Boodschappen doen voor de Boodschap
Elke christen weet dat het met Kerst niet om de maaltijd gaat. Toch is het eten vaak onlosmakelijk met het Christusfeest verbonden. Zelfs zo dat er een zekere kloof ontstaat tussen de hoeveelheid boodschappen die wordt ingeslagen en de Boodschap. Een kijkje in de keuken van zorgcentra ’t Slot in Gameren en ’t Anker in Kesteren, stichting Ontmoeting in Rotterdam, Aatop Personeelsintermediair in Hardinxveld-Giessendam en familie De Pater in Barneveld.
Kredietcrisis bij de kerstmaaltijd Het einde van het jaar staat volgens Corrie de Groot van Aatop Personeelsintermediair in Hardinxveld-Giessendam vaak in het teken van cijfers. „Hebben we onze bonus wel gehaald?” is een vraag die speelt. „Juist in zo’n tijd is het goed om met elkaar rond de tafel te zitten en je te laten bemoedigen door wat God ons in de Bijbel te zeggen heeft.”
De administratief medewerkster heeft zich dit jaar opgeworpen om voor haar collega’s een maaltijd te organiseren. „Ik ben een van de oudsten hier. Ik zie veel collega’s bijna als mijn kinderen.”
De maaltijd vindt dinsdag tussen de middag plaats, op een tijdstip dat anders de broodtrommels tevoorschijn komen. Ze schiet in de lach als ze zegt wat er op het menu staat. „Erwtensoep. Een van de collega’s maakt die thuis. En hij zegt dat hij er heel goed in is, dus daar hebben we alle vertrouwen in.” Zelf zorgt ze voor broodjes met sla en komkommer. „Zodat de collega’s zelf een broodje gezond kunnen maken.”
De maaltijd blijft verder sober. „Het gaat helemaal niet om het eten. Wel om het met elkaar rond de tafel zitten. En om met elkaar moed te halen uit wat God ons in de Bijbel te zeggen heeft.” De Groot zal het kerstevangelie uit Lukas lezen. „God laat ons niet alleen. Die Boodschap is zo bemoedigend.”
De Aatopmedewerkster ziet om haar heen veel jong geluk. „Veel collega’s verwachten gezinsuitbreiding. Ik hoop echt dat ze zo gelukkig mogen blijven. Maar je hoort natuurlijk ook om je heen dat er stormen kunnen opsteken. Echtparen die uit elkaar gaan bijvoorbeeld. Ook de kredietcrisis en de recessie zijn stormen. Hoe zal het komend jaar met bedrijven gaan? Met ons bedrijf? Met onszelf? Het is goed om te weten dat God ons leert dat, hoe groot de crisis ook zal zijn, het niet het einde is.”
Bewust houdt De Groot de bijeenkomst sober. „De Bijbel zegt genoeg.”
Misschien zullen de collega’s nog wat zingen met elkaar. „Maar ik ben niet zo muzikaal, dat zal een van de anderen moeten oppakken.”
Menu
erwtensoep
broodjes
sla
komkommer
fruit
Minder merkbaar van gewijde sfeer
In zorgcentrum ’t Slot in Gameren houden ze tijdens de kerstmaaltijd een meditatie. In zorgcentrum ’t Anker in Kesteren, dat onder dezelfde directie valt, gaat het anders. Daar maken ze onderscheid tussen de kerstmaaltijd en de kerstwijding. Directeur Chris Innemee: „Het verkondigen van de Boodschap kan bij de combinatie met een overvloedige maaltijd wat ondergesneeuwd raken.”
Veel bewoners van de twee zorgcentra ervaren de kerstmaaltijd als een van de hoogtepunten in het jaar. Een gezellig samenzijn, uitgebreid eten. De tafels gedekt met kleden, kaarsen, servetten en menukaarten in kerstsfeer. „Het is echt iets om naar uit te kijken.”
Voor beide huizen geldt dat de maaltijd geen evangelisatiemiddel is. „De bewoners zijn in het algemeen bekend met het kerstevangelie.” Toch komt de Boodschap met Kerst bewust wel uitgebreid aan bod.
Een aantal jaren geleden noemden ze de maaltijd in ’t Anker ook wel oudejaarsmaaltijd. Nu is de bijeenkomst vervroegd en heeft zij Kerst als thema. De kerstmaaltijd wordt begonnen met gebed en geëindigd met Schriftlezing en gebed en soms wordt er ook gezongen. Maar voor de echte kerstviering is er een aparte bijeenkomst. „Op 23 december staat het kerstevangelie aan de hand van een bepaald programma centraal. Bewoners, personeel en vrijwilligsters hebben daarbij een rol. Bijvoorbeeld bij het voordragen van een gedicht, het voorlezen uit de Bijbel of het maken van muziek. Er is een meditatie door onze ’huisdominee’. Hij zal mediteren naar aanleiding van Mattheüs 2:1 en 2. De opening en de sluiting neem ik als directeur voor mijn rekening.”
In ’t Slot in Gameren gaat de kerstviering anders. „Daar is tijdens de maaltijd een meditatie, er worden gedichten voorgedragen, er is samenzang en er is een optreden van musicerende personeelsleden.”
Het loskoppelen van de maaltijd en de viering noemt Innemee ideaal. „Ik geloof dat het verkondigen van de Boodschap bij de combinatie met een overvloedige maaltijd wat ondergesneeuwd kan raken. Ook het gewijde karakter van het kerstevangelie is op die manier wat minder merkbaar. Bij de kerstmaaltijd komen in het algemeen de mensen toch voor de maaltijd zelf en het samenzijn.”
