Luxemburgse groothertog aan Oranjes verwant
De 53-jarige groothertog Henri (Hendrik) van Luxemburg bestuurt het gelijknamige land met zijn 470.000 inwoners sinds het jaar 2000. Hij is een neef van de overleden Belgische koning Boudewijn, rond wie er in 1990 in België ook een constitutionele rel is ontstaan toen hij omwille van zijn geweten weigerde een abortuswet te ondertekenen.
Henri werd in 1955 geboren als zoon van groothertog Jan en van Josephine Charlotte van België. Hij werd vernoemd naar prins Hendrik der Nederlanden, die in de negentiende eeuw stadhouder van Luxemburg was.Hij kreeg een militaire opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie Sandhurst en studeerde in oktober 1980 af aan de universiteit van Genève in de politieke en sociale wetenschappen.
Henri leerde tijdens zijn studie Maria Teresa Mestre kennen, de dochter van een Cubaanse bankier die in 1959 het Cuba van Fidel Castro had moeten ontvluchten en zich met zijn gezin in Zwitserland had gevestigd. Op 14 februari 1981 trouwde hij met haar, ook al hadden zijn ouders aanvankelijk bezwaren tegen deze (niet-adellijke) verbintenis. Het groothertogelijk paar heeft vijf kinderen: prins Guillaume (11 november 1981), erfgroothertog van Luxemburg, prins Félix (3 juni 1984), prins Louis (3 augustus 1986), prinses Alexandra (16 februari 1991), prins Sébastien (16 april 1992). Op 12 maart 2006 werd groothertog Henri ook grootvader van Gabriel, zoon van Louis en Tessy Antony. Op 29 september hetzelfde jaar trouwde Louis met Tessy. Louis gaf daarbij zijn rechten op de troon op. Tessy en de kinderen van prins Louis kregen de achternaam ”De Nassau”. Zij hebben geen adellijke titel en de kinderen hebben geen recht op de troon. Op 21 september 2007 werd Noah, het tweede kind van prins Louis en Tessy, geboren.
De macht van de groothertog is beperkt door de artikelen 33 en 48 van de Luxemburgse grondwet. Sinds 1919, het moment waarop Luxemburg bijna een republiek was geworden was, ligt de soevereine macht niet langer bij de persoon van de groothertog, maar bij de staat. Dat houdt in dat de groothertog het staatshoofd is, neutraal en partijloos symbool voor de eenheid en de onafhankelijkheid van het land, en vertegenwoordiger van het land in het buitenland, met slechts een uitvoerende macht, gecontroleerd door de volksvertegenwoordigers. De groothertog is zowel juridisch als politiek onschendbaar, maar kan niet zomaar op eigen houtje wetten maken of tegenhouden. In theorie kan de groothertog zelf ministers benoemen en ontslaan, maar in de praktijk volgt hij netjes de verkiezingsuitslagen om een regeringsformateur te benoemen, die dan de regering samenstelt. De groothertog mag die dan bekrachtigen. Henri en Maria Teresa zijn zeer geliefd in Luxemburg.
Luxemburg is net als Nederland en België een constitutionele monarchie. De meeste inwoners (87 procent) van het groothertogdom zijn lid van de Rooms-Katholieke Kerk. De groothertog behoort zelf tot de behoudende stroming binnen de RK-Kerk. Er zijn drie officiële talen in Luxemburg: Frans, Duits en Luxemburgs (Lëtzebuergs). De koninklijke familie behoort tot het huis van Nassau en is verwant aan het Nederlandse vorstenhuis.
