Iets verderop oefent een schoolklas alvast luid het ”Oranje boven”. Anderen maken een praatje met de politieagenten. Dat er af en toe een paar druppels regen vallen, drukt de sfeer niet.Recht tegenover een van de hekken van het paleis staat een groep Opheusdense Oranjefans. Zij zijn rijk uitgedost. Oranje sjaals, oranje haarbanden. „We stonden hier om kwart over acht”, vertellen ze.

Een aantal van hen heeft vrij gekregen van school om naar Den Haag te kunnen. Ze zitten onder meer op het Van Lodensteincollege in Kesteren. Een van de meiden heeft er flink voor moeten praten. „Ik heb gezegd dat het vorig jaar ook mocht”, zegt ze.

Wie van de koninklijke familie willen ze zeker zien deze dag? „Máxima”, roept een aantal van hen in koor. „En de koningin natuurlijk”, vult er een aan.

Het zevental –dat een eigen website heeft: betuwseoranjefans.punt.nl– was ook in Apeldoorn op Koninginnedag. De meiden waren getuige van de aanslag. „We stonden eerst in het Oranjepark. Toen de koninklijke familie daar weg was zijn we naar De Naald gelopen. We stonden niet vooraan, maar hadden stoeltjes bij ons, waar we op gingen staan. Toen zagen we het allemaal gebeuren.” Een van hen, Marleen Huibers, verleende eerste hulp aan de slachtoffers.

De aanslag heeft hen wel wat gedaan, maar het was geen reden voor de enthousiaste Betuwsen om niet meer achter de koningin aan te reizen. „Nee, we zijn al snel weer naar Wageningen gegaan, waar de koningin naar de universiteit kwam. Wij vinden juist dat we er nu moeten zijn. Om te laten zien dat we hen steunen”, zegt een van hen.

De eerste paarden van de stoet passeren, gevolgd door enkele koetsen. Deze zijn voor de belangrijkste leden van de hofhouding, zoals de grootmeester en grootmeesteres. Ze zijn amper te herkennen achter de kleine ramen. Het derde rijtuig is voor prins Margriet, Pieter van Vollenhoven, prins Constantijn en prinses Laurentien.

Opnieuw rijden tientallen paarden voorbij. Dan volgt de gouden koets. Koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Máxima zwaaien naar de mensen achter de hekken. Op het Lange Voorhout staat het rijen dik. Ondanks de voorspelde regen is het druk in Den Haag. Sommige mensen zijn uitgedost, andere hebben een oranjekleurige sjerp van Etos om. Een man in een boerenkiel speelt op zijn accordeon. Veel kijkers zijn strak in het pak gestoken. Zijn benutten de pauze voor een blik op de stoet. Een Hollandse mengelmoes op zijn best.

Aan het einde van het Lange Voorhout kijken vier bewoners van verpleeghuis Salem in Ridderkerk toe. „We zijn met de bus gekomen”, vertelt bewoner Kees Kleinjan. Vier begeleiders hebben ervoor gezorgd dat hij en de anderen een goed plekje hebben en dat ze de gouden koets kunnen zien.

Een klein meisje is blij. ,Máxima zwaaide naar mij”, zegt ze tegen haar oma.

De stoet draait het Korte Voorhout en dan het Tournooiveld op. Dat is veroverd door de Staphorsters. Achter het hek staan zeker zestig vrouwen in klederdracht. Ze trekken veel bekijks. De Staphorster burgemeester Alsema is meegereisd. Hij is ook in dracht: grote zilveren en gouden knopen sieren zijn boezeroen. „Ja, het is allemaal echt.”

De burgemeester geniet van de dag. „Het is al de negende keer dat ik erbij ben. Het is leuk zo met de Staphorsters om te gaan.” De koningin heeft hij geen briefje gestuurd dat hij erbij staat, maar „het valt de koningin altijd op dat de vrouwen in dracht er weer staan.”

Bonito, de witte schimmel van de koningin, is weigerachtig vandaag. Stalmeester Wassenaar moet zich op het dier concentreren om het in bedwang te houden, maar de stalmeester is wel wat gewend. De paarden hebben maandag nog geoefend op het strand van Scheveningen. Ze zijn getraind op lawaai en het geluid van publiek.

Links en recht van het rijtuig van prinses Margriet en naast de gouden koets lopen beveiligers. Twee van hen dragen kogelwerende schermen mee. Na Apeldoorn staat de beveiliging op scherp. Vanmorgen heeft een politiehelikopter de route ook al zorgvuldig verkend.

Bij het Mauritshuis vormen veteranen de erewacht. Een onmisbaar onderdeel. De koningin zal straks in de Troonrede namens de regering haar bijzondere erkenning uitspreken voor de slachtoffers van de strijd in Afghanistan.

Bij de Ridderzaal groet de koningin het vaandel. De commissie van in- en uitgeleide begeleidt haar en de andere leden van de koninklijke familie naar hun plaats. Rustig leest de vorstin de Troonrede voor.

De boodschap is somber. Iedereen moet de schouders eronder zetten nu de crisis zijn sporen trekt, zo luidt de boodschap. De gezichten van de leden van het kabinet staan strak. Het is qua ceremonieel een feestelijke dag, maar het signaal is duidelijk. Er komen magere jaren aan. De vorstin bidt de leden van de Staten-Generaal aan het eind van haar rede kracht toe. Na een kort moment in de zogeheten Koninginnekamer van de Ridderzaal vertrekt de koningin weer met haar gezelschap.

Bij Paleis Noordeinde wacht het publiek met spanning op haar. Nog een keer zwaaien naar de koningin en dan de balkonscène. Voor velen het hoogtepunt van de dag.

Als de gouden koets richting stallen is vertrokken, marcheert de erewacht af. De politie maakt de hekken alvast los.

Dan bewegen de vitrages achter de balkondeuren. Een lakei opent de deuren. Het publiek wordt onrustig. „Doe die hekken nu toch eens open.” Ja, daar gaan. Het publiek rent naar de hekken van het paleis. Gejuich en applaus klinken. Een man zet enthousiast ”Oranje boven” in. Hij zwaait met beide armen in de lucht. „Dag, Máxima.” Het publiek zingt zachtjes mee. Aan de andere kant van het plein weet de schoolklas de meute wel mee te krijgen.

Een paar minuten en dan trekt de koningin zich terug. Prins Constantijn gaat als laatste naar binnen. In de deuropening zwaait hij nog een keer.

De Betuwse oranjefans zijn nog niet klaar. Zij gaan nog naar de achterkant van het paleis. Om de koninklijke familie daar te zien vertrekken. „De vorige keer ging ze pas om zes uur weg. Dan hebben ze nog een vergadering of zo.” Prinsjesdag 2009 zit erop.