„Stel een moratorium in voor orthodoxe scholen die per definitie voor één groep leerlingen bestemd zijn”, zo stelde SP-Tweede Kamerlid Van Dijk woensdagavond voor. „Feitelijk betekent dit dat er een eind wordt gemaakt aan islamitische en orthodox-christelijke scholen. Als dat niet gebeurt, blijft het dweilen met de kraan open. Dan hebben wij scholen met één groep leerlingen die afgesloten is van de rest van de samenleving.”Van Dijk deed zijn uitspraken woensdagavond tijdens een spoeddebat in de Tweede Kamer over de islamitische As Siddieq in Amsterdam. Die school werd vorige week financieel aangepakt vanwege slechte prestaties op de terreinen burgerschapsvorming en sociale integratie. Het was voor het eerst dat zo’n maatregel werd getroffen.

Volgens Van Dijk meet de staatssecretaris van Onderwijs, Dijksma, met twee maten. „Als de staatssecretaris de As Siddieqschool aanpakt vanwege wanprestaties op het gebied van burgerschap en integratie, dan moet ze ook naar andere scholen kijken. Er is een groep orthodox-christelijke scholen die zich bewust isoleert van de samenleving. Dat vind ik zeer ongewenst. Het moet niet kunnen dat scholen meisjes verbieden een broek te dragen”, aldus Van Dijk.

ChristenUnie-Kamerlid Anker stelde daarop een vraag: „Stel nu dat een meisje op school geen broek mag dragen. Wat betekent dat nu precies voor haar ontwikkeling als burger?”

Van Dijk: „Ik vind het echt niet van deze tijd dat een school die met belastinggeld wordt betaald, meisjes kan verplichten geen broek te dragen.”

SGP-Kamerlid Van der Vlies sprak van een „grote inbreuk op de vrijheid van onderwijs.” Hij daagde de SP’er uit om met bewijzen te komen. „Uit welk inspectierapport blijkt nu dat reformatorische scholen zich niet houden aan de doelen van burgerschap en integratie? U hebt nog geen schijn van een begin van een bewijs.”

„Ik constateer dat die scholen zich isoleren van de samenleving”, antwoordde Van Dijk. „Daar heb ik geen inspectierapporten voor nodig.” Hij noemde als voorbeeld „een reformatorische school die de toegang weigert aan een meisje dat een broek draagt of televisie kijkt.”

GroenLinks-Kamerlid Dibi sloot zich op hoofdlijnen aan bij het betoog van de SP. Hij wilde van de staatssecretaris weten waarom de As Siddieq financieel werd gekort en „de basisschool in Emst die een homoseksuele leraar ontslaat” niet. „Als je het ene slecht burgerschap vindt, moet je het andere ook slecht burgerschap vinden.”

Staatssecretaris Dijksma van Onderwijs reageerde afwijzend op het betoog van SP’er Van Dijk. „Eigenlijk doet Van Dijk hetzelfde als de PVV, die hij zo aanvalt. Hij zegt namelijk: Artikel 23 van de Grondwet, over de onderwijsvrijheid, is er, maar dat geldt voor bepaalde mensen niet. Bij Van Dijk zijn dat dan ”orthodoxen”, wie dat dan ook mogen zijn. Bij de PVV zijn het de islamieten.”

SP en GroenLinks hadden eerder op de dag, tijdens een commissievergadering over het openbaar onderwijs, ook de aanval op het orthodox-christelijk onderwijs ingezet. Ze willen dat er zo snel mogelijk een eind komt aan het recht van scholen om kinderen en hun ouders te weigeren als ze qua overtuiging niet bij de school passen.

GroenLinks-Kamerlid Dibi gaat binnenkort een initiatiefwetsvoorstel indienen om een eind te maken aan dit recht dat bijzondere scholen hebben. Hij wil dat scholen ouders en hun kinderen toelaten als ze de grondslag van de school respecteren. SP en D66 steunen het initiatief. De PvdA zou het wel willen steunen, maar is gebonden aan afspraken in het regeerakkoord. De VVD wil de toelatingsplicht alleen laten gelden voor de laatste (kleine) scholen in dorpen. Vooralsnog is er dus geen meerderheid voor het GroenLinksplan.

SGP-Kamerlid Van der Vlies waarschuwde Dibi ervoor om de weg van de polarisatie in te slaan. „We kunnen bij de acceptatieplicht de weg van de polarisatie inslaan of proberen samen de problemen op te lossen. Ik kies voor twee en waarschuw voor één.”

Staatssecretaris Dijksma kondigde woensdag aan, naast de As Siddieq, nog een school te korten, omdat die onvoldoende presteert. Het gaat om De Nieuwe School in Culemborg, een school met een vergaand vernieuwend onderwijsconcept. De inspectie sloeg alarm over de school, waar leerlingen volledige vrijheid hebben om hun eigen activiteiten te bepalen.