Economie

Parlevinkers in de problemen

Heftig deint het parlevinkertje op het water van de Maas. Een passerend binnenvaartschip werpt hoge golven op. Wim van Hooren start zijn 88 pk motor en zoekt een goed heenkomen. De drie laatste parlevinkers in ons land krijgen het moeilijk. Vanaf 1 januari mogen ze geen artikelen meer verkopen tegen taxfreeprijzen.

24 December 2002 10:15Gewijzigd op 14 November 2020 00:01

Dagelijks is Van Hooren in het Noord-Limburgse Belfeld te vinden op het water. Zijn goedgevulde boot van 11 bij 3,60 meter doet denken aan een varende SRV-wagen. Het assortiment is onverwacht compleet.

In de houten schappen ligt brood, beleg, kaas, melk, fruit, groente, koeken. Aan de andere kant van het smalle gangpaadje staat frisdrank, koffie en thee. Maar ook wijn en sterke drank. Verder biedt de Belfelder bier in zeven soorten. En uiteraard Limburgse vlaaien. Verse vlaaien. Achterin ligt hondenvoer, voorin een ruime collectie leesvoer.

Het uit 1962 daterende vaartuigje staat strak in de verf. De helderwitte romp is vrolijk beschilderd met groene blokken. Grijze, stalen rolluiken kunnen bij regen naar beneden worden gelaten. De bedrijfsnaam -”time is money”- staat met grote letters voor op de kleine stuurhut. „Dit is het enige echte parlevinkersbootje dat nog in Nederland vaart”, vertelt Van Hooren met gepaste trots.

De wortels van het familiebedrijf dateren uit 1932. Van Hooren is in ’63 bij zijn vader in loondienst gekomen. „In de tweede van de mulo bleef ik zitten. Mijn vader zei: Kom maar mooi aan boord.” Met een roeibootje ventte de parlevinkerszoon op 15-jarige leeftijd langs de stilliggende schepen voor de stuw bij Baarlo. In 1989 heeft de nu 55-jarige Limburger het eenmanszaakje overgenomen.

De parlevinker moet hard werken voor de kost. „Ik ben op weg naar mijn 40-jarig dienstverband. Maar op dat moment heb ik er tachtig jaar op zitten.” Van Hooren werkte jarenlang zes dagen in de week van ’s ochtends 6.00 uur tot ’s avonds 23.00 uur.

Vorig jaar haalde een ernstige ziekte onverwacht een dikke streep door zijn arbeidzame leven. Verstopte hartkransslagader, luidde de diagnose. „Het was kantje boord. Met loeiende sirene ben ik naar het ziekenhuis gebracht. Het emmertje zat vol. Ik rook niet, drink niet en heb een cholesterol van 4. De problemen zijn puur veroorzaakt door stress.” Sinds die tijd doet de parlevinker het iets rustiger aan. Maar met werkdagen van 7.00 tot 20.00 uur maakt hij nog geen ambtenarentijden.

De situatie op het water is in de loop der jaren sterk veranderd. Een veertig jaar geleden telde Nederland in totaal zo’n vijftig parlevinkers: alleen op de Maas werkten al zeventien parlevinkers, op de Waal vijftien of zestien. Momenteel is Van Hooren de enige detaillist op het water van de Maas. Verder kennen alleen IJmuiden en Willemstad nog bevoorrading vanaf schepen. In Tolkamer is nog een drijvende supermarkt met bezorging te vinden. „Een stuk nostalgie sterft uit.”

De schaalvergroting in de binnenvaart eist haar tol. Het aantal klanten is de achterliggende decennia hard achteruitgegaan. „Schepen zijn gigantisch groot geworden. Vroeger passeerden hier zo’n 400 tot 500 schepen per dag, momenteel komen we niet verder dan 100 of 120.” Verder is de doorstroming van de binnenvaart -na de verdubbeling van de sluis bij Baarlo- verbeterd. De ooit gebruikelijke wachttijd van drie dagen is teruggelopen tot luttele minuten.

De jongste tegenslag krijgen de parlevinkers per 1 januari te verwerken. Nederland zet een streep door de belastingvrije verkoop van artikelen aan schepen die naar het buitenland varen. Momenteel kosten sigaretten en sterke drank nog de helft van de prijzen aan de wal. De parlevinker vraagt voor een pakje Van Nelle 2,10 euro, terwijl in de winkel al snel 3,90 wordt gevraagd. Een slof kost op het water 14,50 euro, tegenover 32 euro aan de wal.

Van Hooren verwacht door het verdwijnen van de taxfreeverkopen de helft van zijn omzet kwijt te raken. „Schippers kopen straks geen druppel meer bij mij.” Hij wijst er verder op dat de ’gewone’ prijs van drank in Duitsland sowieso al 4 tot 5 euro per liter lager ligt dan in ons land. Bovendien handhaaft België de taxfreeverkopen. „Onbegrijpelijk. Dat is ook behoorlijk frustrerend. Het klopt niet. Het zal mijn tijd wel duren, ik heb de leeftijd. Maar voor mensen die ervan moeten bestaan is het veel erger.”

De maatregel betekent een forse aderlating voor de parlevinker. „Het wordt moeilijker om het hoofd boven water te houden.” Toch gooit hij het bijltje er niet bij neer. „Het is nog steeds lucratief, omdat ik een vast klantenbestand heb. Het huis heb ik vrij, het schip is vrij en ik heb geen schulden, daarom kan het uit. Voor iemand die nog moet beginnen met investeren zou het niet meer kunnen.” De parlevinker wil zijn veertig dienstjaren minimaal vol maken. „Als mijn gezondheid het toelaat. Ik heb er nog steeds zin in en de schippers hebben er behoefte aan.”

Schipper Arie den Breejen van de ”Giessen” geeft telefonisch zijn bestelling door. „Meneer Arie”, antwoordt Van Hooren. „Ik zie jou zo komen. Ik pak m’n doosje en kom naar je toe. Tot zo Arie. Aye, Aye.” Even later verschijnt de ”Giessen” in de bocht van de Maas. De parlevinker pakt zijn verrekijker, speurt het water af en start zijn motor. Het rijkelijk gevulde notendopje komt tot leven en Van Hooren stuurt het schuitje de Maas op.

Behendig parkeert de parlevinker zijn winkelboot tegen het varende binnenvaartschip. Enkele rubberen autobanden moeten beschadigingen voorkomen. Gezamenlijk stomen de schepen op. Terwijl een matroos het roer overneem, komt de schipper uit zijn stuurhut naar beneden. Het Maaswater spettert tussen de twee schepen omhoog. „Je moet niet bang voor een beetje water zijn”, waarschuwt de maritieme SRV-man.

„Het is o zo handig om even onderweg boodschappen te doen”, verklaart schipper Den Breejen uit Hoogblokland. „Altijd als we hier langskomen gaan we even aan. Wij eten drie keer in de week vers aan boord. Verder op z’n tijd natuurlijk ook nasi of bami.”

Den Breejen pakt zijn bestelling aan. „Het zou jammer zijn als die parlevinkers van het water verdwenen. Maar ze hebben een hondenleven.” Van Hooren knikt instemmend. De schipper spoedt zich naar boven. De sluis doemt op.

Van Hooren houdt van het vrije leven op het water. „Je bent altijd buiten, in de vrije natuur. Elke dag is weer anders. Je hebt goede contacten met mensen. Dit werk moet je 100 procent doen of anders niet. Er is geen tussenweg. Ik kan niet zeggen: Vandaag vaar ik even niet.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer