Nominatie Sotomayor is vooral politiek
Met de voordracht van rechter Sonia Sotomayor zal het Amerikaanse federale hooggerechtshof vermoedelijk een ruk naar links maken. Verder lijkt de nominatie van de latina vooral een politieke keuze.
De meningen zijn verdeeld. De latinogemeenschap in de Verenigde Staten reageerde verheugd op de voordracht van Sotomayor. Als zij daadwerkelijk wordt benoemd, is zij de eerste hispanic –en de tweede vrouw– die in het hoogste Amerikaanse rechtscollege zitting neemt.In conservatief christelijke kring zijn de reacties aanzienlijk terughoudender. Daar wordt vooral gehamerd op de „extreem liberale ideologie” die de van oorsprong Puerto Ricaanse juriste koestert. De vrees bestaat dat zij een doorslaggevende rol zal spelen in toekomstige gerechtelijke uitspraken over controversiële kwesties zoals verruiming van de abortuswetgeving, stamcelonderzoek en het homohuwelijk.
Sotomayor staat inderdaad niet als conservatief te boek. Haar vonnissen van de afgelopen jaren geven echter niet direct aanleiding om te veronderstellen dat zij ingrijpende wijzigingen op ethisch gebied zonder meer zal ondersteunen. Wel zal zij vermoedelijk een lans breken voor de rechten van de miljoenen illegale immigranten in Amerika.
De 54-jarige rechtsgeleerde sprak zich één keer uit over abortus. In dat arrest ondersteunde zij het zogenaamde Mexico-Stadbeleid, dat het financieren van abortusklinieken in het buitenland verbiedt. Over andere ethische kwesties gaf zij niet eerder een uitgesproken oordeel.
Haar liberale houding blijkt echter wel uit haar verzet tegen het recht op wapenbezit en haar onevenredige aandacht voor minderheden in de VS. Zo sloot zij zich vorig jaar aan bij een omstreden besluit om een groep blanke brandweerlieden ervan te weerhouden een discriminatiekwestie voor een hogere rechter te brengen. In 1999 nam zij het op voor een zwarte leerling die een zaak tegen zijn school had aangespannen. Ook kwam zij regelmatig in het geweer om de rechten van criminelen en moslims te beschermen.
„Als we naar het geheel van haar uitspraken kijken, zit ze zeker in de linkse hoek”, aldus Thomas C. Goldstein, een advocaat die regelmatig voor het hooggerechtshof pleidooi voert. Over de intellectuele capaciteiten laat de Amerikaanse jurist overigens geen twijfel bestaan: „Ze is absoluut bij de pinken.”
Het hooggerechtshof zelf dacht daar niet altijd zo over. De opperrechters herzagen vijf vonnissen van Sotomayor. Drie uitspraken werden teruggedraaid.
Politiek gezien zijn de reacties tot nu toe terughoudend. Dat is opvallend, omdat een voordracht als deze normaal gesproken op forse kritiek uit Republikeinse hoek kan rekenen. Slechts een enkele conservatieve politicus liet een negatief geluid horen. De rest van het Congres hield zich angstvallig stil.
Dat heeft vooral te maken met de Latijns-Amerikaanse afkomst van Sonia Sotomayor. De latino’s vormen een politieke factor van snel toenemend belang. Vandaar dat Obama onder enorme druk stond om iemand uit de hispanicgemeenschap voor te dragen. Een frontale aanval op de nominatie van Sotomayo, zoals doorgaans gebruikelijk, zou politieke zelfmoord voor de Republikeinen betekenen, aldus een analyse in de Los Angeles Times. De daadwerkelijke benoeming zal dan ook vermoedelijk weinig problemen opleveren.