Onwillekeurig ontstaat een stereotiep beeld van een ietwat introverte persoon, beetje wereldvreemd en ouderwets gekleed. Iemand die een zweethandje geeft en wakker ligt van een balansverschil of een niet sluitende kasadministratie. Eigenlijk een beetje een zielig figuur. Boekhouden wordt in de snelle en flitsende debatten ten onrechte neergezet als een inferieure bezigheid, als een noodzakelijk kwaad.Creatief

Heel anders wordt het als iemand creatief boekhouden wordt verweten. Het profiel van een creatief boekhouder is 180 graden anders. Overdreven extravert, sociaal glad, te vlotte babbel. Meestal creatief gekleed, of juist niet. Een creatief boekhouder heeft immers iets te verbergen. En dat is gevaarlijk en daarmee is iemand dus onbetrouwbaar.

Want de norm is duidelijk: cijfers moeten altijd betrouwbaar zijn, voorzien van een heldere toelichting. Onbetrouwbare rapportages en schandalen zijn er al te veel geweest. Madoff heeft jarenlang zijn gang kunnen gaan. Enron, WorldCom, Parmalat, Ahold en nog veel meer voorbeelden van creatief boekhouden zijn de afgelopen jaren voorbijgekomen. Met als gevolg een stortvloed aan nieuwe regelgeving voor verslaglegging, controleurs en toezichthouders.

Boekhouden, administreren is een vak. Journaalposten preciseren wollige verhalen en maken consequenties van ons handelen in een oogopslag helder. Een debiteuren- en crediteurenlijst vertellen meer dan tien powerpointpresentaties over ambitieuze bedrijfsstrategieën.

Ik pleit voor een herwaardering van het ouderwets, vakkundig boekhouden. Hoofdlijnen en desgewenst details moeten snel te vinden zijn. Rapportages die iemand op het verkeerde been zetten, hebben al ongelooflijk veel leed aangericht. Het leidt tot beschadigd vertrouwen, verkeerde beslissingen en hoge kosten om zaken te herstellen.

Politici die het boekhouden verfoeien zijn gevaarlijk. De staatsboekhouding is een uiterst serieuze aangelegenheid. Een goede boekhouder is niet alleen bezig met gestolde werkelijkheid (de jaarrekening), maar kijkt ook vooruit. De staatsschuld, de ontwikkeling van het financieringstekort en het AOW-vraagstuk vragen om een langetermijnbenadering. Wat zal de derde dinsdag van deze maand laten zien?

Hemel

Goede boekhouders zijn overal nodig. In het bedrijfsleven is in tijden van crisis een accurate boekhouder goud waard. Het tijdig signaleren van knelpunten en treffen van maatregelen is niet zelden het gevolg van een boekhouder die zijn vak serieus neemt. Met creatieve boekhouders die sjoemelen met de cijfers, loopt het op den duur altijd fout af: het gunstiger voorstellen van financiële feiten werkt vroeg of laat als een boemerang. Wie beseft dat van ieder mensenleven een volmaakte boekhouding in de hemel wordt bijgehouden, neemt zijn opdracht in deze aardse bedeling meer dan serieus.

De auteur is werkzaam bij DNB, toezicht pensioenen. Reageren aan scribent? nietbijbroodalleen@refdag.nl.