Het is 10 september 1958. De Martin Mariner P303 van de Marineluchtvaartdienst vertrekt in de vroege ochtend vanaf het vliegveld van Abadan in Perzië, het huidige Iran. Het toestel zal in één ruk doorvliegen naar Athene en is daarom tot de nok toe gevuld met brandstof.

Kort na de start meldt commandant Hoebink olielekkage in de linkermotor. Hij wil terugkeren naar het veld. Kort voor de landingsbaan maakt het toestel plotseling een scherpe draai naar rechts, raakt met de rechtervleugel de grond en vliegt onmiddellijk in brand. In de vuurzee komen alletien inzittenden om het leven.

Identificatie van de slachtoffers is onmogelijk. Reeds de volgende dag worden de tien mannen op het terrein van een olieraffinaderij begraven.

Mede op aandringen van de nabestaanden probeerde de Koninklijke Marine jarenlang vergeefs de resten van de marinemensen naar Nederland te halen. Moeizame diplomatieke betrekkingen, de oorlog tussen Iran en Irak en de religieuze wetgeving in het land die niet toestaat dat graven worden geschonden, maakten dat lange tijd onmogelijk. Pas in november vorig jaar lukte het.

Het Bergings- en Identificatieteam van Defensie kon drie van de tien resten aan de hand van gebitsgegevens positief identificeren. In overleg met de nabestaanden werd daarom besloten de mannen in Katwijk in één kist te begraven.

Voorafgaand aan de begrafenis was gistermorgen in hangar 7 van het Marinevliegkamp Valkenburg een herdenkingsdienst. Aanwezig waren 150 nabestaanden en 450 genodigden.

Voor de ingang van de hangar stond een Orion met de propellers in de zogenaamde rouwstand. Over de kist lag de Nederlandse vlag. De Marinierskapel speelde psalmen. Voor elk van de overledenen werd een kaars ontstoken.

„Met deze herdenking kan een zwarte bladzijde uit de historie van de Marineluchtvaartdienst eindelijk worden omgeslagen”, aldus de vlagofficier Marineluchtvaartdienst, commandeur A. van Dijk. „Uw dierbaren zijn weer een beetje thuis”, zei hij in een toespraak tegen de familie. Begraven dicht bij de plaats waar ze bijna 45 jaar geleden vandaan vertrokken.

De nabestaanden kregen jarenlang niets te horen over de oorzaak van de ramp. Van Dijk maakte vrijdag duidelijk dat de marine destijds het „ingewikkelde vliegtuig” technisch niet aankon. „De technische diensten waren nauwelijks in staat de vlieggereedheid op peil te houden.” Of, zoals een andere oud-marineman het vrijdag uitdrukte: „Het toestel was een zorgenkindje.”

De marine gebruikte medio jaren vijftig de tweemotorige Martin Mariners voor missies in de Nederlandse kolonie Nieuw-Guinea. Van de Amerikaanse marine waren in 1956 zeventien amfibievliegtuigen overgenomen, waarvan er twee bedoeld waren om gekannibaliseerd te worden ten behoeve van de andere. Het waren oude toestellen en ze moesten eerst een grote revisie krijgen.

De P303 was in juni 1958 uit Nederlands-Indië vertrokken en strandde na talloze problemen uiteindelijk eind juli in Abadan, waar het noodzakelijk bleek de motoren te vervangen. Die werden ingevlogen en geïnstalleerd. De bemanning had inmiddels het vertrouwen in de operatie verloren en weigerde met het toestel verder te vliegen. Een nieuw ingevlogen ploeg startte op 10 september de motoren. Met de dramatische afloop.

Uiteindelijk bleek de Martin Mariner een miskoop. Van de vijftien vliegende toestellen crashten er vier. Daarbij vielen dertig doden. In 1959 werd een definitief vliegverbod uitgevaardigd.