Maakt Lieberman kans tegen de Republikeinse president George Bush, die zeker is van de Republikeinse kandidatuur volgend jaar? Dat is voorlopig nog geen concrete vraag. Het gaat er eerst om of Lieberman kans maakt om koploper te worden in het Democratische kamp, waar aardig wat concurrenten zich warmlopen voor de race volgend jaar. Verschillende politici wagen hun kans, nu Al Gore heeft besloten zijn presidentiële ambities definitief op te geven.

„Als ik zou meedoen, zou de campagne in 2004 voor een belangrijk deel een herhaling worden van de strijd in 2000. wij zouden daarbij terugkijken naar die vorige strijd. Ik denk dat men bij verkiezingen beter naar de toekomst kan kijken”, aldus Gore vorige maand. De Democratische presidentskandidaat veroverde in 2000 meer stemmen dan zijn Republikeinse rivaal Bush, maar door het systeem van kiesmannen die via het kiescollege uiteindelijk de president kiezen, verloor Gore van Bush na een tumultueus debat over de einduitslag in de staat Florida.

Gore genoot de steun van een groot deel van zijn partijgenoten, maar er waren er ook veel die in hem de kandidaat van het verleden zagen. „Al Gore heeft het verschillende keren geprobeerd, te beginnen in de jaren tachtig. Het werd tijd voor een nieuw gezicht en nieuwe ideeën voor onze partij”, zo meent Christopher Hazlewood, Democratisch partijactivist in Newark (New Jersey). Lieberman is een relatief nieuw gezicht in de partij, sinds hij nationale bekendheid kreeg tijdens de campagne in 2000.

Bij een recente peiling onder Democraten door het weekblad Time en nieuwszender CNN scoorde Lieberman 16 procent, net als zijn collega-senator John Kerry uit Massachusetts. Maar beide mannen zouden het nakijken hebben als hun collega Hillary Clinton uit New York zou besluiten mee te doen. De voormalige first lady scoorde 30 procent voor het geval zij zou besluiten zich in de strijd te werpen. Voorlopig houdt zij vol dat zij haar eerste periode als senator volledig wil uitzitten en dat betekent dat zij pas na 2006 beschikbaar is.

Lieberman onderhoudt goede betrekkingen met het bedrijfsleven, maar geniet tegelijkertijd ook grote populariteit onder de zwarte bevolking. „Joseph Lieberman kwam indertijd naar Mississippi toen de rassentegenstellingen daar tot grote spanningen leidden. Dat is iets wat zwarte kiezers niet licht vergeten”, aldus Elaine Kamarck, een prominente Democratische partijstrateeg. Zij wijst er verder op dat Lieberman naast de stijve Gore de laatste verkiezingsstrijd aanzienlijk verlevendigde. Onduidelijk is natuurlijk hoe de kiezers zullen reageren op de eerste Joodse presidentskandidaat, als Lieberman de rest van het veld achter zich zou laten.

„Dat is dezelfde vraag die men zich indertijd stelde toen John Kennedy de Democratische kandidatuur veroverde. Hij was de eerste rooms-katholieke kandidaat, maar dat bleek uiteindelijk geen belemmering voor zijn intrede in het Witte Huis”, aldus Kamarck. In collega John Kerry ontmoet Lieberman overigens een sterke concurrent. Kerry is een veel gedecoreerde Vietnam-veteraan en heeft in zijn drie termijnen als senator een duidelijk liberaal imago gecreëerd. Buitenlandse politiek is een van zijn sterkste interesses.

Behalve Lieberman en Kerry haalde alleen Dick Gephardt uit Missouri in de peiling van Time en CNN met 10 procent nog dubbele cijfers. Gephardt was tot voor kort leider van de Democratische fractie in het Huis van Afgevaardigden in Washington. Hij deed aan het eind van de jaren tachtig al eens een gooi naar het Witte Huis, maar werd in de voorverkiezingen verslagen door Michael Dukakis. Die werd op zijn beurt in de eindronde verslagen door zijn Republikeinse rivaal George Bush senior, de vader van de huidige president.

Gephardt is net als Kerry een Vietnam-veteraan, maar in het parlement liet hij defensie en buitenlandse zaken aan anderen over. Zelf concentreerde hij zich voornamelijk op sociale vraagstukken en volksgezondheid. Gephardt onderhoudt goede betrekkingen met de vakbonden, hetgeen van cruciaal belang kan zijn als het een nek-aan-nekrace wordt. „Gephardt is zeker een van de zwaargewichten van de Democratische Partij, maar ik denk niet dat hij een kans maakt tegen George Bush”, zo meent politiek commentator Dan Balz van The Washington Post.

Onder de Democratische kandidaten vindt men verder nog enkele minder bekende namen. Bijvoorbeeld de zwarte activist en dominee Al Sharpton uit New York. Een boeiende figuur, maar volgens alle analisten volstrekt kansloos. Dat geldt volgens velen ook voor gouverneur Howard Dean van Vermont, die zijn kandidatuur officieel heeft aangekondigd. „Ik denk niet dat Dean enige kans maakt, maar door volgend jaar mee te doen vergroot hij zijn landelijke bekendheid en dat kan hem in een later stadium van zijn politieke carrière van pas komen”, zo meent Balz.

En dan is er nog senator John Edwards uit Noord-Carolina. Deze succesvolle advocaat, die in zijn loopbaan miljoenen dollars heeft vergaard, schuift zichzelf naar voren als „de kandidaat voor de gewone man.” Het blijft overigens nog even afwachten of de Democratische ploeg met hem compleet is. Volgens politieke bronnen overwegen ook de senatoren Bob Gaham (Florida), Joe Biden (Delaware) en Christopher Dodd (Connecticut) hun kansen te beproeven. President Bush onthoudt zich intussen van elk commentaar op mogelijke Democratische rivalen. „Wij wachten rustig af wie er uit de Democratische voorverkiezingen als winnaar tevoorschijn komt en we zullen vervolgens in de eindronde dan wel zien aan wie de kiezers de voorkeur geven”, aldus Bush kort na zijn terugkeer in Washington na een kerstverlof, dat hij doorbracht in zijn thuisstaat Texas.