In de nacht van 13 op 14 oktober 1966 bracht Schmelzer, toen fractievoorzitter van de Katholieke Volkspartij (KVP), het rooms-rode kabinet-Cals ten val. De directe aanleiding was de dekking van de rijksbegroting, maar er leefde met name bij de rechtervleugel binnen de KVP onvrede over het regeren met de PvdA. Deze gebeurtenis staat te boek als de nacht van Schmelzer.Vriend en vijand betitelden de actie van Schmelzer als broedermoord. Immers, premier Cals was ook van KVP-huize. Zo werd Schmelzer de personificatie van politieke doortraptheid.

Later zijn velen genuanceerder gaan denken over de actie van de KVP-fractievoorzitter. De motie tegen het kabinet zou een geslaagde poging zijn om de eenheid binnen de KVP-fractie te bewaren. De kans bestond namelijk dat de rechtervleugel van de fractie een motie van wantrouwen tegen het kabinet, ingediend door de oppositie, zou steunen. Als dat zou gebeuren, zou openlijke verdeeldheid van de fractie het gevolg zijn.

De nacht van Schmelzer had ingrijpende gevolgen. Bij de verkiezingen die volgden, verloor de KVP acht zetels. En de actie van Schmelzer wordt algemeen gezien als een breekpunt in de politieke stijl van het Nederlandse parlement. De polarisatie tussen partijen is daarna versterkt.

Ook voor Schmelzer persoonlijk had de nacht gevolgen. Het aureool van doortraptheid heeft hij altijd om zich heen gehouden. Daar komt ook de naam ”gladde teckel” vandaan. Deze betiteling kwam van de PvdA-georiënteerde cabaretier Wim Kan, die eind jaren zestig en begin jaren zeventig furore maakte met zijn oudejaarsconferences. Kan nam ook regelmatig de verdeeldheid binnen de KVP-fractie op de korrel. Volgens de cabaretier was de koers van de rooms-katholieken in de Kamer onder leiding van Schmelzer te vergelijken met het opstaan op een vroege wintermorgen: „Een keer naar links draaien, een keer naar rechts draaien en er toch niet uit kunnen komen.”

Slim als Schmelzer was, beschouwde hij de benaming ”gladde teckel” als geuzennaam. Het dier staat ook bekend als trouw en vasthoudend. In zijn appartement in Wassenaar had Schmelzer tientallen miniatuurtjes van de hond verzameld en wie bij hem op bezoek ging, kreeg thee uit een kan in de vorm van een teckel.

Door toedoen van de legendarische KVP-leider Romme kwam Schmelzer in 1956 in de politiek. Hij werd staatssecretaris van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Drees. Van 1959 tot 1963 was hij staatssecretaris van Algemene Zaken in het kabinet-De Quay. Na de verkiezingen van 1963 kwam hij in de Tweede Kamer en aan het eind van dat jaar koos de KVP-fractie hem tot voorzitter. Die taak vervulde hij tot 1971, toen hij minister van Buitenlandse Zaken werd in het kabinet-Biesheuvel. Toen dit kabinet viel en in 1973 het kabinet-Den Uyl aantrad, kwam er een eind aan Schmelzers politieke loopbaan.

Maar het eind van de loopbaan betekende geen einde aan zijn politieke invloed. Tot diep in de jaren negentig van de vorige eeuw hield hij in het CDA een vinger in de pap. Er wordt gezegd dat hij in 1997 nog zijn invloed aanwendde om de eveneens rooms-katholieke De Hoop Scheffer als CDA-lijsttrekker in het zadel te helpen.

Van huis uit was Wilhemus Klaus Norbert Schmelzer, die het levenslicht in 1921 zag, econoom. Hij studeerde in Tilburg en was vervolgens werkzaam bij Unilever en op het ministerie Economische Zaken.

Eigenlijk was Schmelzer al een legende tijdens zijn leven. CDA-fractievoorzitter Van Geel en CDA-leider en minister-president Balkenende spraken gisteren dan ook waarderende woorden. Als eerbetoon riep de partij in 2001 de Norbert Schmelzerlezing in het leven. Nu, na zijn overlijden, heeft de partij elk jaar een natuurlijk moment om de herinnering aan deze politicus van formaat levend te houden.