Boek over Máxima’s jeugd weinig onthullend
Het boek is zowel in Argentinië als in Nederland met veel tamtam aangekondigd. De Argentijnse „onderzoeksjournalisten” Gonzalo A´lvarez Guerrero en Soledad Ferrari zouden dé waarheid onthullen over de jonge jaren van Máxima Zorreguieta. Het resultaat valt bar tegen. In het boek ”Máxima. De Argentijnse jaren” dat woensdag verschijnt, staan veel fouten en verzinsels en de grote onthullingen ontbreken.
Prinses Máxima der Nederlanden heet ze nu. Als dochter van een voormalige douaneambtenaar die minister werd, heeft ze het ver geschopt, dat wordt wel duidelijk uit de levensbeschrijving.Máxima’s ouders hebben er alles aan gedaan om haar later een goede positie te bezorgen. Ze stuurden hun dochter niet voor niets naar een exclusieve peuterschool en later naar het elitaire Northlands; een school waar een docente Máxima en haar klasgenoten meegaf: „Meisjes, jullie worden de echtgenotes van de heersende klasse.”
De familie Zorreguieta wilde meedoen met de rijken, maar leefde met de keuze voor Northlands eigenlijk boven haar stand, stellen de auteurs. Daarom at Máxima tussen de middag haar boterham op onder een boom in de schooltuin. Haar ouders zouden geen geld hebben gehad om haar een lunch op school te laten kopen. De Zorreguieta’s zijn veel minder kapitaalkrachtig dan Nederlanders denken, zeggen de schrijvers.
De Argentijnse onderzoeksjournalisten besteden veel aandacht aan het verleden van de vader van Máxima. Die zoektocht vormde de aanleiding voor het boek. De twee hoopten de waarheid over Zorreguieta’s rol in de regering-Videla boven tafel te krijgen.
Ze komen echter niet verder dan de conclusie die prof. dr. M. Baud ook al trok in het onderzoeksrapport dat hij in opdracht van premier Kok schreef: Zorreguieta was niet actief betrokken bij het laten verdwijnen van tegenstanders van het regiem, maar moet er wel van geweten hebben.
Feiten
De schrijvers zeggen tientallen mensen te hebben gesproken om hun boek te kunnen schrijven. Maar wie waren dat? Ze interviewden wel oud-docenten, een verre vriendin, een ex-geliefde -die waarschijnlijk helemaal geen echte relatie met Máxima heeft gehad- en een piccolo van een Argentijns hotel waar Máxima als prinses verbleef, maar dat zijn voor een levensschets niet de interessantste bronnen. De meeste familieleden en vrienden zwegen echter. De gedetailleerde verhalen over het leven van Máxima moet de lezer daarom met een zekere argwaan tot zich nemen.
De Argentijnse auteurs tonen zich slechte verliezers. Ze zeggen dat de Nederlandse Rijksvoorlichtingsdienst met juridische stappen heeft gedreigd om publicatie van het boek te voorkomen en dat „het Koninklijk Huis” hen met telefoontjes heeft „geïntimideerd” toen ze familieleden trachtten over te halen mee te werken.
Op de Spaanstalige editie van het boek staat met grote letters ”Het boek waarvan het Koninklijk Huis niet wilde dat het gepubliceerd zou worden”. De RVD ontkent dat ten stelligste en zegt veel informatie aan de schrijvers te hebben gegeven.
Ritzhotel
Kwalijk is dat de auteurs „ten behoeve van de leesbaarheid en sfeer hier en daar dialogen hebben geromantiseerd.” Die aanpak suggereert dat de auteurs met vader en moeder Zorreguieta hebben gesproken en letterlijke verslagen van gesprekken van Máxima met prins Willem-Alexander -en ook met koningin Beatrix- hebben. Naar Nederlandse maatstaven heeft deze manier van schrijven veel weg van de stijl in roddelbladen.
Guerrero en Ferrari beschrijven bijvoorbeeld uitvoerig de huwelijksdag van Máxima. Zij stellen dat de ouders van Máxima op 2 februari 2002 via de televisie de plechtigheid volgden vanuit een luxe suite van het Ritzhotel in Londen. De RVD ontkent dat.
