Rentepauze
Er bestaan heel wat ‘thermometers’ die de stand van de economie peilen. Ingewikkelde modellen, bedacht door knappe koppen, maar ook beduidend eenvoudiger graadmeters.
Wie de ontwikkelingen op de huizenmarkt een beetje volgt, kan meepraten over de crisis. De vaart is er helemaal uit, om maar niet te zeggen dat de klad er volledig in zit.De Nederlandse Vereniging van Makelaars meldde in april dat de verkoopprijs van een gemiddelde koopwoning voor het derde achtereenvolgende kwartaal is gedaald. Morgenochtend komt de makelaarsvereniging met cijfers over april, mei en juni. De verwachtingen zijn niet hooggespannen. Of toch wel? Gloort er eindelijk eens licht aan het eind van de tunnel?
Want florissant is het allemaal niet op de huizenmarkt. Zo’n 30.000 huiseigenaren die na aankoop van een nieuwe woning al maandenlang met dubbele lasten zitten, dreigen door de crisis financieel vast te lopen, zegt de organisatie Makelaarsland. Een eerder gepubliceerd onderzoek meldt dat een groeiend aantal huizenbezitters spijt heeft van de hoogte van zijn hypotheek.
ING kwam gisteren met het fenomeen rentepauze op de proppen: werkloze huiseigenaren krijgen de mogelijkheid om hun maandlasten tijdelijk en onder strikte voorwaarden te verlagen. De maatregel moet gedwongen verkoop van woningen voorkomen.
Let wel: de maatregel geldt voor huizen met een waarde van boven de 350.000 euro, het hogere segment zogezegd. Een duur huis is kennelijk geen garantie voor welvaart.
Het feit dat banken dergelijke ingrepen nodig achten, zegt veel. De vaak als zwartkijkers aangemerkte landgenoten die in tijden van hoogconjunctuur –de periode ligt nog maar kort achter ons– waarschuwden voor het al te gemakkelijk verstrekken van veel te hoge hypotheken, krijgen gelijk.
Zolang er aan de inkomenskant maar niets gebeurt, zijn zaken als rentelast en aflossing nog wel in te calculeren. Daar gaat de schoen wringen. De werkloosheid loopt in rap tempo op. Het idee dat het vangnet van de WW-uitkering altijd 70 procent van het laatstverdiende loon betekent, gaat helemaal niet op voor mensen die gewend waren aan een bovenmodaal salaris, met daaraan gekoppeld een dito hypotheek. Die uitkering ligt, zeker netto, behoorlijk lager.
Dat betekent een fors probleem. Financiële zorgen zijn dezer dagen echt niet voorbehouden aan de armen. Ook daar dient oog voor te zijn, een mooie buitenkant zegt bepaald niet alles.
Het is te begrijpen dat de maatregel van ING applaus krijgt vanuit de markt. Elke stap die wordt gezet om de problemen op zijn minst niet te vergroten, verdient steun. Maar om nou te zeggen dat een rentepauze dé oplossing is, dat gaat te ver. Zo’n pauze is uitstel van betaling. Er móét worden betaald, alleen wat later.
Bezinning over bezit, over inkomsten en uitgaven, gekoppeld aan de Bijbelse begrippen van rentmeesterschap, eerlijkheid en aandachtig leven zouden veel meer winst opleveren dan een rentepauze. In die zin zou een crisistijd echt louterend werken.