Met deze beslissing maakt Bush een eind aan de discussie over het nut van zo’n systeem die begon in de jaren tachtig, toen president Ronald Reagan er voor het eerst mee kwam. Dat plan van Reagan was toen gericht op verdediging van Amerika’s grondgebied tegen raketaanvallen vanuit de Sovjet-Unie. Bush’ plan is bedoeld als verdediging tegen aanvallen door staten als Noord-Korea die over een beperkte raketcapaciteit beschikken.

Voor de bouw van dit nieuwe systeem moest eerst het ABM-verdrag (Anti Ballistic Missile) van 1972 met Moskou worden opgezegd. Dit verdrag verbood de bouw van een antiraketsysteem, omdat dit het beginsel van wederzijdse afschrikking zou doorkruisen. Wat Washington nu voor ogen staat, is voorlopig een bescheiden systeem van tien onderscheppingsraketten die in 2004 in Alaska en in Californië moeten zijn geplaatst. Daar komen in 2005 nog eens tien raketten extra bij.

„Dit is een bescheiden systeem, maar het zal bijdragen aan de beveiliging van ons land en het is het begin van een uitgebreider en beter systeem”, aldus Bush dinsdag.

Critici vrezen dat het kostbare systeem niet werkt. „De proeven met dit systeem waren tot nu toe niet hoopgevend. Vorige week mislukte de laatste raketproef nog. Het systeem slorpt miljarden dollars op, zonder dat het aantoonbaar bijdraagt aan de veiligheid van de VS”, zo meent Lawrence Korb, indertijd defensieadviseur van president Bill Clinton.

Ook andere critici menen dat het nog jaren, zo niet tientallen jaren, kan duren voordat de VS een werkelijk effectief antiraketsysteem hebben opgebouwd. Minister van Defensie Donald Rumsfeld erkende dinsdag dat het huidige systeem nog allesbehalve perfect is. „Maar zulke systemen zijn evolutionair; ik wil daarmee zeggen dat zij zich in de loop van de jaren ontwikkelen en dat de effectiviteit ervan dan toeneemt”, aldus Rumsfeld.

Het is de vraag of het Congres (parlement) die verzekering voldoende vindt om nog eens 1,5 miljard dollar beschikbaar te stellen voor het systeem na de 16 miljard dollar die al voor de ontwikkelingskosten ervan waren uitgetrokken.

Voor Bush is de opdracht om nu aan het systeem te beginnen niet alleen een kwestie van veiligheid, maar ook de inlossing van een verkiezingsbelofte. Hij beloofde tijdens de verkiezingscampagne in 2000 namelijk dat het systeem in 2004 operationeel zou zijn. Overigens wil het Pentagon niet alleen 1,5 miljard dollar extra voor het antiraketsysteem, maar Rumsfeld wil daarboven op nog eens 14 miljard dollar extra voor de strijd tegen het terrorisme en voor de modernisering van de Amerikaanse strijdkrachten.

Militaire deskundigen wijzen erop dat het Pentagon geen enkel wapenprogramma heeft geschrapt, zoals eerder werd verwacht. Ook het omstreden gevechtsvliegtuig F/A-22 van Lockheed Martin blijft op de verlanglijst van Defensie staan, ondanks het feit dat dit toestel werd ontworpen voor strijd tijdens de Koude Oorlog. Volgens sommige deskundigen is het niet geschikt voor de moderne taken waarvoor de Amerikaanse strijdmacht zich in de 21e eeuw geplaatst ziet.