Voorafgaand aan de inval in Irak heeft het toenmalige kabinet van CDA, VVD en LPF een aantal opties door ambtenaren laten uitwerken: 1. Geen enkele steun verlenen aan de inval door de VS en het VK; 2. Alleen politieke steun verlenen aan de inval; 3. Ook militaire steun verlenen.De gisteren door RTL Nieuws gepubliceerde documenten gaan over de derde optie. Uit de stukken blijkt dat Nederland eventueel een fregat zou kunnen inzetten bij de aanval op Irak. Dat schip deed mee aan de operatie tegen de taliban in Afghanistan en was dus al in de buurt. Ambtenaren werkten ook alvast de regels uit waar de scheeps-bemanning zich aan moest houden tijdens de inzet. Ook werd een conceptbrief aan de Kamer opgesteld waarmee het kabinet de Kamer op de hoogte zou kunnen stellen van de inzet.

Tot een formeel verzoek van de Amerikanen om militaire steun van Nederland is het echter nooit gekomen. Het CDA probeerde begin 2003 met de PvdA een kabinet te formeren. De PvdA was tegen de inval. Voor militaire steun was dus geen politiek draagvlak.

De feitelijke betekenis van de gisteren onthulde documenten is gering. Ze betreffen slechts de ambtelijke voorbereiding van een van de mogelijke opties. Politiek relevant is alleen het uiteindelijk genomen kabinetsbesluit.

De politieke betekenis van de onthulling is echter groter. PvdA-senator De Vries, D66 en SP grepen de bekendmaking gisteren direct aan om des te krachtiger te pleiten voor een parlementair onderzoek naar de steun van Nederland aan de inval in Irak. Oud-premier Lubbers sloot zich gisteren ook aan bij de gelegenheidscoalitie van politici die voor zo’n onderzoek zijn. Daarmee groeit de druk op het kabinet om volledige openheid van zaken te geven over de besluitvorming in 2003. Vooralsnog houdt premier Balkenende dat echter tegen.

Vicepremier Bos ziet in de gisteren onthulde informatie geen reden om alsnog aan te dringen op een onderzoek. De PvdA wil dat graag, maar liet die wens bij de formatie van het huidige kabinet vallen.