De makers erkennen dat er nog veel obstakels zijn die een eventuele uitwerking van het plan in de weg kunnen staan. Het plan is gecompliceerd en duur, voorgestelde grenzen vereisen de verhuizing van tienduizenden Joodse kolonisten en Hamas blijft in de Gazastrook aan de macht. Toch benadrukken de makers de voortgang die is geboekt en prijzen zij het plan aan als een model waarmee beide partijen aan de slag kunnen.Kern van het plan is een Palestijnse staat op bijna 98 procent van de Westelijke Jordaanoever, in de gehele Gazastrook en in de Arabische wijken van Jeruzalem. Het voorstel beslaat meer dan 400 pagina’s en bevat veel gedetailleerde kaarten, tijdschema’s voor de terugtrekking van Israëlische troepen en zelfs een lijst van wapens die voor een Palestijnse burger verboden zouden moeten zijn.

Het plan is in de afgelopen twee jaar uitgewerkt door het Genève Initiatief, een groep van Israëlische en Palestijnse deskundigen, oud-regeringsmedewerkers en voormalige onderhandelaars, en bouwt voort op een vredesvoorstel uit 2003 van dezelfde groep.

De presentatie valt samen met de Amerikaanse pogingen het vredesoverleg te hervatten. Volgende week zullen de Amerikaanse president Barack Obama, de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Palestijnse president Mahmud Abbas aanwezig zijn op de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York. Het is onduidelijk of er voldoende grond gevonden kan worden voor een driehoofdig overleg. Netanyahu weigert vooralsnog aan de Amerikaanse eis tegemoet te komen om een algehele bouwstop af te kondigen voor de nederzettingen in Palestijns gebied. Abbas wil het overleg niet hervatten voordat een dergelijke bouwstop is afgekondigd.

Het werk van het Genève Initiatief werd dinsdag aan de Israëlische president Shimon Peres gepresenteerd. Later deze maand volgt een officiële presentatie aan Abbas. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton, heeft al een exemplaar ontvangen, evenals enkele Europese politici.

De gedetailleerde uitwerking van het plan legt grote problemen bloot die ontstaan wanneer een definitief vredesakkoord zou moeten worden uitgewerkt. Tienduizenden internationale manschappen en waarnemers zijn nodig om als scheidsrechters op te treden. De tweedeling van Jeruzalem vereist de aanleg van grensposten in de stad en een drukke verkeersweg moet in tweeën worden gedeeld, met een muur in het midden.

Om de Gazastrook met de Westelijke Jordaanoever te verbinden moet een verzonken vierbaansweg worden aangelegd, compleet met bruggen en tunnels. Die weg moet door de Palestijnen worden beheerd, maar valt onder Israëlische soevereiniteit. Israëlische motorvoertuigen moeten worden voorzien van gps-systemen om in de gaten te kunnen houden dat ze niet van voorgeschreven doorvoerwegen door Palestijns gebied afwijken.

De uitvoering van een vredesovereenkomst vereist vertrouwen, goede wil en een strakke handhaving van tijdschema’s – niet bepaald zaken die in zestien jaar van vredespogingen de overhand hebben gehad.

Het plan voorziet grote problemen met de verwijdering van 100.000 van de 300.000 Joodse kolonisten uit nederzettingen op de Westoever, aangezien de Israëlische regering al terugdeinst voor de ontruiming van kleine nederzettingen. Eveneens problematisch zijn de strijders van Hamas, die in Gaza stevig aan de macht blijven, en een tweestatenoplossing slechts als tijdelijke overeenkomst zullen zien in hun pogingen de Israëlische staat te vernietigen.

Het plan van het Genève Initiatief lijkt op het vredesvoorstel van de toenmalige Amerikaanse president Bill Clinton uit eind 2000. Enkele maanden daarvoor was een Midden-Oostentop in Camp David mislukt. .

Onder het plan van het Genève Initiatief krijgt Israël enkele grote nederzettingen op de Westoever toebedeeld, de Palestijnen worden daarvoor gecompenseerd met een gelijkwaardige hoeveelheid Israëlisch grondgebied.

Het aspect van de veiligheid was het moeilijkste punt om uit te werken. Geprobeerd is rekening te houden met Israëlische zorgen dat een terugtrekking uit de Westoever Palestijnse strijders de mogelijkheid biedt van daaruit raketten op Israël af te vuren. Iets dergelijks gebeurde in de Gazastrook. Twee jaar nadat Israël zich uit de kuststrook had teruggetrokken greep Hamas daar de macht en vuurde duizenden raketten af op het zuiden van Israël.

Het plan gaat gedetailleerd in op de wens van Netanyahu van een gedemilitariseerde Palestijnse staat. Er is een lijst opgenomen van wapens die Palestijnse veiligheidstroepen niet zouden mogen hebben, waaronder tanks, artillerie, raketten en zware machinegeweren. In de Jordaanvallei op de grens van de Westoever met Jordanië moet een bataljon van zo’n 800 Israëlische infanteristen drie jaar blijven nadat alle andere Israëlische troepen Palestijns gebied hebben verlaten.