Als er iemand is die weet hoe Rod Blagojevich, gouverneur van Illinois, zich op dit moment voelt, dan ben ik het wel. Vorige week werd hij onder grote belangstelling gearresteerd en beschuldigd van corruptie, onder meer wegens veronderstelde pogingen de Senaatszetel van Barack Obama (die vrijkomt wegens Obama’s verkiezing tot president) in ruil voor smeergeld aan een nieuwe kandidaat toe te wijzen.Ongeveer 35 jaar geleden richtte de belangstelling zich op een vergelijkbare manier op mij, toen ik werd beschuldigd van een misdaad die verband hield met het Watergateschandaal en aansluitend veroordeeld en naar de gevangenis gestuurd. De gouverneur is nog niet veroordeeld en heeft het recht op de veronderstelling dat hij onschuldig is.

Wanhopig
Na Blagojevich’ arrestatie vragen veel Amerikanen zich eens te meer af hoe intelligente mensen zulke dwaze dingen kunnen doen - in het bijzonder wanneer ze het toppunt van de macht hebben bereikt. Het antwoord heeft alles te maken met trots.

Op het hoogtepunt van het Watergateschandaal nodigde een goede vriend van me, Tom Phillips, mij uit bij hem thuis. Terwijl we in zijn keuken zaten, las Tom me uit een boek van C. S. Lewis (”Onversneden christendom”) een hoofdstuk over trots voor. „Er is één ondeugd waarvan geen mens ter wereld vrij is. (…) De ondeugd waarover ik het heb is trots of zelfingenomenheid. (…) Trots leidt tot iedere andere ondeugd. (…) Een trots mens kijkt altijd neer op dingen en op mensen; en uiteraard, zolang als je neerkijkt, kun je niet iets zien dat boven je is. (…) Trots is een geestelijke kanker. Hij verslindt de mogelijkheid van liefde, tevredenheid, of zelfs gezond verstand.”

Tom vertelde me die avond over Jezus Christus. Hij wist niet dat ik volkomen wanhopig was vanwege Watergate. Ik had gehoord dat er een onderzoek naar me zou komen. Mijn wereld was aan het instorten.

Later die avond riep ik God onder tranen aan. Ik wist niet wat ik moest zeggen; ik wist alleen dat ik Christus nodig had. Op dat moment maakte God mij tot een nieuwe schepping.

Ik heb zeven maanden in de gevangenis doorgebracht. Hoe eenzaam en vernederend die ervaring ook was, ik heb haar nooit betreurd. Oprecht kan ik instemmen met Aleksandr Solzjenitsyn, die vanuit de goelag schreef: „Wees gezegend, gevangenis, wees gezegend omdat je in mijn leven aanwezig bent. Want daar, liggend op het rottende stro, ontdekte ik dat het doel van het leven niet welvaart is, zoals ons wordt bijgebracht, maar het rijpen van de menselijke ziel.”

Zelfgenoegzaam
Dat brengt me bij een tweede reden voor de val van Blagojevich: de cultuur zelf. Net zoals ik werd Blagojevich groot in een cultuur die leerde dat het krijgen van materieel succes, macht en invloed het grote doel van het leven is. Ik ben opgegroeid tijdens de economische depressie van de jaren dertig. Ik dacht dat wanneer een slimme kerel zoals ik een juridische graad zou behalen en academische eerbewijzen zou verzamelen, dit mij in staat zou stellen om in het leven macht, vervulling en betekenis te vinden.

Met mijn juridische praktijk verdiende ik veel geld en ik aanvaardde een baan bij het Witte Huis. Maar tegen die tijd was ik heel zelfgenoegzaam geworden. Ik was er absoluut zeker van dat niemand mij tot corruptie kon verleiden. Al mijn investeringen stopte ik in een aparte stichting, zodat er geen belangenverstrengeling zou kunnen optreden. Steeds als iemand me een gift gaf, overhandigde ik die meteen aan mijn chauffeur. En toch kwam ik uiteindelijk in de gevangenis terecht.

Ik besef nu dat ieder mens een oneindig vermogen tot zelfrationalisatie en zelfbedrog heeft. Personen die in het openbare leven functioneren, hebben te maken met enorme groepsdruk en nemen niet altijd tijd om zorgvuldig na te denken over waar ze mee bezig zijn.

Soms zijn ze zo bezig met het vergroten van politieke macht dat ze ook niet in nadenken hierover geïnteresseerd zijn. Maar zoals ik uit eigen ervaring weet: alleen maar bezig zijn met jezelf, vernietigt je karakter. Dat is onvermijdelijk.

Tragisch genoeg blijft Amerika het zijn jongeren aanleren om niet alleen met zichzelf bezig te zijn, maar ook met persoonlijke macht. Ouderwets klinkende deugden zoals moed, eerlijkheid, en voorzichtigheid -vanouds beschouwd als de bestanddelen van een gezond karakter- maken geen kans in een maatschappij waarin zelfverheerlijking en bevrediging van de eigen behoeften het overheersende levensdoel worden.

Naar boven kijken
Als Blagojevich schuldig is, is het beste wat hem kan overkomen dat hij wordt berecht en veroordeeld. Hij moet de harde bodem bereiken -net als ik- voordat hij in staat zal zijn uit zijn eigen gevangenis van trots, zelfbedrog en zelfrechtvaardiging te ontsnappen. Maar zo’n verandering kunnen we nooit op eigen kracht bewerkstelligen. De menselijke trots is daarvoor eenvoudigweg te sterk.

Lewis had gelijk: trots is een geestelijke kanker. En het enige geneesmiddel, voor ieder van ons, is om niet langer neer te kijken, maar om naar boven te kijken. De genezing kan alleen plaatsvinden in iemand die is gaan beseffen dat de wil en de macht om goed en niet verkeerd te handelen afkomstig is van God, en van niemand anders.

De auteur is voormalig medewerker van president Nixon en oprichter van Prison Fellowship, een christelijke organisatie voor gevangenenzorg. Dit artikel is overgenomen van CNN.com.