Het gebruik om vrienden en bekenden ongeacht kennis en kunde banen te geven, is in Italië wijdverbreid. Vroeger heette dat nepotisme, een term die ontstond in het pauselijk Italië van de middeleeuwen.Omdat pausen (officieel) geen kinderen hadden, begunstigden ze de dichtstbijzijnde familie, hun neven (”nepos”). Tegenwoordig worden mensen met een kruiwagen ”raccomandati” (”aanbevolen”) genoemd, wat onschuldiger klinkt maar hetzelfde betekent.

Vriendjespolitiek komt vooral voor in de Italiaanse politiek, het onderwijs, de journalistiek en in semipublieke instellingen. De meeste druk staat op de publieke sector. Zo is het een gebruik om politici met wie partijen geen weg meer weten te plaatsen in leidinggevende positie in de publieke sector. Niet zelden worden nieuwe instellingen gecreëerd om uitgerangeerde politici en hun vriendjes te parkeren. Daar staat politiek wisselgeld tegenover.

De Management Associatieclub in Rome heeft in een rapport dat deze maand verscheen uitgerekend hoe duur vriendjespolitiek of beter gezegd het niet honoreren van kwaliteit eigenlijk is. De club deed dit door geschat verlies te meten.

In het resultaat weegt zwaar dat het onderwijs –van lagere school tot universiteit– niet goed functioneert. Meer dan de helft van de aangestelde onderwijzers heeft nooit het vereiste staatsexamen afgelegd. Aan de universiteit bezit bijna een derde van de mensen in een onderwijs- of onderzoekspositie geen graad.

Hoogleraarstoelen gaan niet zelden van vader op zoon over. En in ziekenhuizen proberen chefs de clinique na hun pensionering de baan in de familie te houden.

Ook de gemiddelde leeftijd van verantwoordelijken is voor westerse begrippen extreem hoog, wat de doorstroming van jeugdig talent in de weg staat. Zo is maar liefst 48 procent van docenten in het universitair onderwijs ouder dan zestig jaar. De meeste managers zijn tussen de 50 en de 60 jaar oud.

De opstellers van het rapport benadrukken dat vriendjespolitiek zeker in tijden van crisis ernstige gevolgen heeft voor de economie.