Een kwarteeuw zit Egbert Schuurman (1937) in de Eerste Kamer. Al die tijd als fractievoorzitter. Eerst namens de RPF, nu namens de ChristenUnie. In al die jaren is er niet zo veel veranderd in zijn werk als bij de laatste verkiezingen. De fractie die hij aanstuurt, verdubbelde van twee naar vier mensen. En de ChristenUnie kwam in het kabinet.„Sinds die tijd doet hij zijn werk aanzienlijk minder ontspannen en is hij minder flegmatiek”, is SGP-senator Holdijk opgevallen. Hij kent Schuurman al 22 jaar en werkte al die tijd nauw met hem samen. Voorheen liet Schuurman zijn SGP-collega begaan als die namens beide fracties het woord voerde, nu wil hij toch wel even weten wat Holdijk ongeveer te berde zal brengen. „Hij zit er meer boven op.”

Bij de stemming over de wet op de internetkansspelen bijvoorbeeld -het kabinet hechtte er sterk aan dat die werd aangenomen- ondernam Schuurman diverse pogingen om de SGP achter het wetsvoorstel te krijgen.

ChristenUniefractiegenote Lagerwerf-Vergunst is de verandering van Schuurman ook opgevallen. „Hij geeft ons veel ruimte. Maar als hij ook maar denkt dat een mondelinge of schriftelijke bijdrage enigszins in strijd is met een mogelijk coalitiebelang, wordt hij zenuwachtig. Hij zou daar wel iets meer ontspannen mee om mogen gaan, zeker gelet op het gegeven dat de coalitiefracties in de Eerste Kamer niet aan het coalitieakkoord zijn gebonden.”

Nota bene Schuurman zelf ageerde in 2001 in een column tegen de politisering van de Senaat. „Alhoewel regeringsfracties niet aan het regeerakkoord zijn gebonden, blijkt dat akkoord bij de eindafweging een belangrijke of zelfs de belangrijkste rol te spelen. Dan domineert dus de politiek in de Eerste Kamer. In de loop der jaren heb ik gewaarschuwd tegen deze politisering van de Eerste Kamer.”

PvdA-fractievoorzitter Noten, die in hetzelfde schuitje zit als Schuurman, herkent de verandering die Schuurman heeft doorgemaakt sinds de ChristenUnie aan het kabinet deelneemt. „Ik maak die zelf ook mee.” Van coalitiefracties „wordt een soort loyaliteit gevraagd. Als je dwars gaat liggen, kan de regering ten val komen. Wij zijn nu medeverantwoordelijk voor het landsbestuur. We moeten daarom nu een extra afweging maken. Je verliest daardoor vrijheid.”

Mensenmens
Noten kan „meer dan goed” met Schuurman door één deur. „Het is gewoon een aardige man die graag met je wil praten.” Lagerwerf deelt die typering. „Schuurman is een echt mensenmens: hartelijk en betrokken op anderen. Overigens niet vrij van enige ijdelheid, maar dat geldt wellicht voor iedere politicus.”

Holdijk noemt zijn collega „een aimabel mens, voorkomend, correct.” Gemakkelijk te benaderen ook. „Open”, voegt Lagerwerf daaraan toe, „waarmee ik hem echter niet als joviaal wil betitelen.”

Lagerwerf is blij dat Schuurman de Eerste Kamer in 2007 niet heeft verlaten, maar gehoor heeft gegeven aan het verzoek van de ChristenUnie om aan te blijven. Collega-senator Van Middelkoop verliet de Senaat om minister te worden. Als Schuurman ook was vertrokken, zou er geen ervaren CU-senator meer zijn. „Het is heel prettig dat hij als fractievoorzitter is gebleven”, zegt Lagerwerf, „en dat hij ons als nieuwelingen wegwijs heeft gemaakt in de Kamer.”

Ook Holdijk is blij dat Schuurman is gebleven. Hij erkent dat zijn collega-fractievoorzitter steeds heeft aangedrongen op een voortgezette samenwerking tussen ChristenUnie en SGP in de Eerste Kamer. „Hij hield en houdt veel contact met SGP’ers. Dat maakt de samenwerking heel soepel.”

Schuurmans grootste verdienste in de Senaat is volgens Holdijk dat hij „filosofie en techniek heeft verdisconteerd in zijn optredens.” Schuurman heeft op dat gebied een voorsprong op zijn collega-senatoren. „Hij blinkt uit in duiding van culturele ontwikkelingen. Hij heeft ook een stempel gedrukt op het debat over technologische ontwikkelingen ten aanzien van menselijk, dierlijk en plantaardig leven.”

