Geen mariniers op koopvaardijschip
Ondanks een Kamermeerderheid komen er geen bewapende mariniers op koopvaardijschepen. Defensieminister van Middelkoop blijft dwarsliggen, maar deed de Kamer concessies.
Een Kamermeerderheid van CDA, VVD, PVV, CU en SGP kwam maandag tijdens een debat over piraterij tegemoet aan de bezwaren van minister Van Middelkoop van Defensie. De bewindsman vreest een escalatie van geweld als bewapende troepen koopvaardijschepen zullen vergezellen. Dat zou piraten op het idee kunnen brengen zich ook militair te gaan versterken. Daarnaast zouden allerlei juridische en financiële obstakels plaatsing van mariniers op handelsschepen moeilijk maken.Omdat voorafgaand aan het debat een Kamermeerderheid, inclusief regeringspartijen CDA en ChristenUnie, wel bewapende mariniers wenste op handelsschepen, beloofde Van Middelkoop „het Franse model” te onderzoeken. Franse schepen hebben wel mariniers aan boord en permanent een oorlogsschip in de buurt van hun koopvaardijschepen.
In uitzonderlijke gevallen zal Van Middelkoop de bevelvoerder van de EU-missie vragen om een fregat te onttrekken aan de missie om een schip individueel te kunnen begeleiden. Volgens hem gaat het jaarlijks om zes tot acht schepen die langzamer dan 10 knopen varen.
De koepel van rederijen is niet blij met de weigering van Van Middelkoop om geen mariniers aan boord van Nederlandse koopvaardijschepen onder te brengen. Het besluit van de bewindsman drijft reders welhaast in de armen van privébeveiligers zoals het Amerikaanse Blackwater, stelde een teleurgestelde voorzitter Tineke Netelenbos maandagavond in het televisieprogramma NOVA. Wel is ze blij met de toezegging van de minister om het Franse model te bekijken.
Netelenbos benadrukte te hopen dat rederijen hun toevlucht niet hoeven zoeken bij privé-beveiligers, maar merkte wel op dat de veiligheid van de bemanningsleden zwaar moet wegen voor de politiek.
Eveneens maandag stemde een ruime Kamermeerderheid in met de Nederlandse bijdrage aan de EU-missie Atalanta voor de kust van Somalië. De missie is een vervolg op de NAVO-missie Allied Protector, die afgelopen weekeinde afliep. Alleen de PVV steunde de missie niet, omdat de partij huiverig is voor Europese samenwerking buiten economische samenwerking om.
Namens Nederland zal het fregat Hr. Ms. Evertsen van begin augustus tot medio december in de Golf van Aden actief zijn. Deze vier maanden voert het schip ook het dagelijks bevel over Atalanta, waaraan elf marineschepen meedoen.
De eerste prioriteit van de Evertsen is de bescherming van VN-schepen die voedsel brengen naar de zwaar getroffen Somalische bevolking. Daarnaast moeten de EU-schepen zeerovers afschrikken en kunnen ze andere schepen escorteren.
Aan boord van de Evertsen gaan twee beveiligingsteams en een helikopter mee. De teams mogen op de voedselschepen meevaren, met het fregat vlakbij. Ook staat in het mandaat van de missie dat de marine gepast geweld mag gebruiken als een verdacht schip te dichtbij komt.
Belaagde schepen moeten eerst zelf twintig minuten proberen een aanval af te wenden. Dan zou een helikopter of een fregat ter plaatse moeten zijn om te helpen. Volgens Van Middelkoop is deze twintig minuten geen afdwingbare verplichting. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat een fregat zich niet tijdig aan een konvooi elders kan onttrekken.