„Dit is onze keuken. Hier gebeurt het.”Johan van Bale doet tussen de meng- en inpakmachines in de Menkenfabriek in Sassenheim een stalen deur open. Er achter is een soort laboratorium. Overal staan potjes met kruiden. En pannen om in te roeren. „Hier worden in het diepste geheim nieuwe salades en sauzen gemaakt”, vertelt Van Bale. „Zo hebben we onlangs succesvol de Surinaamse eiersalade geïntroduceerd. Heel pittig. Is er nog wat te proeven?”

De 38-jarige Van Bale, commercieel directeur van Menken, leidt bezoekers graag rond in ‘zijn’ bedrijf. Gehuld in een witte jas en een netje over de stekels op zijn hoofd beent hij op speciale werkschoenen door het pand. Koelcellen, voorraadkamers, de vleeswarensnijlijn; overal is een verhaal bij te vertellen. „Straks lopen we even bij Moses langs, onze man van de kruiden.”

Menken is een echt familiebedrijf. De vader van de huidige eigenaar Quint Menken (35) begon in 1971 met de verkoop van leverworst aan slagers. Toen de supermarkten opkwamen, ging Menken daarin mee met de voorgesneden en voorverpakte vleeswaren.

In 1985 begon Menken samen met saladespecialist John Broekhof met het maken van brood- en toastsalades. Ook dat product bracht hij naar de supermarkten. „Hij was er precies op tijd bij”, zegt Quint Menken. „Consumenten wilden vanwege prijs, tijd, gemak en assortiment het liefst alles in één winkel halen. De zelfstandige slager en bakker kregen het steeds moeilijker.”

Menken Combinatie bestaat nu uit drie werkmaatschappijen: Salades en Sauzen, Vleeswarensnijlijn en Vleeswarenproductie. Het bedrijf in Sassenheim telt 130 vaste medewerkers en een jaaromzet van 75 miljoen euro.

Toch zullen niet veel consumenten Menken (her)kennen. Nergens op de salades is het logo van het bedrijf te ontdekken. „Onze naam is niet belangrijk. Ons product wel”, aldus Quint Menken. De onderneming verkoopt de spullen onder het ”private-label” van de supermarkt, dus bijvoorbeeld van Bas en Dirk, Jumbo of Lidl. „In de supermarkt wordt veel gewerkt met private labels.”

Zo ligt onder andere de eier- , zalm- en vleessalade van Menken in 3500 Nederlandse supermarkten. „We bedienen 80 procent van de markt.” De salades uit Sassenheim zijn alleen te herkennen aan het EG-label. Op het etiket staat ”NL 114 EG”.

Bij Menken gaan ze er prat op de eerste in Nederland te zijn met het zogenaamde ambachtelijke bakje. „Doorzichtige bakjes waarin de salade een verse uitstraling heeft. Niet alsof het uit de fabriek komt.”

Terwijl dat wel het geval is. Na de harde bakjes voor Albert Heijn of Plus vullen de machines bij Menken een ei-bieslooksalade af in de ambachtelijke bakjes. „Een andere receptuur in een ander bakje”, aldus Van Bale.

Volgens salesmanager Wim van Rossum (41) gaat Menken in de toekomst „ook meer volgens concepten werken.” Hij pakt er een folder van Albert Heijn bij. „Enkele van de zogeheten feesttoppers die de supermarkt met Kerst verkoopt komen bij ons vandaan. Zoals de dungesneden carpaccio van gerookte struisvogelfilet. Volgende maand presenteren we onze plannen voor de Kerst van 2009.”

Als het aan Menken ligt is het niet alleen met Kerst en Pasen feest op tafel. „Carpaccio zie je steeds vaker op luxebroodjes die voor een lunch of een brunch worden genuttigd. Die trend zet door. Vroeger was aspergebeenhamsalade alleen in de aspergetijd te maken. Nu is dat het hele jaar door verkrijgbaar.”

Nieuw is de Hollandse Tapas. In de keuken maakt Johan van Bale een bakje open. Acht rolletjes ham met daarin selleriesalade. Zoals gastvrouwen vaak zelf maken op verjaardagen. „Precies. En dat kunnen wij dus ook.”

Met dit verschil dat de Hollandse Tapas in de supermarkt te koop ligt voor 2,29 euro. Van Bale: „Mensen willen gemak. Dus kopen ze onze tapas. Zo bij de borrel te serveren zonder dat je er iets voor hoeft te doen.”

Heel voorzichtig laat Menken toch zijn naam doorschemeren. Wie goed kijkt ziet op het label van de Hollandse Tapas staan dat het product ”uit de Menkenkeuken” komt.

Nog even langs bij Moses. De donkere man uit Nigeria is op de ‘kruidenzolder’ verantwoordelijk voor alle snufjes zout en kruiden die in de salades of worsten verdwijnen. Het ruikt er naar de tijd van de VOC. Dat Nederlanders niet al te pittige kost willen, weet Moses inmiddels. „Jullie zijn een beetje flauw.”