De sfeer in de Londense suite geven de auteurs weer alsof ze er zelf bij waren. Daarbij schuwen ze het gebruik van dramatiek niet. Toen Carel Kraayenhof tijdens de huwelijksdienst op zijn accordeon het Adiós Nonino speelde, begreep „Coqui” -vader Zorreguieta- „dat zijn dochter hem hiermee een geheime boodschap stuurde.” „Ze huilden samen, zij -Máxima- in Amsterdam, hij in Londen.”
Aanzoek
Interessant is het verhaal over de eerste kennismaking van Máxima met prins Willem-Alexander. Die zou niet spontaan in Spanje hebben plaatsgevonden tijdens een feest bij gemeenschappelijke vrienden, maar zou door een goede vriendin van Máxima, Cyntia Kaufmann, zijn gearrangeerd. Zij zou foto’s van Máxima naar de prins hebben gemaild, die hij enthousiast zou hebben ontvangen. Willem-Alexander zou daarop gezegd hebben dat hij Máxima graag een keer wilde ontmoeten. Dat is een ander verhaal dan de prins en zijn vrouw zelf vertelden bij hun verloving.
Of het zo gegaan is zoals Guerrero en Ferrari schrijven? In een boek waarin veel fouten en slordigheden staan -om een voorbeeld te noemen: paleis Noordeinde is niet het paleis van prins Willem-Alexander en prins Claus was geen Hoogheid, maar Koninklijke Hoogheid-, gaat de lezer aan de waarheid en juistheid van alle feiten twijfelen. En terecht.
Katholiek
Guerrero en Ferrari maken niet alleen tientallen fouten, ze laten ook thema’s liggen. Zo is er vrijwel geen aandacht voor Máxima’s rol als rooms-katholieke prinses in een van oorsprong protestants vorstenhuis. Ze heeft een katholieke opvoeding gekregen. Haar vader bezocht elke zondag de mis.
Zelf geeft Máxima volgens de schrijvers al jong aan dat „religieuze onderwerpen haar niet lagen.” In haar tijd als bankmedewerker in New York lijkt ze geen band met de kerk te hebben; de levensschets meldt er tenminste niets over.
”Máxima. De Argentijnse jaren” is niet geworden wat het beloofde te zijn. Uitgeverij Carrera had het boek veel kritischer moeten redigeren. De echte Máxima leren we er maar voor een deel uit kennen.
Mede n.a.v. ”Máxima. De Argentijnse jaren”, door Gonzalo A´lvarez Guerrero en Soledad Ferrari, vert. Elvira Veenings; uitg. Carrera, Amsterdam, 2009; ISBN978 90 488 0180 0; 272 blz.; € 18,00.
Adellijk bloed
Er stroomt adellijk bloed door Máxima’s aderen, stellen Guerrero en Ferrari na onderzoek in Spanje. De wortels van de Zorreguieta’s liggen in Baskenland. De familienaam komt uit de gemeente Eduayen (nu Elduain) in de provincie Gipuzkoa. Daar staat nog steeds een oud huis met een wapen met de naam Sorreguieta erop. Sorreguieta betekent ”streek van de velden”.
In de 16e eeuw kregen de Sorreguieta’s van koning Karel V van Spanje het „universele adeldom.” Dat betekende dat de familie bepaalde (fiscale) voorrechten had. Een adellijke titel ging de familie pas vanaf 1726 gebruiken. In 1777 emigreerde de eerste Sorreguieta vanuit Spanje naar Argentinië.
Agenda
Prinses Laurentien is zaterdag 4 april aanwezig bij de viering van het 225-jarig bestaan van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen in het Nationaal Onderwijsmuseum te Rotterdam.
Prof. mr. Pieter van Vollenhoven is zaterdagavond 4 april in science center NEMO in Amsterdam aanwezig bij de viering van het Internationaal Jaar van de Sterrenkunde.
Prins Willem-Alexander en prinses Máxima wonen zaterdagavond 4 april in het Amsterdam RAI Theater de première bij van de theatervoorstelling Mapenzi Tamu (Sweet Love), gespeeld door voormalige straatkinderen uit Kenia.
Koningin Beatrix is maandagavond 6 april in de Stadsschouwburg in Amsterdam aanwezig bij de première van de opera Granida.