SPD boekt grote overwinning in Berlijn
De SPD heeft onder leiding van waarnemend burgemeester Klaus Wowereit gisteren een grote overwinning geboekt in de vervroegde verkiezingen in Berlijn en werd daarmee voor het eerst in dertig jaar weer de grootste partij in de Duitse hoofdstad. Dat blijkt uit de voorlopige officiële einduitslagen die de kiescommissie gisteravond bekendmaakte.
Wowereit, wiens SPD 29,7 procent behaalde, kan een coalitie vormen met de postcommunistische PDS, die onder leiding van Gregor Gysi 22,6 procent kreeg. Ook kan de SPD een zogenaamde stoplichtcoalitie overwegen met de Groenen en de Liberale FDP, die beide iets meer dan 9 procent behaalden.
De CDU, wier burgemeester Eberhard Diepgen eerder dit jaar na een bankschandaal moest opstappen, zakte van 40,8 naar onder de 23,7 procent, een afgang die nooit eerder werd vertoond in deelstaatverkiezingen.
Zowel PDS–kandidaat Gysi als FDP–lijsttrekker Günter Rexrodt toonde zich gisteravond bereid tot gesprekken met Wowereit. De overwinnaar zelf noemde de SPD–winst van 22,4 naar ten minste 29,7 procent een „prachtig succes”, maar onthulde nog niet welke coalitie zijn voorkeur geniet. SPD–secretaris Franz Müntefering benadrukte dat alleen het partijbestuur van Berlijn daarover een besluit kan nemen en dat de nationale partij zich niet in die discussie mengt.
Een coalitie tussen SPD en PDS is omstreden omdat de PDS, de opvolger van de communistische partij van de DDR, weigert excuses te maken voor de bouw van de Berlijnse Muur en zich vierkant heeft uitgesproken tegen de antiterreurcampagne in Afghanistan, die juist met verve wordt omarmd door SPD–bondskanselier Gerhard Schröder.
Wowereit zei gisteravond met Schröder te hebben gesproken en het „met hem eens te zijn.” Wat hij daarmee bedoelde zei hij niet, maar hij benadrukte een coalitie met de PDS voor de verkiezingen niet te hebben uitgesloten en dat nu ook niet te doen.
CDU–lijsttrekker Frank Steffel erkende de nederlaag van zijn partij, die 17 procentpunten verloor. Dat is het grootste verlies ooit door een partij geleden in deelstaatverkiezingen in Duitsland en het slechtste resultaat van de CDU sinds 1948.
De PDS ging vooral op basis van stemmen in het oostelijk deel van de stad vooruit van 17,7 naar ten minste 22,6 procent en heeft daarmee haar positie als derde partij in het parlement duidelijk bevestigd. Gysi noemde dat een „gunstige uitgangspositie voor een rood–rode coalitie.” Hij zei de kansen daarop hoger in te schatten omdat de SPD weet dat een coalitie met de liberalen nog meer bezuinigen betekent.
De FDP kwam onder leiding van de voormalige minister van Economische Zaken, Rexrodt, na zes jaar afwezigheid terug van 2,2 naar 9,9 procent. De Groenen gingen van 9,9 naar 9,1 procent en daarmee toch zover achteruit dat de bestaande coalitie met de SPD, die gedoogd werd door de PDS, niet kan worden voortgezet.
De stemming was nodig omdat de SPD in het voorjaar met een motie van wantrouwen de grote coalitie met de CDU had opgeblazen na een bankschandaal. In de periode tot aan de verkiezingen hadden de sociaal–democraten snel een rood–groen verbond met de Groenen gesloten.
In de namiddag lag de opkomst al boven de 65,5 procent die in 1999 werd gemeten. Tegelijk met het parlement werden ook twaalf deelraden gekozen. In die stemming mochten ook 60.000 inwoners van EU–landen die in Berlijn resideren hun stem uitbrengen.