Krachtig optreden tegen drugstoerisme en de overlast die daarmee gepaard gaat, past volgens zijn zegsman binnen het coalitieakkoord van het kabinet.De manier waarop dat gebeurt, is echter een verantwoordelijkheid van de gemeenten. Maar als de aanpak leidt tot sluiting van alle coffeeshops, kan de minister ermee instemmen, aldus zijn woordvoerder.

Bergen op Zoom en Roosendaal willen met harde hand het drugstoerisme te lijf gaan. De gemeenten kondigden donderdag aan vanaf februari alle coffeeshops te sluiten. De gemeente Terneuzen gaat het aantal openingsuren voor coffeeshops inperken. Bezoekers mogen bovendien minder softdrugs kopen. In Terneuzen zijn twee gedoogde coffeeshops, die jaarlijks ongeveer een miljoen bezoekers trekken.

Bergen op Zoom en Roosendaal hebben elk vier coffeeshops binnen de gemeentegrenzen, die tienduizenden Belgische en Franse drugstoeristen trekken. Tot de sluiting gaat de toegestane handelsvoorraad van de coffeeshops terug van 500 naar 300 gram. Klanten mogen nog maar 2 gram softdrugs kopen.

Burgemeester Leers van Maastricht vreest ook dat drugstoeristen hun waar bij illegale verkopers gaan halen. „De drugsrunners vieren vanavond feest”, zei Leers in reactie op de voorgenomen sluiting van coffeeshops in de Brabantse gemeenten.

Leers zegt wel begrip voor de beslissing van de gemeenten te hebben. „Ze staan met de rug tegen de muur”, zei hij. Maar hij vreest voor een ’waterbedeffect’, waarbij kopers uitwijken naar andere steden en illegale verkooppunten.

De Goese burgemeester, Van der Zaag, is niet blij met het besluit van Bergen op Zoom en Roosendaal om de coffeeshops te sluiten. Hij is bang dat een gedeelte van de drugstoeristen uit Bergen op Zoom en Roosendaal naar Zeeland komt. Drugstoeristen zullen volgens hem toch hun behoefte blijven bevredigen. „Als ze dat legaal willen doen, komen ze wellicht deze kant op”, aldus Van der Zaag.

De burgemeester wil nu echter nog geen maatregelen nemen. Hij bekijkt eerst hoe de situatie zich vanaf 1 februari gaat ontwikkelen.

Arnhem en Nijmegen hebben geen last van Duitsers die over de grens komen om softdrugs in te slaan in coffeeshops. Dat stellen de twee steden in een reactie op de donderdag aangekondigde sluiting van coffeeshops in Bergen op Zoom en Roosendaal.

Arnhem kampt niet met problemen door drugstoeristen, zegt een gemeentewoordvoerder. „Er komen hier wel Duitsers om softdrugs te halen, maar niet in de extreme aantallen waar Roosendaal en Bergen op Zoom blijkbaar last van hebben.”

De Rijnstad telt momenteel elf coffeeshops en streeft naar maximaal acht, verdeeld over de stad. De gemeente hanteert daarbij een uitsterfbeleid: als een coffeeshop de deuren sluit, komt er geen nieuwe voor in de plaats.

APELDOORN – Het gedogen van coffeeshops in Nederland zorgt al jarenlang voor overlast, met name in de grensgemeenten.

• Kernpunt in de discussies rond coffeeshops is het zogeheten gedoogbeleid. In de coffeeshop, aan de voordeur dus, mogen klanten ongestraft een paar gram softdrugs kopen. De handel –inkoop– aan de achterdeur is formeel illegaal. Vriend en vijand zijn het erover eens dat er sprake is van een merkwaardige constructie. Met het toestaan van coffeeshops (waar softdrugs wordt verkocht) wil de overheid voorkomen dat mensen terechtkomen in het harddrugscircuit.

• Het gedoogbeleid leidt ertoe dat buitenlanders massaal naar grenssteden als Maastricht, Venlo, Bergen op Zoom en Roosendaal komen om hun portie softdrugs te kopen. In diverse steden wordt ook volop illegale handel bedreven. Een stad als Maastricht wordt geplaagd door drugsrunners die op de weg levensgevaarlijke capriolen uithalen om klanten te strikken.

• Het kabinet voert een ontmoedigingsbeleid. Coffeeshops in de buurt van scholen (binnen een straal van 250 meter) moeten dicht. Zo besloot Rotterdam vorig jaar dat 27 coffeeshops in de buurt van scholen de deuren moesten sluiten.

• De aanvoer van de softdrugs aan coffeeshops is in criminele handen. Achter de wietteelt zitten veelal georganiseerde criminele bendes. Criminele kopstukken blijven vaak uit handen van de politie, klaagde het openbaar ministerie dit jaar. Een speciale taskforce moet de georganiseerde wietmisdaad aan banden leggen.

• Nederland telde in 2005 729 coffeeshops. Het jaar daarvoor waren dat er 737.

• Coffeeshops moeten zich houden aan een aantal criteria, zoals het niet veroorzaken van overlast. De praktijk leert dat rond diverse verkooppunten veel overlast ontstaat, variërend van drugskopers die de verkeersregels aan hun laars lappen tot afrekeningen in het drugsmilieu. Burgemeesters hebben de bevoegdheid om coffeeshops de wacht aan te zeggen als de eigenaren zich niet aan de regels houden.

• De politiek discussieert al jarenlang over het gedoogbeleid in Nederland. Grofweg pleit links voor legalisering van softdrugs. Daardoor zou de drugs uit de criminele sfeer worden gehaald. Rechtse partijen willen de handel in softdrugs niet vrijgeven. Volgend jaar komt het kabinet met een nieuwe drugsnota.