Albert en Paola vonden elkaar terug
Koning Albert en koningin Paola van België zijn woensdag 50 jaar getrouwd. Bijzonder, want het stel heeft op het punt van echtscheiding gestaan. Na een lange, donkere periode vonden ze elkaar weer terug; en hoe: „Het is als met een gebroken been. Dat is na de breuk veel hechter, sterker dan ervoor.”
Het was liefde op het eerste gezicht tussen prins Albert van België en Paola Ruffo di Calabria, zegt de Belgische royaltydeskundige Brigitte Balfoort. „De twee ontmoetten elkaar in 1958 in Rome bij de inwijdingsplechtigheid van paus Johannes XXIII. Het begin van de relatie was stormachtig. Paola was echt de grote liefde van Albert. Hij zag wel wat in de frivole Italiaanse.” Zij was toen 22, hij 25 jaar.Het huwelijk wordt op 2 juli 1959 gesloten. De aanloop naar die dag verloopt niet zonder slag of stoot. In het voorjaar van 1959 lekt uit dat het Belgische hof paus Johannes XXIII heeft benaderd om het huwelijk in Rome te sluiten. Dat valt in slechte aarde bij de Belgische regering en geestelijken, omdat zij er niet in gekend zijn. Na veel getouwtrek trouwen Albert en Paola toch in Brussel.
De prinses raakt in korte tijd drie keer zwanger. In 1960 wordt prins Filip geboren, in 1962 prinses Astrid en anderhalf jaar later in 1963 prins Laurent. Paola heeft haar handen vol aan haar kroost.
Kort daarna steekt de storm op in het huwelijk, zegt Balfoort. „De temperamentvolle Paola krijgt na een paar jaar last van heimwee. Zij gaat veel naar haar familie in Italië.”
Verder kan Paola slecht door één deur met haar schoonzus, koningin Fabiola, die zich erg met haar en haar gezin bemoeit. „De verschillende karakters en levensstijlen van de twee botsten”, stelt Balfoort. Nog steeds zijn de contacten volgens haar niet bijzonder hartelijk.
Traumatisch
Prins Albert is in deze jaren niet veel thuis. „Hij werd in 1962 voorzitter van de Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel. Hij reisde veel. Tijdens een van die trips ontmoette Albert in Athene Sybille barones de Selys-Longchamps. Zij was de dochter van de Belgische ambassadeur daar. Vanaf die tijd ontmoette Albert haar regelmatig. De twee hebben een langdurige relatie gehad, die uiteindelijk zeker achttien jaar duurde.” Uit de verhouding wordt in 1968 een buitenechtelijke dochter geboren, Delphine Boël, maar dat wordt pas later bekend.
De crisis in het huwelijk van prins Albert en Paola verdiept zich. „Het loopt erop uit dat ze willen scheiden. Ze leven niet meer samen en hebben geen contact meer.”
Voor hun kinderen is deze tijd bijzonder traumatisch, zegt Balfoort. „Filip, Astrid en Laurent werden in verschillende gezinnen ondergebracht met een gouvernante. Ze hebben nooit het warme en hechte van het gezinsleven leren kennen. Ik geloof dat dat nog meespeelt bij hun houding. Er zijn toen diepe wonden geslagen.”
Advocaten van Albert en Paola beginnen onderhandelingen over de scheidingsvoorwaarden. „Alberts broer, koning Boudewijn, zag wel in dat het niet meer goed zou komen tussen Albert en Paola. Hij stelde wel strenge richtlijnen op voor de scheiding. Zo zou Albert naar het buitenland moeten vertrekken”, zegt Balfoort, die meerdere boeken over de Belgische koninklijke familie publiceerde.
Het ergste vond Albert dat hij zijn broer nooit meer zou kunnen opvolgen als koning, stelt de schrijfster. „Hij ervoer dat ook als een soort landverraad.” Voor Paola zou de scheiding het inleveren van haar prinsessentitel hebben betekend. „Dat viel haar zwaar.”
De oplossing komt van de kant van de maîtresse van prins Albert. „Zij vertrok naar Londen. Daar zou zij vrijer kunnen leven. Zij stelde Albert voor een keus: als Albert voor haar koos, zou hij haar moeten volgen naar Engeland. Het heeft toen nog drie jaar geduurd voordat er een einde aan de crisis kwam.”
Albert en Paola weten elkaar weer te vinden. „Ze zijn er samen voor gegaan”, zegt Balfoort. „Ze hebben in Frankrijk bijeenkomsten van de charismatische beweging bijgewoond en zijn in België in huwelijkstherapie gegaan. En mensen om hen heen hebben Albert en Paola gestimuleerd. Vooral koning Boudewijn.”
Het resultaat is bijzonder. De twee hebben het nu opvallend goed samen en uiten dat ook bij gezamenlijke optredens. „Ze houden echt van elkaar. Het is niet gespeeld. Ik sprak een nicht van koningin Paola. Zij zei: Het is als met een gebroken been. Dat is na de breuk veel hechter, sterker dan ervoor.”
Balfoort bewondert ook de manier waarop Albert en Paola het koningschap hebben opgepakt. Op 9 augustus 1993 volgde Albert zijn plotseling overleden broer Boudewijn op. „Dat hebben ze echt samen gedaan.”
Te boven
In 1999 rakelt een journalist de huwelijkscrisis nog een keer op in een boek over koningin Paola. Voor het eerst wordt publiekelijk gezegd dat de tegendraadse Delphine Boël een buitenechtelijke dochter van de koning is.
In de kersttoespraak van 1999 reageert de koning daarop. Hij zegt: „Kerstmis biedt ieder van ons een goede gelegenheid om even te bezinnen over de eigen familie, zowel over haar gelukkige periodes als over haar moeilijke dagen. De koningin en ikzelf hebben teruggedacht aan heel gelukkige tijden, maar ook aan de crisis die ons koppel heeft doorstaan, nu dertig jaar geleden. Samen zijn wij erin geslaagd die moeilijkheden te boven te komen en hebben wij sedert lang een diepe liefde en eendracht kunnen herwinnen. Die crisisperiode werd ons onlangs in herinnering gebracht. Daar wensen wij niet verder op in te gaan ; zij behoort tot ons privéleven. Mocht onze eigen levenservaring echter hoopgevend zijn voor hen die vandaag gelijkaardige moeilijkheden beleven, het zou ons heel blij stemmen.” De meeste Belgen vatten de boodschap positief op en zijn blij met het koningspaar dat een samenbindende factor tussen de Vlamen en Walen probeert te zijn.
Koning Albert en koningin Paola vieren het huwelijksjubileum sober. „Er is geen groot feest voor de Europese vorstenhuizen. Albert is geen partyschuimer”, zegt Balfoort. „Wel vindt eind augustus op het Kasteel van Laken een feest plaats voor echtparen die op dezelfde dag als het koningspaar zijn getrouwd.”
Deze rubriek verschijnt weer vanaf eind augustus.
