed, behartigt de belangen van 1200 DSB-klanten die zeggen door de bank gedupeerd te zijn. Hij riep gisterochtend klanten op hun geld bij DSB weg te halen. Om tien uur gistermorgen lag de site van de bank plat. Veel mensen zouden hun geld weghalen, erkende een DSB-medewerker. Later sprak de bank van een aanval van hackers. Van een echte bankrun was geen sprake.
Wat is een bankrun?
Bij een bankrun nemen zeer veel rekeninghouders bij een bank tegelijkertijd al hun spaargeld op, waardoor de bank in acute solvabiliteitsproblemen komt. Die kan dan niet meer voldoen aan zijn financiële verplichtingen. Om de kans op een bankrun te verkleinen, is het depositogarantiestelsel ingesteld. Door dat stelsel hoeven kleine spaarders niet bang te zijn dat zij hun tegoeden verliezen bij een faillissement van een bank. Op dit moment wordt het spaargeld tot 100.000 euro gegarandeerd.
Hoewel een spaarder recht heeft op zijn geld, komt een bank in de problemen als veel spaarders tegelijk geld weghalen. De bank gebruikt het spaargeld om hypotheken en andere kredieten te verschaffen.
Is de oproep van Lakeman dan wel slim?
Lakeman bereidt met zijn Stichting Hypotheekleed een claim voor op DSM van 50 miljoen euro. Hij hoopte dat zijn oproep tot een bankrun zou leidenmet een faillissement van DSB tot gevolg. Volgens hem zou een faillissement van DSB Bank ervoor kunnen zorgen dat mensen gecompenseerd worden voor vermeende geleden schade.
Slim is de oproep van Lakeman niet. Het is de vraag of het voor de DSB-klant echt voordeliger is dat de bank failliet gaat. Spaarders bij de Noord-Hollandse bank lopen weinig risico. Die worden immers gecompenseerd door het depositogarantiestelsel. Maar klanten die bij de bank bijvoorbeeld een koopsompolis hebben, komen door een faillissement wel in de problemen.
Komt de oproep van Lakeman uit de lucht vallen?
Nee, al geruime tijd zijn er problemen bij DSB. Klanten van de bank zochten begin dit jaar contact met de media nadat zij in de problemen waren gekomen door veel te hoge hypotheken. Ook verkocht de bank hoge overlijdensrisico- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen in de vorm van een koopsompolis. DSB verdiende daarmee provisies die konden oplopen tot 80 of 90 procent.
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) gaf DSB in mei al een boete van 120.000 euro voor het afsluiten van te hoge hypotheken.
Honderden gedupeerden hebben zich in verschillende stichtingen verenigd en proberen zo hun gelijk te halen. Dirk Scheringa zei tijdens de presentatie van de jaarcijfers over 2008 in totaal 228 klachten te hebben ontvangen. Inmiddels zegt DSB met twee derde van hen een oplossing te hebben gevonden.
Kan DSB omvallen?
Ja, DSB kan omvallen. Het is de vraag of De Nederlandsche Bank (DNB) dat laat gebeuren. Door de oproep van Lakeman gisteren af te keuren, bewees DNB zich wel degelijk te bemoeien met het lot van DSB. Ook hield DSB De Nederlandsche Bank gisteren continu op de hoogte van de tegoeden die klanten opnamen.
Hoe erg is het als DSB omvalt?
Het is schadelijk voor de overige Nederlandse banken. Hoewel de meeste van hen weinig van DSB moeten hebben, zijn zij erbij gebaat dat DSB niet omvalt. Mocht de bank wel failliet gaan, dan moet de rest van de banken via het depositogarantiestelsel opdraaien voor het spaargeld van de DSB-klanten. Ook hebben de andere Nederlandse banken voor miljarden aan verpakte hypotheken gekocht van DSB. Bij een faillissement van die bank worden die bijna waardeloos.
Kan iets dergelijks ook een grote bank overkomen?
Ja, dat bleek vorig najaar. Toen haalden spaarder miljarden euro’s weg bij de Belgische tak van Fortis. Onder meer dat leidde er toen toe dat de overheid moest ingrijpen om het bankconcern te behoeden voor faillissement.