Plaats:Rotterdam, Grote of St.-Laurenskerk

Tijdstip:

zaterdag 3 januari, 20.15 uur

Uitvoerenden:

Herman van Vliet en Marco den Toom, orgel

Programma:

bewerkingen van Klaas Jan Mulder, Bach, Sibelius, Guilmant, Boëllmann

Voor het in memoriamconcert voor de onlangs overleden organist Klaas Jan Mulder stroomt de Laurenskerk zaterdagavond vol met zo’n 1350 bezoekers. Rond kwart over acht zet Marco den Toom in met de Fantasie over Psalm 43 van Mulder. Volle, warme klanken gaan door de gewelven van de Laurens. De aanwezigen zingen: „Zend, Heer, Uw licht en waarheid neder.” En na het toccata-achtige, wat schreeuwerige tussenspel: „Dan ga ik op tot Gods altaren.” Aan het eind van het couplet gaan de lampen uit. Alleen de kerstverlichting en de lampen bij het orgelfront blijven aan.

Een geweldige kunst, om dit Marcusseninstrument te bedienen. Vier klavieren en maar liefst 85 stemmen, toe maar. Den Toom weet er wel raad mee. Prachtig kleurt hij de zangerige, uitgebalanceerde vertolking van Bachs Fantasia in c-moll (BWV 562) in. Prestanten, fluiten, een Quintadeen - het telkens aanpassen van de klankkleur mag dan niet volgens ’de regels’ zijn, mooi is het zeker.

De Valse Triste van Jean Sibelius is een van Mulders transcripties van populaire klassieken. Den Toom zet vervolgens de bekende Toccata opus 29 van Joseph Callaerts met verve neer. Hij sluit af met twee bewerkingen van Mulder, over de Psalmen 103 en 68. Wat opvalt, is het eigen idioom van Klaas Jan Mulder, dat toch weer anders is dan Asma of Zwart. Je hoort het bijvoorbeeld in de manier van moduleren.

Na de pauze, nu met Herman van Vliet aan de klavieren, heb je behoefte aan iets anders, een paar stevige dissonanten of zo. Maar we blijven voluit in de romantische sfeer, met de Lamentation van Alexandre Guilmant, gevolgd door de Elévation van Léon Boëllmann, en weer Guilmant met de Marche Funebre et Chant Séraphique. Een weeklacht, een treurmars, engelenzang. Bij Van Vliet is dit werk in goede handen. De registraties zijn zorgvuldig uitgezocht, Van Vliet gebruikt een palet aan tongwerken. Programmatisch gezien wel wat veel van het goede: zo’n Boëllmann is mij op een gegeven moment te zoetjes.

In het gelikte programmaboekje veel foto’s van en herinneringen aan Mulder. Terechte lof voor een invloedrijk musicus. Tegelijk maakt de hele sfeer dat je aarzelt bij het evenement, deze mix van populaire muziek, commercie en publiek rouwbetoon.

Jan-Kees Karels