De patiëntes mogen geen binding hebben met de asbestfabriek Eternit, bijvoorbeeld doordat zij er gewerkt hebben of doordat er familie werkte. Is die binding er niet, dan blijft er statistisch gezien haast geen andere oorzaak over dan de zogenoemde asbestwegen, aldus R. Ruers.

De piek in het aantal mensen dat per jaar overlijdt aan de door asbest veroorzaakte vorm van kanker mesothelioom komt rond 2017. In dat jaar zullen er 500 mensen, voornamelijk mannen, aan overlijden. Dat is tien jaar eerder, maar ook bijna 500 doden minder dan op grond van eerdere cijfers was berekend.

Dat schrijven epidemiologen van de Erasmus Universiteit in Rotterdam in het internationale wetenschappelijk tijdschrift Occupational and Environmental Medicine. De drie wetenschappers hebben voor de nieuwe cijfers ook de sterftecijfers in de jaren 1993-1998 meegeteld. Tot nu toe gingen de prognoses uit van een piek van ongeveer 980 doden in 2027.

„Het valt minder tegen”, aldus dr. A. Burdorf, een van de schrijvers van het artikel. „Maar de aantallen zijn nog steeds hoog. En er is geen enkele andere factor in de arbeid die zoveel slachtoffers maakt of gemaakt heeft.”

Mesothelioom is een vorm van borst- of buikvlieskanker die alleen maar veroorzaakt kan worden door asbest. Eén asbestvezel kan voldoende zijn om ziek te worden, maar het kan dertig tot veertig jaar duren voordat iemand ziek is. Wie de ziekte krijgt, overlijdt meestal binnen een jaar.

De oorzaken van de eerdere piek en de lagere aantallen zijn nog niet wetenschappelijk aangetoond. Maar het lijkt er volgens Burdorf op dat de maatregelen die in de jaren ’70 werden genomen om minder en veiliger te werken met asbest, effect hebben gehad. In 1993 werd het gebruik van asbest verboden. Het effect van die maatregel is nog niet zichtbaar, juist omdat het wel dertig jaar kan duren voordat mensen ziek worden.

Advocaat Ruers treedt op namens een vrouw uit Markelo die opgroeide in de buurt van de Eternit-fabriek in Goor. Noch de vrouw, noch haar familie heeft ooit met asbest gewerkt. Volgens Ruers kan de vrouw de mesothelioom alleen maar hebben gekregen door te spelen en fietsen op met asbest verharde wegen.

Wegen en erven rond Nederlandse asbestfabrieken werden op grote schaal verhard met het bij de fabrieken gratis af te halen asbestafval. Behalve rond Goor speelt deze problematiek ook rond Harderwijk, waar vroeger ook een asbestfabriek stond.

In de provincies Overijssel en Flevoland zijn de percentages van vrouwelijke mesothelioom-patiënten ongeveer twee keer zo hoog als in de andere provincies, aldus epidemioloog Burdorf. Hij zegt ook dat als er drie à vier jongere vrouwen in de buurt van Goor mesothelioom hebben gekregen zonder dat er een verband is met de fabriek, er „geen sprake meer kan zijn van toeval.”

De rechtbank in Almelo ontweek in november vorig jaar na uitstel van een jaar en een maand een uitspraak in de asbestwegenzaak. Wel mochten nogmaals getuigen gehoord worden. Dat gebeurde eind vorig jaar.

Ruers hoopt nu in samenwerking met de ziekenhuizen in het oosten van het land meer patiëntes te vinden, om zo alsnog de wegen als oorzaak van de ziekte aan te wijzen. Dat biedt deze patiënten en hun familie de mogelijkheid schadevergoeding te krijgen. Ruers staat al jaren honderden asbestslachtoffers bij.