Franse burgers verlaten Ivoorkust
Honderden Franse staatsburgers zijn woensdag vertrokken uit Ivoorkust, waar de spanningen over het vorige week bij Parijs gesloten vredesakkoord steeds verder oplopen. Het internationale vliegveld van Abidjan werd overspoeld door Franse mannen die vrouw en kinderen op speciale chartertoestellen naar het moederland zetten.
In Frankrijk verklaarde minister van Buitenlandse Zaken Dominique de Villepin dat de regering de ontwikkelingen in de voormalige kolonie op de voet volgt. Hij zei verder dat Parijs gereed is om „op ieder moment” zijn staatsburgers uit Ivoorkust te evacueren. Hij benadrukte dat het vorige week bereikte vredesakkoord de basis blijft voor verzoening tussen de rivaliserende facties in het West-Afrikaanse land.
Een zegsman van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Parijs zei dat Frankrijk echter geen plannen heeft om zijn 16.000 staatsburgers onmiddellijk uit Ivoorkust te evacueren. Volgens hem zijn alle maatregelen genomen om hun veiligheid te garanderen. De noodzaak tot evacuatie uit de voormalige Franse kolonie is nog niet aanwezig, aldus de woordvoerder. Ook minister van Defensie Michèle Alliot-Marie noemde een totale evacuatie van landgenoten onwaarschijnlijk.
De vlucht van de Fransen kwam niettemin snel op gang. In het eerste vliegtuig naar Parijs zaten 250 Fransen en er zouden in de loop van de avond nog acht vliegtuigen volgen. De Amerikaanse ambassade deed wel een dringende oproep aan alle Amerikanen om Ivoorkust snel te verlaten.
Frankrijk heeft 2500 militairen in Ivoorkust. De Villepin zei dat Parijs extra maatregelen heeft genomen om de 20.000 Franse burgers in het West-Afrikaanse land beter te beveiligen. Hij riep het leger van Ivoorkust en andere partijen op „politieke moed” te tonen en het vredesakkoord alsnog te accepteren.
Nadat eerder dinsdag het leger het akkoord tussen de regering en de rebellen had afgewezen, gooide ’s avonds laat minister van Binnenlandse Zaken Paul Yao N’dre voor de Togolese televisie olie op het vuur door het „onaanvaardbaar” te noemen dat de rebellen volgens het akkoord de ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken in handen krijgen. Volgens N’dre plegen de rebellen op die manier een „constitutionele staatsgreep”, wat zou neerkomen op „een daad van nationale vernedering voor de president en de nationale strijdkrachten.” Hij verklaarde vervolgens het akkoord „geheel nietig.”
N’dre leidde een delegatie met militaire functionarissen die in Togo president Gnassingbe Eyadema opriep te bemiddelen. N’dre zei dat hij van Gbagbo opdracht had gekregen de Togolese leider te vragen „een duurzame, evenwichtige, Afrikaanse oplossing voor de crisis te helpen vinden.”
In Frankrijk zei de Ivoriaanse ambassadeur Kessie Raymond Koudou dat de Ivoriaanse regering niet bij machte is het akkoord tegen de wil van het volk uit te voeren. Koudou wees erop dat veel Ivorianen vinden dat in het akkoord veel te veel concessies aan de rebellen worden gedaan. Ook zei hij dat de overeenkomst Gbagbo het recht geeft in het belang van vrede en stabiliteit wijzigingen voor te stellen.
Gbagbo zelf verklaarde maandag al tegenover aanhangers dat bepaalde elementen van het akkoord slechts „voorstellen” zijn. Hij heeft zich echter nog niet officieel over de overeenkomst uitgelaten.
De Verenigde Naties overwegen militaire en burgerwaarnemers naar Ivoorkust toezicht te laten houden op de naleving van het vredesakkoord. Secretaris-generaal Kofi Annan heeft de Veiligheidsraad dinsdag voorgesteld deskundigen naar het land te sturen en zich te beraden over de wenselijkheid van een waarnemersmissie.
De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR heeft woensdag haar activiteiten in het Afrikaanse land gedeeltelijk hervat. Ze waren om veiligheidsredenen het afgelopen weekeinde opgeschort. Een konvooi met ongeveer honderd vluchtelingen uit Liberia verliet woensdag de stad Tabou in het zuidwesten van Ivoorkust om naar hun land terug te keren. Medewerkers van de VN-organisatie meldden dat er op verscheidene plaatsen barricades waren van tegenstanders van het vredesakkoord.