De directie van Ikea kreeg dinsdag een dreigbrief waarin sprake was van een criminele afpersing die te maken had met geld, aldus de Amsterdamse politiecommissaris J. van Riessen op een persconferentie. Het openbaar ministerie wil niet zeggen om welk bedrag het gaat, en hoe en wanneer er betaald zou moeten worden. Volgens plaatsvervangend hoofdofficier van justitie P. Hofstee was de brief gesteld in gebrekkig Duits en gepost in Nederland.

In de brief stond dat in de Ikea-vestigingen in Sliedrecht en Amsterdam een bom was geplaatst. Er werd ook een derde bom gemeld, maar niet waar die zich zou bevinden. Toen later dinsdag in Amsterdam en Sliedrecht inderdaad explosieven waren aangetroffen, besloot de Ikea-directie de vestigingen woensdag dicht te houden.

Volgens commissaris Van Riessen gingen de politie en het Explosieven Opruimingscommando (EOC) niet professioneel om met de gevonden bommen. De explosieven hadden ter plaatse moeten worden beoordeeld en daar onschadelijk moeten zijn gemaakt, stelt hij.

Volgens de commissaris oordeelde de politie dat de bommen niet konden ontploffen en nam zij de explosieven mee naar het bureau. Bij het onschadelijk maken van het pakketje in Sliedrecht raakten twee medewerkers van het EOC gewond. „Het is niet acceptabel dat dit soort fouten wordt gemaakt. Er volgt een intern onderzoek”, aldus de Amsterdamse politiecommissaris.

Er zijn in de zaak nog geen aanhoudingen verricht. De politie kon ook niet zeggen of zij iemand op het spoor is. Hoofdofficier Hofstee verklaarde dat er niet eerder signalen zijn geweest van afpersing bij Ikea, ook niet bij het bedrijf zelf. Het OM had woensdag al benadrukt dat het niet om een terreurdaad ging.

Donderdagochtend rondden de politie en het EOC het onderzoek in de tien vestigingen van IKEA af. De politie kon de veiligheid van de panden echter niet voor 100 procent garanderen, liet Riessen weten. Het minutieuze onderzoek sloot de aanwezigheid van een derde bom, zoals beschreven in de brief, normaliter uit.

De vestigingen in Duiven en Hengelo gingen pas vrijdag weer open. De tot werkeloosheid veroordeelde Ikea-medewerkers in Duiven besloten donderdag spontaan hun collega’s in de Macro te gaan helpen met het vullen van vakken. „En Macro was zo vriendelijk al onze medewerkers op te vangen”, aldus een Ikea-woordvoerder.

Hoe groot het omzetverlies voor het meubelconcern zal zijn, is nog niet in te schatten, zegt de woordvoerder. „Maar dat is van secundair belang. Het ging ons om de veiligheid van onze klanten en medewerkers.”

Ook elders in Europa is Ikea opeens de dupe van bommeldingen. De Hongaarse politie liet donderdag een vestiging in Boedapest ontruimen. Deskundigen doorzochten het gebouw, maar vonden geen explosieven. De melding kwam woensdagavond laat bij het bedrijf binnen.

Verder werd bekend dat woensdag een filiaal van het woonwarenhuis in het Britse Croydon -regio Londen- was ontruimd na een bedreigend telefoontje. De politie onderzocht de winkel en de omgeving van het warenhuis, maar zij trof niets verdachts aan. Volgens het Zweedse moederbedrijf is er geen enkel verband met de bommeldingen in Nederland.