Het wetsvoorstel is een nieuw wapen in de strijd tegen de vele illegale vangst van vis in Europa. Regelmatig halen vissers te veel vis aan boord of hebben ze netten met te kleine mazen uitgegooid. Wereldwijd gaat het volgens schattingen om vis met een waarde van ruim 10 miljard euro per jaar.De Europese Commissie vindt dat een groot probleem nu de visstand sterk is verslechterd. Het voorstel streeft ook naar het gelijker maken van de administratieve boetes: vissers kunnen daardoor niet meer uitwijken naar landen met zeer lage boetes.

De controle van de visvangst in de EU vertoont momenteel grote mankementen, oordeelde eerder ook de Europese Rekenkamer. De vangstcijfers zijn niet steeds betrouwbaar, zodat ook onzeker is of vangstlimieten zijn overschreden.

„De controle zou de hoeksteen van ons visserijbeleid moeten zijn. maar het is onze Achilleshiel", zei EU–commissaris Borg (Visserij). „Het voorstel legt nu standaarden op voor inspecties en procedures, zodat de pakkans het grootst is waar dat het nodigst is".

De Europese Commissie krijgt bovendien extra bevoegdheden om op te treden tegen EU–landen met lakse controles. Brussel gaat voortaan zelf controleren of bijvoorbeeld de Algemene Inspectiedienst (AID) in Nederland zijn werk wel goed doet. Bekend is dat Brussel vorig jaar openlijk ruzie had met Polen, dat weigerde op te treden tegen vissers die veel te veel kabeljauw vingen in de Oostzee.

Over de strekking van het voorstel is eerder dit jaar al overeenstemming met de ministers van Visserij bereikt. Minister Verburg (Visserij) was toen blij dat ze veel administratieve rompslomp voor de vissers kon voorkomen. Ze wilde het voorstel ook liever beperken tot niet–Europese vissers, maar daarvoor kreeg ze geen meerderheid.