Noten noemt Schuurman „een oorspronkelijk denker.” De ChristenUniefractievoorzitter kiest volgens hem „vaak een verrassende invalshoek.” Het ervaren Eerste Kamerlid „maakt in debatten echt zijn eigen punt. Dat kunnen er niet velen.” Schuurman is ook „verknocht aan ons staatsbestel en ons staatsrecht.”

In debatten „staat hij open voor anderen en probeert hij te depolitiseren zonder zijn eigen standpunt te verlaten. Hij onderzoekt voortdurend zijn eigen positie.” Tegelijkertijd is hij volgens Noten een „dogmaticus.” „Vanuit zijn overtuiging en ideologie houdt hij er heel stringente opvattingen op na over de verhouding tussen de staat en burgers en tussen burgers onderling. En hij is zeer expliciet als het gaat om christelijke waarden en normen.”

Lagerwerf kiest een partijpolitieke insteek om Schuurmans sterke punt te duiden: „Hij heeft enorme verdiensten voor de huidige partij en een van haar voorlopers, de RPF. Tijdens diverse crises was hij de wijze man die op de achtergrond adviseerde en soms bemiddelde. Hij is samenbindend.”

Fietsen
Holdijk, Lagerwerf en Noten hopen alle drie dat Schuurman de komende jaren in gezondheid zijn werk mag blijven doen. „Hij vervult zijn nieuwe rol als fractievoorzitter van een coalitiepartij met verve”, merkt Holdijk. „Al betekenen de extra werkzaamheden die dat met zich meebrengt wel een aanzienlijk grotere belasting voor hem.”

Noten bespeurt dat Schuurman „politiek nog even scherp is als vroeger. Maar hij praat de laatste tijd wel iets meer over fietsen in Holten en over andere prachtige dingen die het leven biedt.”

…, aldus Schuurman

ChristenUniesenator Schuurman over zichzelf:

• „Ik wil graag horen bij de Heere Jezus, en ik hoop dat ik iets mag laten zien van wat Hij bedoeld heeft.”
• „Persoonlijk vind ik het altijd belangrijk dat een christenpoliticus niet alleen visie heeft, maar ook een integere levenswandel.”
• „Het euthanasiedebat heeft de meeste indruk op mij gemaakt. Wat vroeger een delict was, werd toen een weldaad.”
• „Ik voer graag debatten en anderen voelen dat kennelijk aan. Als ik in de Eerste Kamer spreek, word ik meestal geïnterrumpeerd, ook als ik het niet verwacht.”
• „Spreken in het parlement is als het spreken met de mannen in de poort. Dan moeten je woorden gezouten zijn. De wijze weet tijd en wijze. Zo af en toe, tijdens hoogtepunten in het politieke leven, haal ik wel eens een Bijbelwoord aan.”
• „Alles wat ik zeg en doe moet ook weer getoetst worden. Ik heb de waarheid niet in pacht.”
• „Wat mij raakt, is onrecht.”
• „Ik zie mezelf als een generalist. Op de middelbare school was ik eigenlijk overal goed in.”
• „SGP’ers zijn uitstekende mensen, toegewijde christenen. Ik voel me altijd door hun degelijkheid aangesproken en voel me bij hen thuis. Dat meen ik echt.”

• Eerste Kamerlid sinds 13 september 1983.
• Fractievoorzitter RPF: 13 september 1983 tot 8 juni 1999.
• Fractievoorzitter gecombineerde RPF/GPV-fractie: 8 juni 1999 tot 27 maart 2001.
• Fractievoorzitter ChristenUnie: 27 maart 2001-heden.
• Schuurman hield zijn maidenspeech bij de algemene politieke beschouwingen op 22 november 1983.
• Hij was (mede-)indiener van twaalf moties, waarvan er vijf zijn aangenomen.
• Schriftelijke vragen stelde hij twee keer: op 13 juli 2007 over het functioneren van het adviesradenstelsel en op 10 oktober 2007 over de afdracht van salarissen van de leden van de Staten-Generaal aan politieke partijen.
• Schuurman interpelleerde op 20 februari 1990 premier Lubbers over de staatsrechtelijke plaats en taak van de Eerste Kamer. Op 15 juni 1999 interpelleerde hij premier Kok over de rol van de Eerste Kamer bij de kabinetscrisis na de nacht van Wiegel.
• In de Senaat houdt Schuurman zich bezig met Antilliaanse zaken, wetenschapsbeleid en hoger onderwijs. Hij is voorzitter van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

In het portret van ChristenUniesenator Schuurman (RD 4-10) stond dat hij diverse pogingen heeft gedaan de SGP achter het
wetsvoorstel op de internetkansspelen te krijgen. Deze passage blijkt bij nader inzien onjuist. CDA en PvdA hebben wel gepoogd
CU en SGP tot voorstemmen te bewegen. Uiteindelijk stemden beide fracties echter tegen.