Islam verovert Malawi in rap tempo
De kerk in Malawi beleeft een moeilijke periode. President dr. Bakili Muluzi, een praktiserend moslim, maakt zich, ondanks een verbod in de grondwet, op voor een derde ambtstermijn. Malawiërs vrezen een herleving van de dictatuur van vroegere tijden. En tot overmaat van ramp worden kerken de laatste tijd geconfronteerd met een toenemende islamisering.
A. van der Poel, Afrika-secretaris van de Gereformeerde Zendingsbond (GZB), is net terug van een reis naar onder meer Malawi. Het land, een van de armste ter wereld, is volgens hem wat onderbelicht. Aids, armoede en honger slaan er in hevige mate toe. Maar Malawi haalt nooit het wereldnieuws.
Ongeveer 70 procent van de bevolking hangt het christelijk geloof aan. Twintig procent is islamitisch, de rest behoort tot traditionele religies. Behalve de Rooms-Katholieke Kerk is de Church of Central African Presbyterian (CCAP), een protestantse kerk met in totaal 3 miljoen leden op een totaalaantal van 11 miljoen inwoners, een factor van betekenis. De GZB werkt nauw samen met deze kerk, die de vrucht is van Schots en Zuid-Afrikaans zendingswerk. De zendingsorganisatie steunt een groot aids-preventieprogramma en levert een bijdrage aan het noodhulpprogramma van de kerk.
Dr. Muluzi is de eerste president die democratisch gekozen werd, na de dictatuur van zijn voorganger Banda. Muluzi kwam met zijn United Democratic Front aan de macht. Aanvankelijk voer hij een gematigde koers, maar in 1999 verliepen de verkiezingen een stuk rumoeriger. Momenteel neemt de corruptie toe.
Nu Muluzi zich opmaakt voor een derde termijn, verheffen de kerken gezamenlijk hun stem. De CCAP staat op dit punt op één lijn met de RK-Kerk. Van der Poel: „De algemeen secretaris van de Blantyre-synode van de CCAP, ds. Daniel Gunya, heeft in een publiek debat heel duidelijk de aanspraken van de president op een nieuwe termijn afgewezen. Dat was een moedige daad en de president kan dit niet zomaar naast zich neer leggen. De kerk heeft groot moreel gezag. Predikanten hebben vaak op universiteiten gestudeerd.”
Volgens de GZB-secretaris voltrekt zich de islamisering in Malawi inmiddels in een rap tempo. Op centrale plaatsen langs de hoofdwegen verrijzen duidelijk zichtbaar grote moskeeën. „In de hoofdstad Lilongwe worden nu twee heel grote moskeeën gebouwd, die het aanzien van de stad domineren. Ze zijn groter en hoger dan de kerkgebouwen, die vaak heel sober zijn en veel minder opvallen.”
Volgens de GZB-secretaris zijn er zeer sterke aanwijzingen dat het geld voor deze gebouwen afkomstig is van landen als Libië, Koeweit en Saudi-Arabië. Muluzi heeft met deze landen contacten. Ook de Libische leider Gaddafi is recent in Malawi geweest. De grootscheepse bouw van islamitische gebedshuizen is des te pijnlijker omdat een en ander gebeurt in een straatarm land met grote voedseltekorten, een enorm aantal aids-gevallen en een dreigende hongerdood van naar schatting 3 miljoen mensen.
De moskeeën zijn op dit moment lang niet vol, maar moslimjongens worden aangemoedigd met christenmeisjes te trouwen. „Een christenmeisje moet de moslimman volgen, maar omgekeerd mag dat niet. Het gevolg is dat al deze meisjes moslim worden. De islam doet veel aan langetermijnpolitiek. Als dit proces zo doorgaat, zal de islam enorm groeien, alleen al door natuurlijke aanwas.”
Van der Poel heeft gemerkt dat de kerken deze islamisering steeds meer als een gevaar onderkennen. Zij zien ook het grote belang van toerusting. Hoewel de kerken zeer goed bezocht worden -de eerste dienst begint al om 6 uur- is de onwetendheid onder de leden vaak nog erg groot. „Christenen weten soms nauwelijks het onderscheid tussen Allah en de God van de Bijbel of tussen Jezus Christus en Mohammed. De kerk moet een antwoord geven op de actieve inzet van islamieten, die via hun scholen, die gratis zijn, de bevolking voor de islam proberen te winnen.”
Het gevaarlijke van deze islamisering is volgens Van der Poel dat zij een sluipend proces is dat stapje voor stapje uitgevoerd wordt. „Er is in Malawi een grote openheid voor het Evangelie, maar ook voor andere religies, zoals de islam. Armoede en lijden maken mensen niet alleen ontvankelijk voor het Evangelie. De organisatie Asian Muslim Relief is zeer actief. De voedselpakketten worden uitgedeeld bij moskeeën. Hoewel het proces van islamisering weinig spectaculair is, gaat het wel langzaam maar zeker door. Als er niets gebeurt, zal het aanzien van Malawi over enkele jaren behoorlijk veranderd zijn. Een positief punt is dat de kerk zich tot nu toe niet laat intimideren en een duidelijk profetisch geluid richting de overheid laat horen.”
