Fraudeschandaal in Uganda
Een 35-jarige vrouw en haar tante zijn dinsdag in het Oost-Afrikaanse land Uganda veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar. Ze hebben 10.000 euro overheidsgeld misbruikt in een fraudeschandaal dat Uganda op zijn grondvesten deed schudden. De grote vissen zwemmen echter nog vrij rond.
Snotterend en gedwee liepen de 35-jarige alleenstaande moeder Annaliza Mondon en haar 65-jarige tante en weduwe Elizabeth Ngororano achter de agenten aan die hen na afloop van de uitspraak naar de wachtende gevangenisbus begeleidden.Deze droeve afloop van hun loopbaan als profiteurs van overheidsfinanciën is vooral het gevolg van wel op heel zichtbare wijze frauderen. De veroordeling van Annaliza en haar tante is onderdeel van de Global Fundfraudezaak. Het Global Fund to fight Aids, Tuberculosis and Malaria investeert wereldwijd geld in projecten en ziekenhuizen om daarmee de drie ernstige ziektes te bestrijden. Tot nog toe heeft het fonds wereldwijd ruim 11 miljard euro in 140 landen geïnvesteerd of toegezegd.
Enkele jaren geleden vond het Golbal Fund de verslagen van Uganda onbetrouwbaar genoeg om extra informatie te vragen. Daarop liet de Ugandese regering de boel uitzoeken door een commissie met als voorzitter opperrechter James Ogoola.
De commissie-Ogoola kwam in 2006 met een vernietigend rapport. De gelden van het fonds zouden in Uganda op grote schaal worden misbruikt voor snoepreisjes en auto’s van de zaak die vooral privé werden gebruikt. Een groot deel van het geld zou eenvoudig achterover gedrukt worden. Ogoola adviseerde om gezondheidsminister Jim Muhwezi en zijn twee staatssecretarissen te vervolgen voor hun aandeel in het schandaal.
In eerste instantie kwam naar voren dat het toch wel erg lastig was om ministers te beschuldigen. De bewijslast was onduidelijk. De ministers en staatssecretarissen werden wel ontslagen, maar verder gebeurde er weinig. Tot groot ongenoegen van de internationale gemeenschap, die deze fraudezaak juist tot op de bodem uitgezocht wilde zien. Het Global Fund reageerde met het dichtdraaien van de geldkraan.
Daarop begon een langdurige rechtsgang. In het rapport van de commissie-Ogoola staan veel namen van mensen, bedrijven en lokale hulporganisaties die betrokken zijn bij het verdwijnen van het geld. Uit die lange lijst zijn inmiddels drie mensen in verschillende rechtszaken tot verrassend lange gevangenisstraffen veroordeeld. Tot nog toe zijn echter mensen aangeklaagd en veroordeeld die weinig politieke vrienden hebben.