Menu
meloen met rauwe ham
boerenvarkensschnitzel
champignon-roomsaus
bloemkool met bechamelsaus
gegratineerde witlof met ham en kaas
gebakken aardappelpartjes met spekjes
patates frites
stoofperen
mediterrane salade
Ruimte voor gezelligheid
Voor mensen die geen dak boven hun hoofd hebben of geen echt thuis kennen, is de decembermaand vaak moeilijk. Stichting Ontmoeting biedt hun om die reden een kerstmaaltijd aan. Directeur Ed van Hell: „Wij vinden de Boodschap het belangrijkst, maar er mag ook ruimte zijn voor gezelligheid. Juist bij onze doelgroep.”
Vrijwilligers hebben de uitnodigingen inmiddels door heel Rotterdam verspreid. Nu is het wachten of de dak- en thuislozen weer massaal reageren. Vorig jaar kwamen er met de medewerkers erbij zo’n 145 mensen naar gebouw Odeon in Rotterdam. Ook dit jaar verwacht Van Hell veel gasten. „Voor veel van onze dak- en thuisloze bezoekers is december de moeilijkste maand van het jaar. Het bieden van een stukje gezelligheid, een soort thuis, is van grote betekenis voor hen.”
Speciaal voor de bijeenkomst op tweede kerstdag versieren de medewerkers de tafels in Odeon met damastpapier en servetten. Op de tafels staat een bokaal met decoratie. Voor aan de wand zijn er posters, speciaal voor deze dag en afgestemd op het thema ”(G)een plaats… voor Jezus”. Alle bezoekers krijgen een tasje mee met allerlei, meestal eetbare, producten en een folder met de kerstboodschap.
Voordat de bezoekers beginnen aan het Chinees buffet -„hetzelfde recept als vorig jaar, toen was het een enorm succes”- is er de kerstviering. Enkele bezoekers weten waar het met Kerst over gaat, maar voor anderen is de Boodschap nieuw. „Ze zijn moslim, hindoe of doen nergens aan.”
Er is speciaal voor deze bijeenkomst een liturgie gemaakt waar ook in staat wat er wordt gezongen. Verder staan daar de gedichten en de Bijbelgedeelten in die bezoekers zelf voordragen. Lukas 2:1-16 staat centraal. Van Hell: „De pastoraal werker van Ontmoeting, Teunis Rijneveld, verzorgt de meditatie. Wij vinden het belangrijk dat allen die komen het kerstevangelie horen. De geboorte van de Heere Jezus staat centraal, waarbij aandacht zal worden besteed aan de vraag waarom het nodig was dat Jezus kwam en voor wie Hij kwam. Dat Hij de enige Zaligmaker van de wereld is, Die kwam om hetgeen de mens stuk gemaakt had, te herstellen: de verbroken relatie met God. Zonder Hem is het hopeloos, maar in het (leren) kennen van Hem is er hoop voor de grootste van de zondaren.”
Menu
Chinees buffet bestaande uit:
nasi
bami
foeyonghai
babi pangang
gemengde groenten
gebakken banaan
loempia
saté
salade
ijs
erbij: geen wijn of alcoholische dranken, wel frisdrank en sap
Psalmen zingen na het eten
Wat ze met Kerst gaan eten? Mevrouw P. J. de Pater -getrouwd, negen kinderen- uit Barneveld heeft er nog niet over nagedacht. „Misschien wel burrito’s. Daar zijn de kinderen dol op. En het is weer eens wat anders dan aardappels, groenten en vlees.” Eén ding staat wel vast: de maaltijd wil ze niet verbinden aan het kerstfeest. En dat is heel bewust.
Kaarsen op tafel? „Misschien. Maar niet omdat het Kerst is, hoor. Die kaarsen steken we tijdens een gewone maaltijd ook wel eens aan.” Een vijfgangendiner? Speciale voorafjes? „Nee hoor, daar doen we allemaal niet aan.”
In huize De Pater wordt Kerst gevierd als een zondag. Na het hoofdgerecht volgt dan vaak ijs of pudding. „Dus dat zullen we met Kerst ook wel doen. Verder houden we het sober.”
Ze heeft de folders wel gezien, waarin luxegerechten op glinsterende borden en met dito glazen staan afgebeeld. „Het is echt niet zo dat die mooi gedekte tafels me niets doen. Wat versiering staat best gezellig. Maar als je zo veel aandacht aan het tafelen besteedt, is de kans wel groot dat je vergeet waarom je nu eigenlijk Kerst viert: dat het gaat om het heilsfeit van de geboorte van de Heere Jezus.”
Ze geeft toe dat ook tijdgebrek meespeelt bij haar keuze de maaltijd eenvoudig te houden. „Met negen kinderen heb ik gewoon m’n handen vol. ” De Pater verwacht wel dat de kinderen haar op de bewuste dag zullen helpen in de keuken. „Daar hebben ze echt plezier in. Vaak wordt er zelfs wel een beetje om geruzied wie wat mag doen.” Vooral de tafel dekken is favoriet. „Met glazen en servetten.”
Aan de eind van de maaltijd leest vader De Pater, net als op een gewone dag, uit de Bijbel. Waarover? „Hij neemt met Kerst altijd wat de dominee ’s morgens heeft behandeld. Dus dat is nu nog niet bekend.”
Na de maaltijd zingt het gezin psalmen. „Dat doen we op zondag ook.” ’s Avonds, als de oudere kinderen naar de kerk zijn, zal degene die oppast met de jongste dochter het kerstevangelie uit de kinderbijbel lezen. „Daar kijkt zij erg naar uit.”
Op tweede kerstdag is ook de aanhang van de oudste kinderen van de partij. „Daarom hebben we besloten te gaan gourmetten. Niet om Kerst te vieren, maar puur omdat het hele gezin dan compleet is en het zo gezellig is om met elkaar rond de tafel te zitten.”
Menukaart:
burrito’s
ijs of pudding