Laatste bewoners
De laatste bewoners van het Binnenhof zijn vertrokken. De coördinator van de facilitaire dienst, Tom van Bokhoven, heeft samen met zijn vrouw ruim twintig jaar boven de Eerste Kamer gewoond, in de nok van het gebouw. Vorige week zijn ze verhuisd; er komen werkruimtes voor de Tweede Kamer.
Het was een prachtig woonhuis, zo tussen al die vergaderzalen en antichambres. Vanuit hun huiskamer keken de Van Bokhovens uit op de Hofvijver. De keuken gaf een riant uitzicht op de Ridderzaal. Met Prinsjesdag kregen ze hordes vrienden en bekenden op bezoek. Natuurlijk, iedereen wilde wel zo’n mooi zitplekje.In formatietijd was het er heel wat minder prettig. Een legertje journalisten hing dan dagenlang tamelijk balorig voor de deur. Het formatiekamertje bevond zich namelijk onder het woonhuis.
Van Bokhoven stond altijd paraat, 24 uur per dag. In de pauze van het Nationaal Dictee, dat traditiegetrouw in december in de Senaatszaal wordt gehouden, organiseerde schrijver Bart Chabot meestal zijn zogeheten Grote Krokettentest. Van Bokhoven reikte dan drie kroketten op een zilveren schaal aan. Hij droeg daarbij witte handschoenen; de schaal moet nog van Willem II, graaf van Holland, zijn geweest. Tot op heden luidt het oordeel van Chabot: „De kroketten van het Binnenhof dienen te worden geschreven als croquetten. Met dank aan Van Bokhoven!”
PJD
Smoel
„De VVD kent geen vleugels, enkel vlerken.” Met deze inmiddels gevleugelde uitdrukking van VVD-coryfee Wiegel geven liberalen aan dat er in hun partij nauwelijks sprake is van richtingenstrijd. Maar ieder die de VVD maar enigszins volgt, weet beter. Diegene zal ook tot de conclusie komen dat de VVD-fractie in de Tweede Kamer twee sterke persoonlijkheden op de rechtervleugel kwijtraakt.
Van Baalen, altijd kritisch over Europa en het prototype van een ouderwetse liberaal, gaat de VVD-lijst in datzelfde Europa trekken. Oud-minister Kamp gaat naar de Antillen om daar als commissaris vorm te geven aan staatkundige veranderingen op de eilanden.
Het vertrek klemt omdat Van Baalen en Kamp het meest geschikt zijn om de kiezers die de VVD aan Wilders en Verdonk verliest, terug te winnen. Zonder rechtervleugel glijdt de partij onder leiding van Rutte af richting D66. Rutte zegt wel dapper dat hij niets heeft met een partij die roept dat de Koran verbrand moet worden -daarmee doelend op oud-partijgenoot Wilders-, maar vele ex-VVD-stemmers denken daar toch anders over. In weerwil van de aardig klinkende oneliner van Wiegel, moet de partijleiding toch de vraag onder ogen zien: Wie gaat ons weer een rechtse smoel geven?
Leegloop
Het tussentijds vertrek van politici uit Den Haag doet altijd weer de vraag rijzen hoe politici het Binnenhof zien: als eindbestemming of als leuk tussenstation?
Niet alleen de VVD heeft te maken met tussentijds vertrek van Kamerleden. Ook CDA en PvdA hebben ermee te kampen. De CDA-fractie raakte enkele maanden geleden Van Gennip en Kortenhorst kwijt. Zij verkozen een baan in het bedrijfsleven. Het ziet ernaar uit dat ook routenier Van de Camp na 22 jaar de fractie verlaat. Hij is kandidaat-lijsttrekker voor de Europese verkiezingen. De PvdA moet de oudgedienden Wolfsen en Crone missen.
Zelfs het kabinet ontkomt niet aan de leegloop. Staatssecretaris Van der Knaap van Defensie is al enkele maanden burgemeester van Ede en het vertrek van staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken naar Rotterdam is nog slechts een kwestie van tijd.
Zijn politici dus toch baantjesjagers? Het ziet er wel naar uit. Maar de oorzaak ligt ook bij politieke partijen. Die willen niets liever dan vernieuwing van hun kandidatenlijsten. Dat maakt zittende Kamerleden onzeker en het is dus niet zo gek als ze nog gedurende hun zittingsperiode om zich heen kijken naar wat anders.
Aboutaleb blijft in ieder geval de volle ambtsperiode van zes jaar in Rotterdam, zo beloofde hij. Als wethouder maakte hij in Amsterdam zijn termijn niet vol en zijn periode als staatssecretaris maakt hij ook niet af. De Rotterdammers weten nu in ieder geval waar ze aan toe zijn. Tot vreugde van de een en tot verdriet van de ander.
Zegen
De politieke partijen moeten bezuinigen. Minister Remkes van Binnenlandse Zaken verhoogde de budgetten voor de partijen enkele jaren geleden nog. Van zijn opvolger minister Ter Horst moeten ze 10 procent van hun budget inleveren. Het CDA moet in totaal 4,5 ton inleveren. De PvdA heeft al besloten dat ze het dure pand in de grachtengordel van Amsterdam gaat verlaten.
Als partijen niet willen bezuinigen, moeten ze zorgen voor extra inkomsten. Dat kan door in te zetten op ledengroei. Daar kiest de VVD voor.
De partij kan ook een beroep doen op bestaande leden om meer geld over te maken. Die weg zal de SP waarschijnlijk kiezen. PvdA-voorzitter Ploumen ziet daar ook wel wat in. Ze geeft een signaal door 7,5 procent van haar inkomen over te maken aan de partij. Goed voorbeeld doet goed volgen, hoopt ze.
Een partij die al eerder met dit bijltje gehakt heeft, is de SGP. Omdat de subsidiekraan tijdelijk werd dichtgedraaid, deed de partij ook een beroep op de achterban om extra te geven. Dat legde de partij geen windeieren. Tienduizenden euro’s stroomden binnen.
James Kennedy, hoogleraar moderne geschiedenis in Amsterdam en jarenlang woonachtig in Amerika, betoogde eind vorige week in het dagblad Trouw dat het goed is als partijen minder geld krijgen van de overheid. Dat dwingt ze om hun basis weer te zoeken in de samenleving, onder de kiezers. De subsidiekorting is volgens hem daarom „een verhulde zegen.”
GV
Agenda
De agenda van de Tweede Kamer staat deze week vooral in het teken van de behandeling van de begrotingen van Economische Zaken en van het onderdeel Koninkrijksrelaties, oftewel de Antillen.
Uitspraak van de week
„Volgens mij is hij een vader die ook op zondag het vlees niet meer snijdt.”
GroenLinks Kamerlid Vendrik over de drukke agenda van minister Bos van Financiën.