De denktank van de ChristenUnie, de mr. G. Groen van Prinstererstichting, publiceert woensdag de notitie ”Betutteling, over de (on)zin van een gepolitiseerd begrip”. Daarin zet de partij de tegenaanval in op verwijten die liberalen maken aan het kabinet in zijn algemeenheid en de ChristenUnie in het bijzonder.Het rookverbod in de horeca, invoering van het elektronisch kinddossier en bezorgdheid over seksualisering van de samenleving. Voor de liberalen zijn het bewijzen dat de overheid de individuele vrijheid van burgers beknot en terug wil naar de jaren vijftig van de vorige eeuw. VVD-Kamerlid Dezentjé Hamming betitelt medewerkers van consultatiebureaus zelfs als „schaamhaarpolitie.”

De ChristenUnie laat nu een schriftelijk tegengeluid horen in de vorm van een nota. Graag had de Groen van Prinstererstichting ook publiek debat gekoppeld aan de presentatie. Daarin zouden dan VVD-leider Rutte en Christen­Unie-fractievoorzitter Slob met elkaar de degens kruisen, maar eerstgenoemde zei geen gelegenheid te hebben.

Wat houdt het begrip betutteling eigenlijk precies in? Volgens de schrijver van de nota, de stagiar Maarten Vogelaar, is er van overheidsbetutteling sprake als de afgedwongen gedragsverandering geen goede balans kent tussen de waarborg van individuele vrijheid, de noodzaak voor algemeen maatschappelijk belang, respect voor zelfregulerend vermogen van maatschappelijke verbanden, haalbaarheid en proportionaliteit.

Grove nalatigheid

De schrijver toetst drie onderwerpen waarbij van betutteling sprake zou zijn aan deze definitie. Dat zijn achtereenvolgens de seksuele moraal, het opvoedings- en gezinsbeleid en het rookverbod. Wat betreft de seksualisering is er volgens Vogelaar geen sprake van betutteling omdat de regering dit debat op een zeer terughoudende manier voert, de individuele vrijheid intact laat en vooral de publieke discussie faciliteert.

Bij het opvoedings- en gezinsbeleid is er ook geen sprake van een onterechte afgedwongen gedragsverandering. De overheid staat op het principiële standpunt dat ouders zelf de verantwoordelijkheid voor hun kind dragen. Alleen bij grove nalatigheid zal de overheid ingrijpen.

Als het gaat over het rookverbod is er volgens Vogelaar ook geen sprake van betutteling omdat de gevaren van roken voor de gezondheid in politiek en samenleving breed zijn erkend.

De eindconclusie uit de nota is dat elk beleid van elk kabinet leidt tot zekere inperking van individuele vrijheden. De aard van die inperking hangt af van de politieke context van dat moment, van het beleid dat vorige regeringen voerden en de tijdgeest. Om dit kabinet toch van betutteling te beschuldigen „is een kwestie van retoriek en niet de uitkomst van een adequate analyse van kabinet en samenleving.”