De laatste zin komt uit de mond van voorzitter K. van Hierden van de Stichting MKZ Kootwijkerbroek. Hij oogt na het bezoek van de minister en staatssecretaris Odink aan Barneveld -waar Kootwijkerbroek onder valt- duidelijk opgelucht. „Je moest eens weten hoe gespannen de Kootwijkerbroekers hier naartoe hebben geleefd.”

Eén enkele -in heel Kootwijkerbroek betwijfelde- diagnose van mond- en klauwzeer zette nu bijna twee jaar geleden het Veluwse dorp volledig op zijn kop. Massale ruiming van veestapels wekte woede en agressie op bij de bevolking. Confrontaties met de mobiele eenheid zorgden ervoor dat Kootwijkerbroek landelijk in de schijnwerpers kwam te staan. De rust lijkt weergekeerd, maar achter de schermen heersen nog steeds spanning en stress, houdt veehouder H. C. van den Brink de minister voor. „Er zijn nog altijd problemen met vergoedingen en schade-uitkeringen.”

Het bezoek van Veerman is zorgvuldig voorbereid. De vorige minister van Landbouw, Brinkhorst, kreeg de kans niet om persoonlijk naar het dorp te komen. Zijn optreden tijdens de mkz-crisis zit de bevolking zo hoog dat de politie niet voor zijn veiligheid kon instaan. „Hij joeg ons als een crisismanager door de problematiek heen”, aldus Van Hierden.

Van grimmigheid is geen sprake meer. Er staan slechts twee tractoren met protestborden -”Géén doofpot!”- voor de Barneveldse Veluwehal. Een aantal politieauto’s op strategische plaatsen en agenten en bewakingsmensen binnen geven aan dat hier wat staat te gebeuren. „We hebben echter geen speciale maatregelen hoeven treffen”, verzekert politiewoordvoerder H. Munniksma. „Dit is normaal voor een bezoek van een minister.”

Binnen horen ruim 400 Kootwijkerbroekers minister Veerman aan. Het geschonden vertrouwen dient te worden hersteld, vindt die. „En daarom ben ik onder u. Om te luisteren. Ik besef dat de mkz-crisis diep heeft ingegrepen in de zielen van mensen. Het was oorlogstijd.” Veertien insprekers krijgen waar mogelijk direct een reactie van Veerman. Het gaat onder meer over communicatiefouten, onredelijke regels en inkomstenderving. „Vragen waar ik nu niet uitkom, worden binnen vier weken beantwoord.”

Wanneer L. Jansen van de Stichting Onderzoek MKZ-crisis Kootwijkerbroek geëmotioneerd refereert aan profane uitspraken van oud-minister Brinkhorst over „Gods leiding” is de minister duidelijk: „Voor deze uitingen van mijn voorganger bied ik u namens het departement mijn verontschuldigingen aan.” Boer W. van den Berg, die twee keer werd gearresteerd en die aanvankelijk een strafkorting van 100 procent (ruim 500.000 euro) aan zijn broek kreeg, heeft nog veel vragen over het verloop van de ruiming van zijn veestapel en de afhandeling daarvan, ook al werd de strafkorting door minister Brinkhorst teruggedraaid. Van den Berg mag naar Den Haag. „Komt u maar.”

Met zijn toezegging dat een onafhankelijke commissie van knappe koppen gaat onderzoeken of er nou wel of geen mkz in het dorp was, krijgt de bewindsman de handen op elkaar. Vooral als blijkt dat die commissie de vrije hand krijgt, tot het doen van DNA-testen aan toe. „We hebben vertrouwen in u”, aldus G. J. Dokter, die namens „de verenigde boeren” spreekt. Er klinken ook waarschuwingen. Een boer: „Als dit niet goed wordt uitgezocht, zullen we kwaad blijven en agressie blijven vertonen.” Verderop heerst ronduit scepsis: „Er komt toch uit wat de minister wil horen.”

Jansen van de Stichting Onderzoek MKZ-crisis Kootwijkerbroek is verheugd over het instellen van een commissie. Daarmee wordt de patstelling tussen het ministerie -waar niet wordt getwijfeld aan de conclusies van het onderzoeksinstituut ID-Lelystad- en de Kootwijkerbroeker bevolking doorbroken.

De stichting publiceerde onlangs een dik rapport waarin het stellen van de mkz-diagnose bij één kalf in Kootwijkerbroek van vele vraagtekens wordt voorzien. „Misschien zijn er monsters verwisseld. Een eenvoudig uit te voeren DNA-test zou daar duidelijkheid over kunnen verschaffen. De moeder van het bewuste kalf van boer Teunissen staat bij veehouder Van den Brink in de stal. Zoiets kost maar twee uur!”

Op één punt is Jansen ontevreden. „De minister zegt dat alle informatie en gegevens toegankelijk zijn voor de commissie. Dat is niet hetzelfde als het openbáár maken ervan. Wij vinden dat we de commissieleden niet op hun blauwe ogen mogen vertrouwen.”

Minister Veerman resoluut: „Het is niet aan de gemeenschap om vast te stellen of er mkz in Kootwijkerbroek was. Het is niet nodig dat iedereen kennisneemt van alles wat er bij ID-Lelystad aan informatie ligt. Dat mág wettelijk niet eens. Straks komt er een oordeel uit de mond van zeer capabele mensen, die we binnenkort samen met vertegenwoordigers uit Kootwijkerbroek zullen selecteren. De commissie zal haar werkwijze moeten verantwoorden. Mocht blijken dat er gaandeweg het onderzoeksproces geen vertrouwen is in een of meer leden van die groep, dan kiezen we anderen. En daar kómen we uit. Ik wíl de breuk met Kootwijkerbroek helen.”