„Een ruimer internetaanbod voor scholen is niet het punt van discussie”, stelt ds. A. Schreuder, predikant van de gereformeerde gemeente te Rijssen en voorzitter van de Jacobus Fruytierscholengemeenschap te Apeldoorn. „Of ik RDNet-Pro ook gezinnen aanbeveel, is een stap waarvan ik de consequenties nog niet kan overzien.”

De Rijssense predikant wil eerst voor zichzelf de zaak helder hebben en overleg voeren met zijn ambtsbroeders, voordat hij een definitief oordeel wil geven. „Het probleem is glashelder. De realiteit is dat velen in onze gezindte er geen punt van maken om open internet te hebben. Dat is de legitimatie voor het RDNet om door te gaan.”

Vuiligheid
Niemand heeft nu meer een solide argument voor een volledig open aansluiting, en dus is iedereen daarop aanspreekbaar, meent A. A. Gorter, docent informatica aan het Hoornbeeckcollege te Amersfoort.

Toch vindt hij het jammer dat het RDNet zich gaat richten op de gezinnen. „Het aanleggen van een ’witte’ lijst is de enige vorm van filtering die daadwerkelijk bescherming biedt. RDNet-Plus is daarmee een volstrekt uniek product. Op dit moment kan ik er als docent ict goed mee uit de voeten. Waarom zou een groot deel van de gezindte dat dan niet kunnen?”

Op het Hoornbeeckcollege zijn voldoende werkplekken om, als dat nodig is, toegang te krijgen tot gefilterd internet, zegt Gorter. „Dit houdt in dat iedere student thuis zou kunnen volstaan met de witte lijst, als hij zijn werkzaamheden maar goed indeelt.”

Dat RDNet-Plus te weinig abonnees heeft om financieel het hoofd boven water te houden, vindt Gorter zorgelijk. „Dat je in de gereformeerde gezindte volop vreemde e-mailadressen tegenkomt, geeft aan dat een paar euro per maand meer betalen kennelijk een groter bezwaar is dan de onvoorstelbare hoeveelheid vuiligheid waarvoor we ons huis openzetten.”

Gorter begrijpt de moeite van het Erdee, de aanbieder van het RDNet. „Ik twijfel er niet aan dat de gemaakte keuzes het resultaat zijn van een worsteling en van een tasten naar de juiste weg. Wel ben ik bang dat door deze keuze het internetgebruik onder kinderen zal toenemen. Als we het met elkaar eens zijn dat internet behalve mogelijkheden ook gevaren met zich meebrengt, moet dat ook leiden tot een vorm van distantie. Die moet niet alleen beleden worden, maar ook handen en voeten krijgen.”

Drempelverlagend
Critici die hebben voorspeld dat het RDNet drempelverlagend zou werken, hebben nu gelijk gekregen, meent drs. O. M. van der Tang uit Rhenen, ondernemer in de ict-sector. Dat meer mensen in de gereformeerde gezindte een aansluiting hebben op open internet dan een abonnement op het RDNet, doet daar volgens Van der Tang niets aan af. „Plus-abonnees voelen zich beperkt en zullen het ruimere sop kiezen. Dat is jammer.”

Voor noodzakelijk internetgebruik is het Pro-pakket een beter alternatief voor open internet dan RDNet-Plus, stelt Van der Tang. „Ik begrijp dat het Erdee ieder jaar financieel in de plus moet eindigen. Met het nieuwe combinatiepakket zie ik voldoende commerciële mogelijkheden, gelet op de kleine en middelgrote bedrijven in de gereformeerde gezindte.”

De prijs van het nieuwe Pro-pakket ligt veel lager dan de oude RDNet-prijzen. Daarom zal het een kleine stap zijn voor de Plus-abonnees om over te stappen, denkt Van der Tang. „Voor het gevoel blijft het RDNet immers een te vertrouwen provider. Maar veel lezen is vermoeiing van het vlees en veel surfen leidt tot afstomping van de geest. Dat kan een uitgebreid RDNet in de hand werken.”

