„Kaskirapport nodig voor beleid”
Niet de Protestantse Kerk zelf, maar de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving (RPG) heeft opdracht gegeven voor het Kaskionderzoek naar de ontwikkeling van het ledental van de kerk dat vorige week in het nieuws kwam. Volgens RPG-penningmeester Gerrit Westerveld „is dit belangrijk gezien de inkomsten die we kunnen verwachten.”
De RPG zal het geldwervingsbeleid voor de PKN overigens niet wezenlijk veranderen naar aanleiding van het rapport van onderzoeksbureau Kaski, zegt Westerveld. Uit dit rapport komt naar voren dat het ledental van de PKN in 2030 gehalveerd zal zijn tot ruim 1 miljoen.Kaski heeft in oktober 2008 al een onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van het ledental van de Protestantse Kerk. „We moeten dus helder hebben dat het niet de PKN zelf was die de opdracht gaf, maar de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving”, zegt de penningmeester. Voor het onderzoek werden de gegevens over 2008 van de SMRA –het bureau dat voor de Protestantse Kerk in Nederland de ledenadministratie verzorgt– als uitgangspunt gebruikt.
Volgens Westerveld is het voor de RPG, die voor de PKN de geldwerving coördineert, nodig te weten hoe het ledental van de kerk zich mogelijk zal ontwikkelen. „Dat is belangrijk gezien de inkomsten die we kunnen verwachten. We weten ook wel dat we de toekomst niet kunnen voorspellen en dat het hier allemaal gaat om ramingen. Maar die schattingen zijn wel belangrijk voor de afstemming van ons beleid.”
In 2006 kwam het Centraal Planbureau (CPB) met een prognose voor het aantal leden van de Protestantse Kerk. Die prognose was aanmerkelijk lager. Zo schatte het CPB dat het aantal leden van de Protestantse Kerk van 18 jaar en ouder in 2020 op ongeveer 500.000 zal liggen. Het Kaski denkt dat het aantal leden van 18 jaar en ouder in 2020 ongeveer 1 miljoen zal zijn.
Westerveld: „Ik ken het rapport van het CPB niet goed genoeg om daar conclusies aan te verbinden. Maar nogmaals: het blijven altijd schattingen, niemand kan dingen met zekerheid zeggen.”
De PKN is de hele zomer al in het nieuws door onduidelijkheden over ledentallen. Zo werd in juli gezegd dat het ledental van de PKN volgens de SMRA op ongeveer 2,3 miljoen zou liggen.
Een paar weken later publiceerde de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB) een ledental van 2,1 miljoen. Dit aantal omvatte zowel de belijdende leden en de doopleden als de overige geregistreerde leden. Het aantal van 2,3 miljoen dat eerder door de kerk werd genoemd was, aldus een woordvoerder van de PKN, het ledental waarin ook de partners van leden van de PKN die geen lid zijn van een kerkgenootschap of van een ander kerkgenootschap waren opgenomen en een deel van de niet-gedoopte kinderen van kerkleden. In de Nederlandse Hervormde Kerk werden deze kinderen gerekend onder de geboorteleden.
Volgens Westerveld zal de RPG, die onder andere de jaarlijkse actie Kerkbalans voor de PKN organiseert, het beleid voor wat betreft de geldwerving voor de PKN naar aanleiding van het Kaskirapport zeker niet volledig omgooien. „Het beleid dat we de geldwerving moeten verbreden en verdiepen, loopt nog zeker een paar jaar. Daarna zullen we dit rapport gebruiken om lijnen uit te zetten voor het beleid van de kerkrentmeesters voor de verdere toekomst. Omdat er wat de leden betreft steeds meer een harde kern overblijft, verwachten we ook dat die leden meer zullen geven.”
Westerveld geeft toe dat er wel erg veel over ledentallen wordt gesproken, de laatste maanden. „Wij zijn ons ervan bewust dat het in kerk niet gaat om ledentallen maar om de verkondiging van het Evangelie.”