De toenemende aantallen tweeverdieners, werkende vrouwen en hogeropgeleiden bleken niet aantoonbaar van invloed. De inkomens van niet-werkenden zijn relatief net zo hard gestegen als die van werkende Nederlanders.

De verdeling bleef daardoor vrij gelijk. In 1999 verdiende de 20 procent van de huishoudens met de laagste inkomens samen 10 procent van het totale inkomen in Nederland. De 10 procent rijkste huishoudens beschikten over 20 procent van de totale inkomen.

Ook voorafgaand aan de jaren negentig was het beeld vrij stabiel, vindt het SCP. Tot 1977 verminderde de ongelijkheid van inkomens, maar tussen 1985 en 1990 groeiden de verschillen doordat de overheid de uitkeringen versoberde.

De constantheid van de inkomensverhoudingen past bij de bedoelingen van de opeenvolgende kabinetten, menen de onderzoekers. De kabinetten streefden steeds naar een evenwichtige inkomensverdeling.

Het SCP merkt wel dat een toenemend deel van de bevolking vindt dat de verschillen kleiner mogen zijn. Gemiddeld 70 procent van de ondervraagden wilde dit in 2000, tegen 55 procent in 1995. Onder de lagere inkomens zijn relatief meer voorstanders voor nivellering dan onder hogere inkomens.

De SCP-onderzoekers vonden tot hun verrassing geen cijfermatige steun voor literatuurstudies dat de verschillen toenemen bij een groter aantal ondernemers of tweeverdieners. Er zijn bijvoorbeeld wel meer tweeverdieners gekomen, maar hun gestandaardiseerde huishoudensinkomen is nu niet meer of minder dan vroeger.

Ook binnen enkele afzonderlijke groepen zijn de verschillen gelijk gebleven. Onder ondernemers, jongeren en de groep 55- tot 64-jarigen zijn de grootste onderlinge inkomensverschillen aangetroffen. Een deel van de groep heeft een baan, een ander deel zit thuis zonder inkomsten.

De vakcentrales FNV en CNV vinden het bevredigend dat de verschillen niet groter zijn geworden. Ze zien in het SCP-rapport een reden om de koppeling tussen lonen en uitkeringen te behouden. „Je ziet wat voor verschillen er ontstaan als de koppeling vervalt, zoals eind jaren tachtig”, aldus de CNV-voorlichtster. Ze wijst erop dat de VVD de koppeling nu opnieuw bestrijdt. Ook de herziening van de bijstandswet mag van de CNV niet doorgaan.

De FNV beklemtoont dat een groeiende groep mensen de inkomensverschillen wil verkleinen. „Het kabinet mag zich dat aantrekken. Bijvoorbeeld het besluit over de ziektekostenpremie maakt de verschillen alleen maar groter”, aldus de FNV-voorlichtster, die hoopt dat een nieuw kabinet een eerlijke inkomensverdeling hoog op de agenda zet.