Gerard ten VoordeVaak leven ze al tien, twintig, soms zelfs dertig jaar op straat. Dag in, dag uit. Zijn niet anders gewend, willen niet anders. Soms slaan ze hun tentje op in een park, dan weer bouwen ze een hut in het plantsoen of hangen hun hangmat ergens tussen de bomen.

De groep veroorzaakt regelmatig overlast. Meer dan eens moet de politie ingrijpen. De algemene plaatselijke verordening (APV) van de gemeente Amsterdam verbiedt het slapen op straat.

De kleine, harde kern daklozen in Amsterdam is gevarieerd samengesteld, legt straatpastor Mariska Putters uit. „Sommigen zijn er zorgwekkend aan toe. Anderen hebben hun zaakjes aardig op orde.” De meesten zijn herkenbaar aan hun zwarte handen. Van het vuurtje stoken.

De diaconie van de Protestante Kerk Amsterdam (PKA) trekt zich het lot van deze mensen aan. „Ze voelen zich opgejaagd. Hier is sprake van een gat in de hulpverlening. Op de een of andere manier passen ze nergens. Ze zijn niet te handhaven in een instelling, terwijl ze in een huis depressief worden.”

De PKA-diaconie lanceerde vandaag tijdens de Amsterdamse daklozendag een oplossing: de daklozencamping. Putters pleit ervoor een terreintje te reserveren voor opvang in de openlucht. Aan de rand van de stad, in het groen, maar niet te ver van het centrum. „Daar moeten ze hun tent, blokhut of caravan kunnen neerzetten. Met goede sanitaire voorzieningen, ecologisch verantwoord.”

De groep daklozen zou zelf de regels moeten vaststellen voor de camping. „De verantwoordelijkheid ligt bij hen”, benadrukt de straatpastor. „Deze mensen zijn vaak allergisch voor allerlei van bovenaf opgelegde regels.” Professionele organisaties voor daklozenopvang moeten een oogje in het zeil houden om een puinhoop te voorkomen.

Christelijke roeping

De PKA-diaconie heeft het idee afgekeken van een vergelijkbaar initiatief onder de noemer JES – Je Eigen Stek, een opvanghuis dat daklozen onder begeleiding in eigen beheer hebben. „Dat project loopt goed.”

Putters hoopt een groepje van pakweg twaalf hardnekkige daklozen te kunnen samenstellen voor de ‘camping’. Er is interesse onder de doelgroep, weet ze. Hoewel, de daklozen zijn niet zo gecharmeerd van de naam camping. „Dat klinkt alsof burgers in het weekend even gaan kamperen.”

De straatpastor probeert de gemeente te interesseren voor haar plannen. Uiteindelijk moet Amsterdam groen licht geven. Putters geeft het plan een kans van slagen. „De gemeente wil iedereen onderdak bieden, maar voor deze groep blijkt dat heel lastig. Je kunt mensen niet dwingen om ergens te gaan wonen.” Volgend jaar moet de camping kunnen worden geopend.

Zo veel energie steken in zo’n halsstarrige groep, vindt Putters niet te veel van het goede. „Zij horen er ook bij. Ook voor de onderkant van de samenleving moeten we wat doen.”

Ze keert de vraag om. „Waarom zouden we het niet doen? Wat is erop tegen? Het is goedkoper dan een opvangplek in een instelling. Uiteindelijk zijn én de samenleving én de daklozen beter af met dit initiatief.”

De straatpastor van de protestantse gemeente put haar motivatie ten diepste uit de Bijbelse opdracht zorg te dragen voor de naaste. „We zijn leden van één lichaam. Dat geldt niet alleen voor aangepaste mensen, maar ook hoeren en tollenaars.”

Ze ziet het echter niet als haar opdracht hen ook het Evangelie te brengen. „Wij gaan niet vertellen hoe het zit. Iedereen weet waar wij voor staan. Onder deze groep bevinden zich ook gelovige mensen. Vaak kan ik meer van hen leren, dan zij van mij.” Doorverwijzen naar diensten van het drugspastoraat doet ze wel.

Regelmatig treedt ze op in kerken met een koortje daklozen – de Straatklinkers. Het repertoire vermeldt gospel en Afrikaanse liederen. „Niet al te ingewikkeld.”