Iran gaat in gesprek over kernwapens
Iran gaat volgende maand weer praten met de zes grote mogendheden die de nucleaire ambities van de islamitische republiek aan banden proberen te leggen. De partijen zaten vorig jaar voor het laatst om de tafel.
Officieel is het overleg op 1 oktober een ontmoeting tussen de buitenlandcoördinator van de Europese Unie, Javier Solana, en de Iraanse gezant Saeed Jalili. Maar ook vertegenwoordigers van de vijf permanente leden van de VN–Veiligheidsraad – de Verenigde Staten, Rusland, China, Frankrijk, Groot–Brittannië – en Duitsland (’5+1’) zullen aanwezig zijn. Over de plaats waar de gesprekken plaatsvinden zijn geen mededelingen gedaan, maar is vrijwel zeker in Europa.Jalili had Solana opgebeld en afgesproken de dialoog op te pikken met gesprekken over nieuwe voorstellen van Iran die het vorige week aan de mogendheden heeft gepresenteerd. Daarin verklaart Teheran zich bereid om over wereldwijde nucleaire ontwapening en andere internationale kwesties te praten. Maar over het eigen nucleaire programma en dan in het bijzonder het verrijkingsprogramma wordt niet gerept.
„De Europese Unie is eensgezind van mening dat het aanbod van Iran inhoudelijk volstrekt onvoldoende is", zei minister Maxime Verhagen (Buitenlandse Zaken) na EU–beraad maandag in Brussel. „Het biedt geen antwoord op de eisen van de VN–Veiligheidsraad. Maar wij gaan overleg daarom niet blokkeren: anders kan Iran ons verwijten dat we niet willen praten".
Dat Iran niet over het omstreden nucleaire programma wil praten, deert Verhagen niet. „Wij gaan wel over alles praten. We laten de agenda niet dicteren door Iran".
De EU onderzoekt ondertussen vast welke sancties mogelijk zijn om het regime te treffen, als Iran niet wil stoppen met het verrijken van uranium. Verhagen wilde nog niet zeggen welke maatregelen nog mogelijk zijn, bovenop de al bestaande boycot.
De westerse wereld probeert Iran al sinds 2006 te beletten uranium te verrijken. Iran zegt zelf daarmee kerncentrales te willen bouwen, maar met name de Verenigde Staten verdenken Iran ervan aan een atoomwapen te werken.
Bij het laatste overleg tussen Iran en de westerse landen wilde Iran ook niet over het nucleaire programma spreken. De VS hebben nu met de nieuwe onderhandelingen ingestemd in de hoop het onderwerp toch weer ter sprake te kunnen brengen. Washington noemde de ontmoeting op 1 oktober maandag een „belangrijke eerste stap".
De scheidende directeur–generaal van de nucleaire waakhond van de Verenigde Naties (IAEA), Mohammed ElBaradei, riep de Veiligheidsraad maandag op zich te richten op de preventie van nucleaire verspreiding en minder te vertrouwen op sancties. Die zijn vaak niet effectief, zoals bij Noord–Korea en het Irak van Saddam Hussein is gebleken, aldus ElBaradei.
Het IAEA benoemde de Japanse diplomaat Yukiya Amano maandag formeel als opvolger van de ElBaradei. Die vertrekt op 1 december na 12 jaar.