Synodebesluiten
„Onthutst en verdrietig” is N. Verdouw, directeur van de Graaf Jan van Nassauschool in Gouda. „Met deze stap overschrijdt het RDNet duidelijk een grens. Welk filter je ook inzet, er blijven mazen in het net. Waar blijft het principe? Men zwicht voor het geld. Er worden wissels omgezet die lijnrecht tegenover de kerkelijke besluitvorming staan.”

Het RDNet zwicht voor de bezwaren tegen het beperkte karakter van het Plus-pakket, vreest Verdouw. „De verruiming zal veel ouders danig parten spelen. Zij hebben vaak minder verstand van de computer dan hun kinderen. Het stellen van grenzen zal het grote probleem worden.”

Verdouw staat van harte achter de synodebesluiten van de (Oud) Gereformeerde Gemeenten in Nederland, die internetgebruik in de gezinnen afwijzen. RDNet-Plus is alleen bij uiterste noodzaak acceptabel. „Ik heb deze en gene naar dit alternatief voor internet verwezen”, geeft Verdouw aan. Dat de wil in eigen kring ontbreekt om iets voor zijn principe over te hebben en de meest veilige optie te kiezen, vindt hij teleurstellend.

„Men gaat de gezinnen nu echt openbreken. We moeten bij de hoge cijfers van internetbezit onder gezinnen met middelbare scholieren beseffen dat die niet alleen de rechterflank van de gereformeerde gezindte gelden. Dat vertekent het beeld”, meent Verdouw.

Met de constatering dat RDNet-Plus blijft bestaan en er een verantwoord alternatief beschikbaar blijft, neemt hij geen genoegen. „Ik zie nog wel enige noodzaak voor een Pro-pakket voor het voortgezet onderwijs. Maar ik neem het het Erdee hoogst kwalijk dat er een actiecampagne komt die op de particuliere gebruiker is gericht. Wie eenmaal op gratis open internet zit, heeft heel wat nodig om terug in een klein hokje te komen. Dan blijft met name de Plus-doelgroep over”, vermoedt Verdouw.

Doodlopend
Ook ds. Tj. de Jong, hervormd predikant in Staphorst, is bang dat de Apeldoornse provider achter het net gaat vissen. „Ik vraag me af: redden we het hier wel mee? Krijg je de mensen terug die al ergens anders een internetaansluiting hebben?”

De ommezwaai van het RDNet noemt de predikant merkwaardig. „Het RD heeft jaren gewaarschuwd dat de filters niet deugen. Het heeft genoeg signalen gekregen dat het een doodlopende weg is alleen toegang te verlenen tot een lijst goedgekeurde websites. Het probleem was in de praktijk dat de site die je nodig had, nog niet was toegevoegd. Nu kiest men toch voor een filter. Is dat het gevolg van voortschrijdend inzicht of geven de leidinggevenden nu toe dat de in het verleden uitgezette koers op verkeerde inschattingen was gebaseerd? Hoeveel heeft het gehele project al gekost?”

Ondanks de vragen die hij bij de ommezwaai heeft, acht ds. De Jong de nieuwe RDNet-mogelijkheden een positieve ontwikkeling. „Daar heb ik geen enkel probleem mee. Ik pleit nog steeds zonder meer voor een internettoegang waarbij zo veel mogelijk wat tegen de Tien Geboden ingaat, eruit wordt gefilterd. Maar wees er wel van bewust dat zo’n filter valse leringen er niet uithaalt. Media-opvoeding en -ethiek blijft geboden voor ouders en scholen.”

Het RDNet onderscheidt zich van andere providers door een combinatiepakket van toegang tot een lijst goedgekeurde sites, maar ook tot gefilterd internet. Een goede zaak, meent de predikant. „Voor kinderen ligt er dan nog een drempel. Je gooit je kinderen bij zwemles ook niet meteen in het diepe.”

De mening dat het RDNet drempelverlagend werkt, deelt de hervormde predikant niet. „Je kunt je niet uit de wereld terugtrekken en je mag je ogen er ook niet voor sluiten dat het hele maatschappelijke bestel met internet werkt. Wat het RDNet nu doet, is op reële wijze in deze tijd staan en trachten om met de bril van Gods Woord drempels aan te leggen.”