Cyprus is kandidaat-lidstaat en zal in principe in 2004 toetreden. Het eiland is sinds een Turkse invasie in 1974 gescheiden in een Grieks en een Turks deel. De Unie wil het liefst een herenigd Cyprus als lid. Er ligt een nieuw VN-vredesplan op tafel om een einde te maken aan de verdeling. Uit de peiling blijkt dat 79 procent van de Turkse Cyprioten weet van het toetredingsverzoek.

In het noorden van Cyprus werd vrijdag de nationale feestdag gevierd. De Turks-Cyprioten riepen op 15 november 1983 een eigen republiek uit. Die is alleen erkend door Turkije, dat er troepen heeft gelegerd.

Bij de gebruikelijke parade op deze dag was voor het eerst de leider van de Turkse Republiek Noord-Cyprus, Rauf Denktash (78), afwezig. Hij herstelt in New York van een hartoperatie.

In de andere kandidaat-lidstaten van de EU is de steun lang niet zo massaal, maar is toch een ruime meerderheid van 61 procent voor toetreding, een stijging van 2 procent vergeleken met een jaar geleden. Slechts 10 procent vindt het een slechte zaak. Een jaar geleden was dat nog 30 procent.

De steun voor de Unie is het grootste in Roemenië (78 procent), Bulgarije (68 procent), Hongarije (67 procent) en Turkije (65 procent). Roemenië en Bulgarije behoren niet tot de eerste golf toetreders, zoals Hongarije, terwijl met Turkije nog onderhandelingen moeten beginnen.

De Turkse leider Erdogan, wiens AKP-partij onlangs met overmacht de parlementsverkiezingen won, wil een datum daarvoor. Hij lobbyt daarvoor bij de EU-regeringsleiders. Hij maakt woensdag zijn opwachting in Brussel. Eind deze maand is hij te gast bij premier Rasmussen van EU-voorzitter Denemarken. Hij doet dan mogelijk ook Den Haag aan.

Vrijdag brak de Italiaanse premier Berlusconi in Skopje (Macedonië) een lans voor Turkse toetreding. Hij zei dat de EU het begin van de onderhandelingen met Ankara niet te lang moet uitstellen, zeker niet tot na 2003. Volgens de Italiaanse premier staat Turkije model voor een seculiere staat in de islamitische wereld en is het land belangrijk als buffer tussen Europa en het Midden-Oosten.

VN-secretaris-generaal Kofi Annan presenteerde deze week een plan dat voorziet in een verenigd Cyprus naar Zwitsers model met twee deelstaten, met een uitvoerende presidentiële raad van zes leden. Het voorzitter- en vice-voorzitterschap van de raad moet elke tien maanden bij toerbeurt door Griekse en Turkse Cyprioten worden vervuld.

Het plan zou een einde maken aan de verdeling van het eiland sinds 1974, toen het Turkse leger na een couppoging van Griekse nationalisten een invasie pleegde en het noorden bezette. In 1983 werd de Turks-Cypriotische republiek uitgeroepen, die alleen door Turkije wordt erkend.

De Europese Unie sprak meteen na de presentatie haar volledige steun voor het plan uit.