Duits–Turkse kiezers mobiliseren zich
BERLIJN (ANP) – Isa Karabulut roert in zijn koffie. De 21–jarige Duitser van Turkse ouders mag zondag voor de eerste keer stemmen, en „vanzelfsprekend" gaat hij dat doen.
De kelner heeft een dag vrij. Hij zit met wat kameraden op het terras van een café in Berlijn–Kreuzberg. De wijk wordt met het aangrenzende Neukölln wel Klein–Istanbul genoemd. Hier vormen tienduizenden (ex–)Turken de wereldwijd grootste Turkse gemeenschap buiten Turkije.„Het is mijn recht en plicht als Duitser naar de stembus te gaan", vindt Karabulut. „Ik ben hier geboren en opgegroeid en ik betaal hier belasting". Hij erkent dat veel van zijn vrienden er anders over denken. Ook zijn ouders gingen nooit stemmen. Zij voelden zich te weinig verbonden met de Duitse maatschappij.
Dat moet veranderen, stelt Karabulut. Hij zegt zijn vriendenkring zondag desnoods met een busje naar het stemlokaal te rijden. „Mijn vader is gestorven, maar ik heb inmiddels ook mijn moeder overgehaald haar stem uit te brengen".
De invloed van de ongeveer 700.000 kiesgerechtigde Turkse allochtonen op de Duitse politiek is tot nu toe uiterst beperkt gebleven. De Groenen–politicus Cem Özdemir was midden jaren negentig de eerste parlementariër van Turkse komaf. Slechts enkelen volgden.
Ook de opkomst van Duitse Turken bij verkiezingen is aanzienlijk lager dan die van autochtone Duitsers, maar deskundigen houden rekening met een geleidelijke aanpassing. Nog steeds zal een ruime meerderheid traditioneel op de sociaaldemocratische SPD stemmen, bleek uit een peiling eerder dit jaar. De eerste Turken in de jaren zestig in de Bondsrepubliek waren gastarbeiders. Zij kwamen in contact met vakbonden, die nauwe banden onderhielden met de SPD.
De christendemocraten van kanselier Angela Merkel kwamen in de peiling niet verder dan 10,1 procent. Een veelgehoorde kritiek van allochtone Turken is dat de CDU en CSU de integratie van immigranten niet zouden bevorderen, maar zouden problematiseren. Ook is het afwijzende standpunt van Merkel over toetreding van Turkije tot de Europese Unie velen een doorn in het oog. Turken wijzen verder op de stijgende werkloosheid, die bij hen met 20 procent meer dan dubbel zo hoog is dan bij autochtone Duitsers.
De vraag is hoelang de SPD nog wel het vertrouwen blijft genieten van de Turken in de Bondsrepubliek. De 50–jarige Atilla Aydin is „zwaar teleurgesteld" in de partij. Hij maakt zich grote zorgen over de vreemdelingenhaat, die volgens hem alleen maar toeneemt.
Aydin kwam in 1973 naar Duitsland. Hij is de trotse eigenaar van een cd–winkel in Klein–Istanbul. De ondernemer kreeg ruim tien jaar geleden de Duitse nationaliteit. „De eerste keer stemde ik SPD, maar de partij doet nauwelijks wat tegen het toenemende racisme".
Volgens Aydin denkt een deel van het Duitse volk nog steeds dat „buitenlanders" de schuld zijn van de werkloosheid. Hij wijst op de recente actie van de uiterst rechtse partij NPD. In een brief riepen de nationalisten Berlijnse politici en burgers van buitenlandse komaf op het land te verlaten. Aydin spreekt er schande van.
De ondernemer gaat zeker stemmen, maar hij twijfelt nog op wie. „Ik heb een partij nodig die werkelijk wat doet tegen de vreemdelingenhaat. Want anders is de Duitse toekomst in gevaar".