Het gaat slecht met de Chinese economie; de werkloosheid stijgt en er staat dit jaar een aantal herdenkingen op de kalender die gevoelig liggen. Daarnaast zijn veel Chinezen ontevreden over de wijze waarop de Communistische Partij gereageerd heeft op de aardbeving in Sichuan en de nasleep daarvan.De opdracht die gisteren werd gepubliceerd draagt het 2,3 miljoen manschappen sterke leger van China op om „te allen tijde en onder alle omstandigheden de bevelen van de centrale partijraad en de centrale militaire commissie op te volgen en de militaire veiligheid, stabiliteit en de hoge mate van eenheid altijd te waarborgen.”

Vanwege de wereldwijde daling van de vraag naar Chinese goederen hebben de afgelopen maanden in de steden al duizenden fabrieken hun deuren moeten sluiten. Op het platteland is de situatie nog erger. De regering berekende onlangs dat zo’n 20 miljoen van de ongeveer 130 miljoen seizoensarbeiders momenteel werkloos thuiszitten in hun geboortedorpen. Elk jaar komen er 5 miljoen à 6 miljoen nieuwe seizoensarbeiders op de markt. Daardoor, en door de miljoenen ontslagen fabrieksarbeiders en afgestudeerde starters, is de druk op de arbeidsmarkt erg groot. De werkgelegenheid op het platteland is door de regering dan ook genoemd als hoogste prioriteit voor 2009, „mogelijk het moeilijkste jaar” sinds het begin van de eeuw, volgens Peking.

Dit jaar is ook het jaar van een aantal herdenkingen. Zo is het twintig jaar geleden dat het leger op brute wijze de prodemocratische betogingen op het Tiananmenplein neersloeg. Op 1 oktober viert de Volksrepubliek China haar zestigjarig bestaan. Ook is het dit jaar vijftig jaar geleden dat de dalai lama Tibet ontvluchtte, na een mislukte opstand tegen de Chinese overheersing. Die opstand wordt in maart herdacht. Al deze herdenkingen draaien om politiek en maatschappelijk hete hangijzers en de regering lijkt bevreesd dat ze, in combinatie met onzekerheid over de economische toekomst, zouden kunnen leiden tot rebellie onder de Chinese bevolking.

China is bovendien nog lang niet klaar met de verwerking van de aardbeving die de provincie Sichuan in mei vorig jaar trof. Die kostte aan ruim 70.000 mensen het leven en verwoestte zo’n 15 miljoen woningen. Onder de slachtoffers waren veel kinderen, die op het moment van de aardbeving les kregen in slecht geconstrueerde schoolgebouwen. Ouders van omgekomen kinderen gaven corrupte aannemers en ambtenaren de schuld van de slechte staat van de gebouwen. Door de beschuldigende vinger naar omkoopbare ambtenaren te wijzen hielden nabestaanden indirect de overheid verantwoordelijk voor de dood van hun kinderen.

Dat de zaak bijzonder gevoelig ligt, bleek gisteren, toen de advocaat van activist Huang Qi, die na de aardbeving veel kritiek uitte op de Chinese regering, te horen kreeg dat het proces tegen zijn cliënt al vanochtend, dus minder dan 24 uur later, zou beginnen. De advocaat zei dat hij niet genoeg tijd had om een verdediging voor te bereiden en sprak van een illegaal proces. Later op de dag werd bekendgemaakt dat het proces alsnog was uitgesteld. Huang werd in juni opgepakt en zit sindsdien vast. De 45-jarige activist zat eerder al een celstraf van vijf jaar uit omdat hij kritische stukken op zijn website had geplaatst. Na zijn vrijlating hielp hij slachtoffers van het militaire optreden op het Tiananmenplein, in 1989.