Zo’n 20 van de 27 landen willen het huidige type van een gereguleerde markt voortzetten. Enkele willen meer naar een vrije markt, concludeerde de Franse minister Barnier, die het beraad voorzat.Landbouw is het eerste en grootste vakgebied dat door landen grotendeels via Brussel is geregeld. De miljardensubsidies vormen er bijna 40 procent van de EU-begroting. Het huidige beleid, dat al minder bescherming biedt dan enkele jaren geleden, loopt december 2013 af.

Minister Verburg (Landbouw) behoort tot de groep die pleit voor meer marktoriëntatie. „Risico’s horen bij het ondernemen”, zei ze. De minister meent echter ook dat de overheid de landbouw niet helemaal aan de vrije markt moet overlaten. „De overheid mag nooit, nooit met de rug naar de boeren gaan staan. Voeding is en blijft een eerste levensbehoefte.”

Verburg wil dat de EU zo onder meer een vangnet biedt in tijden van crises, zoals grote uitbraken van dierziekten. „Het vangnet moet er zo lang als nodig, maar zo kort als mogelijk is, zijn.”

Over het toekomstige budget is nog niet gesproken. De commissaris voorziet wel dat binnen het budget meer geld gaat naar algemene plattelandszaken in plaats van specifieke boeren. Verburg sluit dat niet uit, evenals meer geld voor innovatie of concurrentiekracht, zei ze in een reactie.

Boeren in Europa moeten weer voldoende eten produceren voor de eigen bevolking. Niet langer mogen we denken dat er altijd import van goedkoop voedsel mogelijk is, stelde de minister tevens. „Voedselzekerheid wordt weer met hoofdletters geschreven, hoog op de EU-agenda. Dat is een van de gevolgen van de voedselcrisis: het besef dat voedselzekerheid cruciaal is.”

„Europa vond de voedselproductie lange tijd niet zo belangrijk meer. Ook in Nederland hebben we dat gedacht”, zegt Verburg. Ze benadrukt dat die tijd voorbij is. „De landbouw is terug in het centrum van de aandacht.” Om te zorgen dat er weer volop te eten is, wil Verburg voldoende hectares voor akkers, weilanden en kassen. De minister wil ook in 2040 nog landbouwgebieden hebben in de alsmaar vollere Randstad. „Geen Randstad zonder boeren of koeien.”