Koningin onthult beelden bij Paleis Soestdijk
Koningin Beatrix onthulde dinsdagmiddag in de voortuin van Paleis Soestdijk beelden van haar ouders. Ze geven een leeg huis weer „enigszins een menselijk gezicht”, zoals de initiatiefnemer zei.
Niemand herkende de Prinses Juliana-feestmars die zojuist door het Baarnse orkest Crescendo is gespeeld, veronderstelt voorzitter W. A. Velthuizen van de Stichting Beelden Koningin Juliana en Prins Bernhard als hij koningin Beatrix welkom heet. Dichter Hazelbroek schreef het lied een eeuw geleden ter gelegenheid van Juliana’s geboorte. In haar honderdste geboortejaar onthult haar oudste dochter haar beeltenis, bij het paleis waar ze zo lang woonde. Daar staat haar statuur nu, zwaaiend naar het volk achter het hek. Prins Bernhard vlak naast haar.Paarse rododendrons steken af tegen het witte paleis. De donkere lucht erboven laat wat druppels los. Het mag geen naam hebben.
Het paleis staat er stil en verlaten; een huis zonder bewoners. Vijf jaar geleden overleed prinses Juliana, aan het eind van dat jaar volgde haar man. Koningin Beatrix was 66 jaar toen ze haar beide ouders verloor. Sindsdien is het paleis in het park onbewoond.
Dagjesmensen trekken langs de kortgeschoren gazons, bewonderen de watertoren –waarschijnlijk de oudste van Nederland–, het beeld van Bartje uit Drenthe, de grafstenen van de hondjes, het klaterende water in de Springertuin, het hoog oprijzende geboomte.
Crescendo, gestoken in roodwitblauw, speelt gedisciplineerd. De Rhapsody of the low countries –„In Holland staat een huis…”– klinkt over de gazons waarover jaar op jaar de defilégasten langs de koninklijke familie trokken.
Het publiek vergaapt zich aan de genodigden die van de Oranjerie naar het podium lopen. Dat achter hen de koninklijke stoet langskomt, zien de meeste mensen niet. Motoren en auto’s draaien het hek in, stoppen bij het paleis. De vorstin stapt het mulle grindpad af – de platte schoenen zijn niet voor niets gekozen.
Velthuizen vertelt hoe hij in 2006 het plan opvatte beelden van de vroegere bewoners in de paleistuin te zetten, „uit respect.” Sponsors maakten het project financieel mogelijk. Vorig jaar werd Kees Verkade gekozen uit de binnen- en buitenlandse beeldhouwers die zich aangemeld hadden. „Hij heeft de beelden iets groter dan levensgroot gemaakt; anders werden ze te iel in deze tuin.”
Nu staan de bronzen beelden van Bernhard en Juliana bij het paleis waar het koningspaar van 1937 tot 1940 en van 1945 tot 2004 woonde, „in de tuin die hun lief was.” Tot hun oudste dochter: „In de tuin van wat uw ouderlijk huis was. „Tastbare herinneringen” aan de jaren dat Soestdijk de koninklijke residentie was, de jaren van de defilés langs de paleistrap.
Tijdens de onthulling is het droog. De koningin trekt aan een koord en het bruine doek glijdt van de beelden. Koningin Juliana en prins Bernhard, in de kracht van hun leven. Velthuizen wijst haar de details, ook aan de achterkant: er is zorgvuldig bestudeerd hoe prins Bernhard vaak de handen op zijn rug had.
Velthuizen draagt de beide beelden over aan directeur-generaal drs. P. F. M. Jägers van de Rijksgebouwendienst. Kunstenaar Verkade geeft de koningin tekst en uitleg.
Als het paleis wordt verkocht en de bestemming verandert, wil de stichting dat de beelden naar Paleis Het Loo in Apeldoorn verhuizen. Vooralsnog luisteren ze de uitgestrekte tuin van Soestdijk op; met een majesteitelijke blik naar het volk achter het hek.